Quyền lực là gì? [Cập nhật Chi tiết 2024]

Trong cuộc sống của chúng ta, sẽ có một số người, một số bộ phận nắm quyền lực, quản lý những người, những bộ phận khác. Vậy quyền lực là gì, nó có đặc điểm gì? Hãy cùng Công ty Luật ACC tìm hiểu về quyền lực thông qua bài viết sau đây.

quyền lực là gì

Quyền lực là gì

1. Quyền lực là gì?

Hiện chưa có định nghĩa chính thống về quyền lực, tuy nhiên chúng ta có thể hiểu quyền lực là khả năng, sức mạnh của cá nhân, tổ chức có thể buộc các cá nhân, tổ chức khác phải phục tùng ý chí của mình. Nói cách khác quyền lực là khả năng áp đặt ý chí của cá nhân, tổ chức lên một cá nhân, tổ chức khác.

Bản thân quyền lực ban đầu mang tính tự nhiên, được hình thành từ những bản năng trong quá trình đấu tranh để sinh tồn và phát triển. Sau này, xuất phát từ nhu cầu thực tế của việc tổ chức hoạt động chung, nhu cầu phân công lao động xã hội và quản lí xã hội thì quyền lực ngày càng nảy sinh thêm và phát triển. Đây chính là phương tiện cần thiết bảo đảm sự hoạt động bình thường của bất kì cộng đồng xã hội nào.

2. Đặc điểm của quyền lực

- Tính mục đích

Quyền lực luôn mang tính mục đích bởi bản chất của quyền lực là sự áp đặt ý chí của chủ thể có quyền lực lên chủ thể khác dù kết quả như thế nào. Tính mục đích này. Tính mục đích này thể hiện quan hệ một chiều của quyền lực.

- Tính cưỡng ép

Quan hệ quyền lực luôn dựa trên năng lực cưỡng ép. Đây được coi là đặc trưng cơ bản vì nó phân biệt quyền lực với các mối quan hệ xã hội có tính mục đích khác, ví dụ như thuyết phục, dụ dỗ, lừa đảo.

- Quyền lực là quan hệ xã hội

Quyền lực phản ánh mối quan hệ giữa người có quyền lực và người phục tùng, đồi hỏi sự tương tác của ít nhất là hai chủ thể.

3. Chủ thể nắm quyền lực

Chủ thể nắm quyền lực thường là những cá nhân, tổ chức đứng đầu trong một tổ chức, tập thể hay cộng đồng. Sự tạo lập quyền lực nhằm tạo ra vị thế cho người đứng đầu lãnh đạo trong tổ chức, cộng đồng.

Chủ thể nắm quyền lực thường nhận được sự tín nhiệm trong tập thể, trong cộng đồng. Mệnh lệnh của người nắm quyền lực nhằm hướng đến các lợi ích cho tập thể, cho cộng đồng và cho những người thực hiện, phục tùng quyền lực, mệnh lệnh ấy.

Sau đây sẽ là một số ví dụ về chủ thể nắm quyền lực:

Ví dụ trong xã hội phong kiến xưa, vua sẽ là người có quyền lực lớn nhất. Nhà vua nắm trong tay quyền lực lãnh đạo đất nước, mọi người dân, quần thần đều phải phục tùng mệnh lệnh của nhà vua. Nếu không phục tùng những mệnh lệnh này thì có thể bị xử lý theo những mức độ khác nhau. Đến một thời điểm, nhà vua không thể lãnh đạo đất nước nữa, thì sẽ truyền ngôi cho người khác (có thể là con), thay mình lên nắm quyền. Cũng có trường hợp người thay thế vua nắm quyền không phải là con mà do chế độ khác lật đổ vua hiện hành lên nắm quyền.

Ngày nay, khi chế độ quản lý nhà nước không còn như thời phong kiến, quyền lực được phân bổ ra cho nhiều người để tránh sự chuyên quyền, đồng thời cũng đảm bảo được việc kiểm soát lẫn nhau. Ở mỗi lĩnh vực khác nhau sẽ có người đứng đầu quản lý, chịu trách nhiệm công việc chung.

Theo Hiến pháp nước ta, "Nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam do Nhân dân làm chủ; tất cả quyền lực nhà nước thuộc về Nhân dân mà nền tảng là liên minh giữa giai cấp công nhân với giai cấp nông dân và đội ngũ trí thức". Nhân dân trao quyền cho các cơ quan nhà nước. Cơ quan nhà nước sẽ đại diện cho nhân dân nắm quyền lãnh đạo đất nước và chịu sự giám sát chặt chẽ từ nhân dân.

Câu hỏi thường gặp