Rừng thứ sinh là gì? Phân biệt với rừng nguyên sinh

Khi nhìn vào bức tranh tự nhiên của hành tinh, chúng ta thường gặp hai thuật ngữ quan trọng: "rừng thứ sinh" và "rừng nguyên sinh". Nhưng rừng thứ sinh là gì và làm thế nào chúng khác biệt với rừng nguyên sinh? Điều này chính là tâm điểm bài viết của ACC dưới đây.

Rừng thứ sinh là gì? Phân biệt với rừng nguyên sinh

1. Rừng thứ sinh sinh là gì?

Rừng thứ sinh là một khái niệm quan trọng trong lĩnh vực quản lý rừng và bảo vệ môi trường. Theo quy định của Nghị định 156/2018/NĐ-CP, rừng thứ sinh được định nghĩa là các khu rừng tự nhiên mà đã chịu sự tác động của con người đến mức độ làm thay đổi cấu trúc của rừng. Có thể hiểu rằng, trong quá trình sử dụng và khai thác, con người đã ảnh hưởng đến sự phát triển tự nhiên của rừng, làm thay đổi cả về cấu trúc và hệ sinh thái của nó.

Rừng thứ sinh có thể hình thành từ nhiều nguyên nhân khác nhau như sau nương rẫy, cháy rừng hoặc các hoạt động khai thác gỗ và các sản phẩm lâm sản khác. Trong quá trình này, cấu trúc của rừng sẽ thay đổi, các loài cây có thể bị tác động, một số cây gỗ quan trọng có thể bị thu hồi, và một số loài thực vật mới có thể xuất hiện để thay thế. Điều này làm thay đổi cả cơ cấu diện tích và đa dạng sinh học của rừng.

Việc hiểu rõ về rừng thứ sinh là rất quan trọng trong việc quản lý và bảo vệ nguồn tài nguyên rừng. Bằng cách nắm vững thông tin về cấu trúc và quá trình hình thành của rừng thứ sinh, các nhà quản lý rừng có thể phát triển các chiến lược hiệu quả để duy trì và phục hồi hệ sinh thái rừng, đồng thời bảo vệ và tăng cường giá trị của các tài nguyên rừng đối với cộng đồng và môi trường tự nhiên.

2. Tiêu chí xác định rừng thứ sinh

Để xác định rừng thứ sinh, có một số tiêu chí quan trọng mà cần tuân thủ dựa theo Điều 4 Nghị định 156/2018/NĐ-CP . Đầu tiên, rừng thứ sinh phải có độ tàn che của các loài cây thân gỗ, tre nứa, cây họ cau từ 0,1 trở lên. Điều này ngụ ý rằng, mặc dù đã bị tác động bởi con người, nhưng vẫn tồn tại sự phát triển của cây rừng và các loài cây khác trong rừng.

Tiêu chí thứ hai là diện tích liền vùng của rừng thứ sinh phải từ 0,3 ha trở lên. Điều này đảm bảo rằng khu vực rừng bị ảnh hưởng đã có quy mô đủ lớn để được xem xét và quản lý một cách hiệu quả.

Cuối cùng, tiêu chí về chiều cao trung bình của cây rừng phụ thuộc vào điều kiện lập địa. Rừng thứ sinh trên đồi, núi đất và đồng bằng phải có chiều cao trung bình từ 5,0 m trở lên. Trong khi đó, rừng thứ sinh trên đất ngập nước ngọt cần có chiều cao trung bình từ 2,0 m trở lên. Riêng đối với rừng thứ sinh trên đất ngập phèn, chiều cao trung bình của cây rừng phải từ 1,5 m trở lên. Và cuối cùng, đối với các loại rừng đặc biệt như rừng trên núi đá, đất cát, đất ngập mặn, chiều cao trung bình của cây rừng cũng cần đạt từ 1,0 m trở lên.

Những tiêu chí này giúp định nghĩa và phân loại rừng thứ sinh một cách rõ ràng và khoa học, từ đó tạo điều kiện cho việc quản lý và bảo vệ tốt hơn các nguồn tài nguyên rừng trong quá trình phát triển kinh tế xã hội.

3. Phân biệt rừng thứ sinh và rừng nguyên sinh

Rừng thứ sinh và rừng nguyên sinh là hai khái niệm quan trọng trong lĩnh vực quản lý và bảo vệ rừng, mỗi loại đều có đặc điểm và độc hơn riêng biệt.

Rừng nguyên sinh là loại rừng hoàn toàn tự nhiên, chưa bị ảnh hưởng hoặc tác động nhiều từ con người. Đây là các khu vực rừng được phát triển và tự phục hồi theo quá trình tự nhiên mà không có sự can thiệp hay tác động từ hoạt động của con người. Rừng nguyên sinh thường có độ dày của lớp tầng cây phong phú và đa dạng sinh học cao, đồng thời giữ được cấu trúc và quá trình sinh thái tự nhiên.

Trái lại, rừng thứ sinh là các khu vực rừng đã trải qua sự tác động và ảnh hưởng từ hoạt động của con người. Đây có thể là các khu vực rừng đã từng bị khai thác, chặt phá, hoặc chịu sự ảnh hưởng từ các hoạt động như cháy rừng, nương rẫy, hay các loại tác động khác. Rừng thứ sinh thường có cấu trúc và hệ sinh thái được phục hồi tự nhiên sau các sự kiện tác động, nhưng có thể không đạt được mức độ đa dạng sinh học và ổn định như rừng nguyên sinh.

Điểm phân biệt chính giữa hai loại rừng này là mức độ tác động của con người. Trong khi rừng nguyên sinh giữ được sự hoàn toàn tự nhiên mà không bị can thiệp, rừng thứ sinh đã phải trải qua sự ảnh hưởng và tác động từ hoạt động của con người. Hiểu rõ sự khác biệt này là quan trọng để có các chiến lược quản lý rừng hiệu quả và bảo vệ các nguồn tài nguyên rừng một cách bền vững.

Phân biệt rừng thứ sinh và rừng nguyên sinh

"Rừng thứ sinh là gì?" là một câu hỏi mở ra một thế giới của hiểu biết về cách con người và tự nhiên tương tác trong quá trình phát triển rừng. Phân biệt giữa hai loại rừng này không chỉ giúp chúng ta hiểu rõ hơn về sự đa dạng sinh học và cơ cấu của rừng mà còn hỗ trợ trong việc đề xuất các chiến lược quản lý và bảo vệ phù hợp. Sự nhận biết chính xác giữa rừng thứ sinh và rừng nguyên sinh không chỉ là một bước quan trọng trong nghiên cứu môi trường, mà còn là cơ sở để tạo ra các biện pháp bảo tồn rừng hiệu quả, từ đó giữ gìn và phát triển nguồn tài nguyên quý báu này cho thế hệ sau.