Quyền mua cổ phiếu là gì? Được thực hiện như thế nào?

Chứng khoán là hình thức đầu tư, là kênh huy động vốn trung và dài hạn hiệu quả cho nền kinh tế. Thời gian gần đây thị trường chứng khoán nở rộ với số lượng tài khoản chứng khoán mở mới kỷ lục. Điều này cho thấy xu hướng tham gia đầu tư chứng khoán đang ngày càng trở nên phổ biến. Vậy quyền mua cổ phiếu là gì? Được thực hiện như thế nào? 

1. Cổ phiếu là gì?

Theo Điều 121 Luật Doanh nghiệp năm 2020, cổ phiếu là chứng chỉ do công ty cổ phần phát hành, bút toán ghi sổ hoặc dữ liệu điện tử xác nhận quyền sở hữu một hoặc một số cổ phần của công ty đó. Theo Điều 4 Luật Chứng khoán năm 2019, cổ phiếu là một loại chứng khoán xác nhận quyền và lợi ích hợp pháp của người sở hữu đối với một phần vốn cổ phần của tổ chức phát hành.

Như vậy có thể hiểu cổ phiếu là một loại chứng khoán của tổ chức phát hành công ty cổ phần, xác nhận quyền sở hữu của người nắm giữ cổ phiếu đối với cổ phần của tổ chức phát hành đó cũng như quyền, lợi ích hợp pháp đối với cổ phần.

2. Quyền mua cổ phiếu là gì?

Quyền mua cổ phiếu, hay quyền mua cổ phần, theo Điều 4 Luật Chứng khoán năm 2019 là loại chứng khoán do công ty cổ phần phát hành nhằm mang lại cho cổ đông hiện hữu quyền được mua cổ phần mới theo điều kiện đã được xác định.

Quyền mua cổ phiếu được dành cho cổ đông của tổ chức phát hành là công ty cổ phần muốn phát hành bổ sung cổ phiếu. Thông thường, với một cổ phiếu sở hữu cổ đông sẽ có được một quyền mua cổ phiếu tương ứng. Cổ đông sở hữu quyền mua cổ phiếu có quyền mua hoặc không mua cổ phần khi tổ chức phát hành phát hành bổ sung cổ phiếu.

Quyền mua cổ phiếu có giá trị tách biệt và có thể được giao dịch trên thị trường thứ cấp trong khoảng thời gian trước khi quyền mua được thực hiện. Chỉ những người đang nắm quyền mua cổ phiếu mới mua được cổ phiếu phát hành bổ sung với giá thấp hơn giá thị trường. Những người không giữ quyền mua thì hoặc không thể mua được cổ phiếu đó hoặc phải mua cổ phiếu đó với giá thị trường. Quyền mua mà công ty đưa ra cho các cổ đông là đặc quyền ngắn hạn (thông thường từ 30-45 ngày) và chỉ được dành cho cổ phần phổ thông mà cổ đông sở hữu, nghĩa là cổ đông sở hữu cổ phần ưu đãi không được hưởng quyền mua cổ phiếu.

Quyền mua cổ phiếu được giao dịch trên thị trường trong thời hạn hiệu lực của cổ phiếu đó và những cổ đông không có ý định thực hiện quyền mua có thể tách quyền mua để bán riêng cho nhà đầu tư khác. Số quyền mua cần có để mua 1 cổ phiếu mới sẽ được căn cứ vào số lượng cổ phiếu hiện hành và số lượng cổ phiếu mới được chào bán.

Ví dụ: CTCP Chứng khoán SSI có 1.5 tỷ cổ phiếu đang lưu hành và muốn phát hành thêm 100 triệu cổ phiếu nữa, khi đó mỗi một cổ phần hiện hữu sẽ được trao 1 quyền mua cổ phiếu, như vậy sẽ có 1.5 tỷ quyền mua được phát hành. Những quyền này chỉ mang đến cho cổ đông 100 triệu cổ phiếu mới, vì vậy 1.5 tỷ quyền chia cho 100 triệu cổ phiếu mới, nghĩa là cứ có 15 quyền mua sẽ được mua 1 cổ phiếu mới.

3. Quyền mua cổ phiếu được thực hiện như thế nào?

Khi nhận được thông báo phân phối quyền mua cổ phiếu và chứng nhận quyền mua cổ phiếu từ tổ chức phát hành, các cổ đông nhận quyền mua có thể lựa chọn một trong 3 cách:

3.1. Thực hiện quyền mua cổ phiếu

Khi cổ đông thực hiện quyền mua cổ phiếu phát hành bổ sung, sẽ có một mẫu đơn để cổ đông đăng ký mua cổ phiếu. Cổ đông cần điền thông tin vào mẫu đăng ký mua cổ phiếu mới và gửi kèm chứng nhận quyền mua cùng với tiền mua cổ phiếu đến đại lý bảo lãnh phát hành cổ phiếu mới (trường hợp tổ chức phát hành có đại lý bảo lãnh phát hành cổ phiếu).

3.2. Chuyển nhượng quyền mua cổ phiếu

Trường hợp không có nhu cầu mua cổ phiếu mới, cổ đông sở hữu quyền mua cổ phiếu có thể chuyển nhượng quyền mua cổ phiếu đó cho cổ đông, nhà đầu tư khác. Vì chứng chỉ quyền mua cổ phiếu là chứng khoán giao dịch được nên cổ đông có thể bán quyền mua trên thị trường thứ cấp và thu lãi từ giá thị trường (mặc dù bằng cách bán quyền, cổ đông đã từ bỏ bất kỳ lợi nhuận tiềm năng có thể có từ việc thực hiện quyền và sở hữu cổ phiếu).

3.3. Không thực hiện quyền mua cổ phiếu

Cổ đông cũng có thể không thực hiện quyền mua cho tới khi quyền mua hết hiệu lực. Do đó cổ đông cũng bị mất nhiều quyền lợi do bị giảm tỷ lệ sở hữu trong công ty.

4. Những lưu ý khi thực hiện quyền mua cổ phiếu

4.1. Lựa chọn cổ phiếu, doanh nghiệp đầu tư

• Doanh nghiệp cần có lợi thế cạnh tranh mạnh khiến doanh nghiệp có thể tồn tại và phát triển bền vững trong tương lai;
• Doanh nghiệp có ban lãnh đạo, ban quản trị xuất sắc để lèo lái doanh nghiệp đi xa và họ sẵn sàng chia sẻ lợi ích với cổ đông nhỏ;
• Định giá cổ phiếu hấp dẫn.

Lưu ý rằng mỗi ngành chỉ nên lựa chọn 1-2 doanh nghiệp tiêu biểu để có thể phân bổ vốn đến các lĩnh vực khác cũng như quản trị rủi ro tốt hơn khi ngành có biến động.

4.2. Lên kế hoạch đầu tư

Bạn nên đặt mục tiêu lớn sau đó chia nhỏ dần để tìm ra số tiền định kỳ mà bạn cần phải tích sản là bao nhiêu. Nếu số tiền vượt quá khả năng tài chính của mình thì sẽ có 3 cách để giải quyết: hoặc là thay đổi mục tiêu thấp xuống, hoặc là tìm cách gia tăng thu nhập, hoặc là thay đổi định kỳ đầu tư.

4.3. Đặt ra mục tiêu, giới hạn đầu tư

Cần đặt ra mục tiêu đầu tư trong bao lâu. Trong trường hợp cần thiết thì nên chốt lời (bán cổ phiếu hưởng lợi nhuận từ chênh lệch giá) hay cắt lỗ (bán cổ phiếu chịu lỗ từ chênh lệch giá) như thế nào, giới hạn chốt lời, cắt lỗ là bao nhiêu.

4.4. Nắm rõ những quy định chung về giao dịch, thực hiện quyền mua cổ phiếu

Giờ giao dịch, lệnh giao dịch, công bố thông tin của doanh nghiệp, chia cổ tức, nhận cổ tức, ... là những điều mà nhà đầu tư cần nắm rõ trước khi tham gia vào thị trường chứng khoán nhằm hạn chế thấp nhất rủi ro. Đặc biệt là quy định về ngày giao dịch không hưởng quyền của cổ phiếu. Đồng thời nhà đầu tư cũng nên dành thời gian nghiên cứu doanh nghiệp, thị trường, tin tức kinh tế - xã hội hay tham gia vào các cộng đồng nhà đầu tư chuyên nghiệp để có thể nâng cao kiến thức và tích luỹ kinh nghiệm.

Trên đây là giải đáp của chúng tôi về câu hỏi quyền mua cổ phiếu là gì? Được thực hiện như thế nào? Khách hàng nếu có thắc mắc hoặc gặp khó khăn và cần sự trợ giúp từ đội ngũ luật sư chuyên nghiệp và giàu kinh nghiệm, xin liên hệ với Văn phòng Luật sư ACC để được tư vấn nhanh chóng và chính xác nhất!