Quyền chọn là gì? (Cập nhật 2024) - Luật ACC

Thông thường, chúng ta chỉ hiểu một cách chung chung quyền chọn tức là quyền chọn lựa, được quyền ưu tiên lựa chọn so với những người không có quyền này. Đây là quyền rất quan trọng đặc biệt trong lĩnh vực kinh tế - tài chính. Vậy quyền chọn là gì? Để bạn đọc hiểu rõ hơn, chúng tôi sẽ hướng dẫn qua bài viết dưới đây: Quyền chọn là gì? (Cập nhật 2023) - Luật ACC.

Quyền chọn là gì? (Cập nhật 2023) - Luật ACC

1. Quyền chọn là gì?

Trong tài chính, Quyền chọn (tiếng Anh: option) là một dạng hợp đồng chứng khoán phái sinh (derivative securities) cho phép người nắm giữ nó có quyền mua hoặc bán một khối lượng hàng hóa cơ sở nhất định với một mức giá xác định vào một thời điểm đã định trước. Có hai loại quyền chọn cơ bản: quyền chọn mua (call option) và quyền chọn bán (put option). Các hàng hóa cơ sở này có thể là: cổ phiếu, chỉ số cổ phiếu, trái phiếu, chỉ số trái phiếu, tiền hay hợp đồng tương lai.

2. Hợp đồng quyền chọn là gì?

Hợp đồng quyền chọn (hay Option Contract) là một hợp đồng cho phép người mua nắm giữ nó được mua (nếu là quyền chọn mua) hoặc được bán (nếu là quyền chọn bán) một khối lượng hàng hoá cơ sở nhất định tại một mức giá xác định và trong một thời gian nhất định. Các hàng hoá cơ sở này có thể là: cổ phiếu, trái phiếu…

Tuy có một số điểm tương tự với hợp đồng tương lai, tuy nhiên đối với hợp đồng quyền chọn lại có một số điểm riêng biệt nhất định. Các nhà đầu tư khi sử dụng loại hợp đồng này không có nghĩa vụ bắt buộc phải thực hiện vị thế của mình.

Hợp đồng quyền chọn thường được các nhà đầu tư sử dụng để phòng ngừa các rủi ro xảy ra với vị thế hiện tại của mình, đồng thời cũng có thể thực hiện các giao dịch mua bán đầu cơ. Đây được xem là một công cụ tài chính phái sinh có thể được dựa trên nhiều loại tài sản cơ sở khác nhau trong đó bao gồm cả tiền mã hóa, cổ phiếu hay các chỉ số trong tài chính.

3. Đặc điểm Hợp đồng quyền chọn

Cùng là chứng khoán phái sinh nên hợp đồng quyền chọn cũng có một số đặc điểm tương đồng với hợp đồng kỳ hạn hay hợp đồng tương lai. Tuy nhiên, loại chứng khoán phái sinh này cũng có một số đặc điểm riêng biệt so với 2 loại kia, cụ thể:

• Tài sản cơ sở của hợp đồng quyền chọn có thể là bất kỳ loại hàng hóa nào. Các tài sản cơ sở trong giao dịch này không cần được chuẩn hóa về số lượng, khối lượng, giá trị hay các điều khoản.
• Loại chứng khoán phái sinh này được quyền giao dịch trên thị trường OTC và không được niêm yết. Tại thị trường chứng khoán Việt Nam hiện nay chỉ có duy nhất hợp đồng tương lai là loại chứng khoán phái sinh được niêm yết .
• Việc trao đổi và thanh toán tài sản thường không xảy ra vào thời điểm ký kết hợp đồng. Tùy vào kiểu quyền chọn mà hoạt động này sẽ được thực hiện sau đó hay tại thời điểm đáo hạn.
• Trong giao dịch các bên tham gia vào hợp đồng không cần phải ký quỹ mà thay vào đó phải chịu phí quyền chọn (premium). Trong đó, người mua quyền chọn có nghĩa vụ phải trả cho người bán quyền chọn một khoản phí nhất định.
• Tại thời điểm đáo hạn, người mua có thể quyết định giữa việc thực hiện quyền (mua hay bán) hoặc không thực hiện quyền chứ không bắt buộc. Trong trường hợp bên người mua thực hiện quyền thị người bán phải có nghĩa vụ thực hiện theo các điều khoản theo như hợp đồng. Có nghĩa là sẽ bán nếu là hợp đồng quyền chọn mua hay mua nếu đó là quyền chọn bán với mức giá như đã thỏa thuận.
• Nếu lỗ, người mua Option chỉ lỗ trong phạm vi tiền cược (khoản phí)

Ngoài ra, các bên tham gia hợp đồng này có thể đóng vị thế của mình bằng cách tham gia một hợp đồng quyền chọn khác nhưng ở vị thế đối với vị thế trước đó. Hiểu đơn giản, nếu bạn đang sở hữu quyền chọn mua thì bạn có thể đóng vị thế bằng việc bán lại quyền chọn mua đó hay nếu bạn đã bán một quyền chọn mua thì sẽ đóng vị thế bằng cách mua một quyền chọn mua với cùng giá thực hiện, cùng tài sản cơ sở và cùng ngày đáo hạn.

4. Một số câu hỏi thường gặp

Yếu tố cấu thành nên sản phẩm hợp đồng quyền chọn là gì?

Hợp đồng quyền chọn có nhiều loại, với các yếu tố cấu thành khác nhau. Dưới đây là các yếu tố cấu thành nên một hợp đồng quyền chọn mà nhà đầu tư cần nắm rõ:

• Tài sản cơ sở: được hình thành dựa trên tài sản đảm bảo (Cổ phiếu, tiền tệ, trái phiếu, chỉ số, lãi suất…). Đặc điểm tài sản cơ sở hợp đồng quyền chọn không được chuẩn hóa về số lượng, khối lượng hay chất lượng như hợp đồng tương lai.
• Thời điểm xác định trong tương lai: Ngày đáo hạn được thỏa thuận trước đó.
• Giá thỏa thuận: Mức giá giao dịch trong tương lai của hợp đồng cơ sở được ấn định trước, tại thời điểm ký kết hợp đồng.
• Kỳ hạn hợp đồng: Thời gian từ ngày ký kết đến ngày đáo hạn hợp đồng quyền chọn.

Quyền chọn mua và quyền chọn bán là gì?

Quyền chọn mua (Call Option) 

Quyền chọn mua là một hợp đồng giữa 2 bên trong đó một bên cho bên kia được quyền mua một loại chứng khoán nào đó, với một mức giá, số lượng xác định vào một ngày nhất định trong tương lai (kiểu Châu Âu) hoặc trong một thời hạn nhất định (kiều Mỹ).

• Người mua Call Option sẽ phải trả cho người bán Call Option một khoản phí gọi là tiền cược.
• Người mua Call Option là người theo quan điểm giá lên.
• Đến thời hạn thực hiện hợp đồng, nếu giá thị trường lên cao hơn giá thực hiện ghi trong hợp đồng, người mua Call Option sẽ có quyền thực hiện quyền mua chứng khoán của mình.

Quyền chọn bán (Put Option)

Quyền chọn mua là một hợp đồng giữa hai bên trong đó một bên cho bên kia được quyền bán một loại chứng khoán nào đó với một mức giá, số lượng xác định vào một ngày nhất định trong tương lại (kiểu Châu Âu) hoặc trong thời hạn nhất định (kiểu Mỹ)

• Người mua Put Option phải trả cho người bán một khoản phí hay gọi là tiền cược.
• Người mua Put Option đứng trên lập trường giá giảm.

Xem thêm: Khái niệm giao cấu theo quy định pháp luật hiện nay là gì?

Xem thêm: Quá cảnh là gì? Điều kiện để được quá cảnh vào Việt Nam

Trên đây là các nội dung giải đáp của chúng tôi về Quyền chọn là gì? (Cập nhật 2023) - Luật ACC. Trong quá trình tìm hiểu, nếu như các bạn cần Công ty Luật ACC hướng dẫn các vấn đề pháp lý vui lòng liên hệ với chúng tôi để được giải đáp.