Quy phạm pháp luật là quy tắc xử sự mang tính bắt buộc chung do cơ quan nhà nước có thẩm quyền ban hành hoặc thừa nhận. Quy phạm pháp luật vừa mang những đặc điểm chung của pháp luật vừa có những đặc điểm riêng lẻ liên quand dến hình thức và nội dung. Bài viết dưới đây sẽ cung cấp cho bạn đọc những thông tin về quan hệ pháp luật hành chính – một trong những quy phạm pháp luật trong lĩnh vực quản lý Nhà nước.
1. Khái niệm về quan hệ pháp luật hành chính
Quy phạm pháp luật là quy tắc xử sự chung do nhà nước đặt ra hoặc thừa nhận và bảo đảm thực hiện để điều chỉnh quan hệ xã hội theo những định hướng và nhằm đạt được những mục đích nhất định.
Theo đó, quy phạm pháp luật hành chính là một dạng cụ thể của quy phạm pháp luật, là một quan hệ xã hội phát sinh trong quá trình quản lý hành chính Nhà nước, được điều chỉnh bởi các quy phạm pháp luật hành chính giữa các cơ quan, tổ chức, cá nhân mang quyền và nghĩa vụ đối với nhau theo quy định của pháp luật hành chính.
Nguồn luật của luật hành chính là các văn bản quy phạm pháp luật trong đó có chứa các quy phạm pháp luật hành chính do đó không có văn bản quy phạm pháp luật hành chính.
2. Đặc điểm của quan hệ pháp luật hành chính
Quan hệ pháp luật hành chính cũng là quan hệ pháp luật vậy nên cũng mang những đặc điểm chung giống các quan hệ pháp luật khác như:
- Là quy tắc xử sự chung thể hiện ý chí của Nhà nước
- Được Nhà nước bảo đảm thực hiện
- Là tiêu chuẩn để xác định giới hạn và đánh giá hành vi của con người về tính hợp pháp
Bên cạnh đó, quan hệ pháp luật hành chính cũng có những đặc điểm riêng biệt như:
- Có thể phát sinh theo yêu cầu hợp pháp của chủ thể quản lý hay đối tượng quản lý hành chính Nhà nước. Việc điều chỉnh quản lý đối với các quan hệ hành chính Nhà nước hướng tới mục đích bảo đảm lợi ích của Nhà nước và các cơ quan, tổ chức, cá nhân trọng xã hội.
- Quan hệ pháp luật hành chính phát sinh trong quá trình hoạt động chấp hành – điều hành quản lý hành chính Nhà nước.
- Nội dung của quan hệ pháp luật hành chính là các quyền và nghĩa vụ hành chính của các bên tham gia quan hệ đó.
- Chủ thể tha gia quan hệ hành chính rất đa dạng nhưng ít nhật một bên phải được sử dụng quyền lực Nhà nước.
- Quan hệ pháp luật hành chính là quan hệ phục tùng – thể hiện sự bất bình đằng về ý chí của các bên tham gia. Đồng thời phần lớn các tranh chấp phát sinh đều được giải quyết theo thủ tục hành chính.
- Chủ thể tham gia quan hệ pháp luật hành chính gồm chủ thể thực hiện thủ tục hành chính (sử dụng quyền lực Nhà nước để thực hiện thủ tục hành chính) và chủ thể tham gia thủ tục hành chính (phục tùng quyền lực Nhà nước khi tham gia tố tụng hành chính).
3. Điều kiện làm phát sinh quan hệ pháp luật hành chính
- Chủ thể của quan hệ pháp luật : Bao gồm cá nhân, pháp nhân và các tổ chức.
- Khách thể của quan hệ pháp luật: Là những lợi ích vật chất, tinh thần và những lợi ích xã hội khác có thể thỏa mãn những nhu cầu đòi hỏi của các tổ chức hoặc cá nhân mà vì chúng các chủ thể tham gia vào quan hệ pháp luật, nghĩa là vì chúng mà họ thực hiện quyền và nghĩa vụ chủ thể của mình.
- Năng lực chủ thể: Là khả năng pháp lý của các cơ quan, tổ chức cá nhân tham gia vào quan hệ pháp luật Hành chính với tư cách là chủ thể của quan hệ đó.
- Sự kiện pháp lý Hành chính là những sự kiện thực tế mà việc xuất hiện, thay đổi hay chấm dứt chúng được pháp luật Hành chính gắn với việc làm phát sinh, thay đổi hoặc chấm dứt các quan hệ pháp luật Hành chính. Cũng như các sự kiện pháp lý khác, sự kiện pháp lý Hành chính chủ yếu được phân loại thành:
+ Sự kiện: Là những sự kiện xảy ra theo quy luật khách quan không chịu chi phối của con người, mà việc xuất hiện, thay đổi hay chấm dứt chúng được pháp luật Hành chính gắn với việc làm phát sinh, thay đổi hoặc làm chấm dứt các quan hệ pháp luật hành chính.
+ Hành vi: Là sự kiện pháp lý chịu sự chi phối bởi ý chí của con người, mà việc thực hiện hay không thực hiện chúng được pháp luật Hành chính gắn với việc làm phát sinh, thay đổi hoặc làm chấm dứt các quan hệ pháp luật Hành chính.
4. Hình thức thực hiện quy phạm pháp luật hành chính
- Tuân thủ quy phạm pháp luật hành chính: chủ thể tham gia không thực hiện những hành vi mà pháp luật hành chính ngăn cấm
- Chấp hành quy phạm pháp luật hành chính: chủ thể tham gia thực hiện những hành vi mà pháp luật hành chính đòi hỏi bắt buộc phải thực hiện (nghĩa vụ quân sự, nghĩa vụ đăng ký tạm trú tạm vắng..)
- Áp dụng quy phạm pháp luật hành chính: chủ thể có thẩm quyền căn cứ vào quy phạm pháp luật hành chính để giải quyết các vấn đề phát sinh trong quá trình quản lý hành chính Nhà nước
- Sử dụng quy phạm pháp luật hành chính: chủ thể tham gia thực hành những hành vi được pháp luật hành chính cho phép.
Trên đây là nội dung về quan hệ pháp luật hành chính. Quý bạn đọc có bất kỳ thắc mắc, khó khăn có thể liên hệ với công ty Luật ACC để được hỗ trợ, tránh các vấn đề ảnh hưởng tới quá trình hoạt động của bạn.
Nội dung bài viết:
Hãy để lại bình luận của bạn tại đây!