Ô nhiễm không khí là gì? Quy định chung về bảo môi trường

Ô nhiễm không khí gây nguy cơ mắc các bệnh về hô hấp, tim mạch, thần kinh, kích ứng mắt và ung thư. Nguyên nhân bao gồm khói bụi từ xe cộ, công nghiệp và nông nghiệp. Pháp luật quy định về bảo vệ môi trường không khí nhằm giảm thiểu ô nhiễm và bảo vệ sức khỏe cộng đồng.

Ô nhiễm không khí là gì? Quy định chung về bảo môi trường

1.Ô nhiễm không khí là gì? 

Ô nhiễm không khí là hiện tượng biến đổi lớn trong thành phần không khí, do khói, bụi, hơi hoặc các khí độc hại được thải ra, làm cho không khí trở nên ô nhiễm và gây ra các vấn đề như mùi khó chịu, giảm tầm nhìn và thay đổi khí hậu. Điều này có ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe của con người và động thực vật. Theo quy định của Luật Bảo vệ môi trường 2020, ô nhiễm không khí được định nghĩa là sự biến đổi tính chất vật lý, hóa học, sinh học của thành phần không khí trong môi trường, không phù hợp với các tiêu chuẩn kỹ thuật môi trường, tiêu chuẩn môi trường, gây ảnh hưởng xấu đến sức khỏe con người, sinh vật và tự nhiên.

2. Nguyên nhân gây ô nhiễm không khí

Nguyên nhân gây ô nhiễm không khí đa dạng và phức tạp, bao gồm cả các nguồn tự nhiên và từ hoạt động của con người. Các hiện tượng tự nhiên như bụi, cháy rừng, núi lửa, sóng biển cũng đóng góp vào tình trạng ô nhiễm không khí. Tuy nhiên, các hoạt động con người như đốt rác, đốt rơm, sử dụng nhiên liệu hóa thạch trong sản xuất công nghiệp và giao thông vận tải là các nguồn chính gây ra ô nhiễm.

Trong số các nguyên nhân do con người gây ra, hộ gia đình và các hoạt động sản xuất nông nghiệp là những nguồn ô nhiễm quan trọng. Việc đốt các nhiên liệu như gỗ, rơm rạ, phân động vật để nấu ăn và sưởi ấm tại các hộ gia đình tạo ra các chất độc hại như hạt vật chất, metan, carbon monoxide, và các chất hữu cơ bay hơi. Trong khi đó, các hoạt động sản xuất nông nghiệp như chăn nuôi gia súc và đốt rơm cũng tạo ra các khí thải như metan và amoniac, góp phần vào ô nhiễm không khí.

Ngoài ra, hoạt động công nghiệp và giao thông vận tải cũng đóng vai trò quan trọng trong ô nhiễm không khí. Việc đốt cháy nhiên liệu hóa thạch như than, dầu trong quá trình sản xuất công nghiệp tạo ra các khí thải độc hại như CO2, SO2, NOx. Các phương tiện giao thông cũng đóng góp lớn vào ô nhiễm không khí thông qua việc tiêu thụ nhiên liệu và phát thải khí CO2, CO, NOx.

Những nguồn khác như việc đốt rác thải và chất thải hữu cơ trong các bãi chôn lấp rác thải cũng gây ra ô nhiễm không khí bởi sự phát sinh của các chất độc hại như bụi, CO2, SOx, NOx, và các hợp chất hữu cơ bay hơi. Cuối cùng, các hiện tượng tự nhiên như bão bụi, phun trào núi lửa cũng đóng góp vào tình trạng ô nhiễm không khí.

3. Hậu quả ô nhiễm không khí đối với con người

Hậu quả của ô nhiễm không khí đối với con người là rất nghiêm trọng và đa dạng. Theo WHO, hàng triệu người trên thế giới mỗi năm mắc các bệnh về hô hấp, ung thư và các vấn đề sức khỏe khác do ô nhiễm không khí gây ra. Ô nhiễm không khí cũng gây tử vong hàng năm, với Châu Á - Thái Bình Dương chiếm khoảng 4 triệu ca.

Cụ thể, các hợp chất độc hại như SO2, NO2, CO có trong không khí ô nhiễm làm tắc nghẽn khí quản, giảm hệ miễn dịch của con người. Bụi mịn PM 2.5, kích thước nhỏ, dễ đi vào nang phổi, gây các bệnh hô hấp. Ô nhiễm cũng ảnh hưởng đến hệ thống tim mạch, gây ra các bệnh tim mạch, đột quỵ, tăng nguy cơ mắc bệnh Alzheimer, Parkinson.

Các tác nhân ô nhiễm không khí không chỉ gây tổn thương sức khỏe mà còn ảnh hưởng đến tuổi thọ trung bình của con người, làm giảm sản lượng kinh tế và là một trong những nguyên nhân chính gây ra tử vong trên toàn cầu.

4. Giải pháp khắc phục ô nhiễm không khí 

Để giải quyết vấn đề ô nhiễm không khí, chúng ta cần áp dụng một loạt các giải pháp hiệu quả. Trước tiên, cần cải thiện thói quen sinh hoạt bằng cách xử lý rác thải đúng cách và sử dụng năng lượng sạch thay vì đốt cháy nhiên liệu gây ra khói bụi độc hại. Sử dụng phương tiện công cộng thay vì phương tiện cá nhân cũng giúp giảm lượng khí thải từ giao thông.

Giải pháp khắc phục ô nhiễm không khí

Các nhà máy và xưởng sản xuất cần tuân thủ các quy định về xử lý và thải khí thải đúng cách để hạn chế ô nhiễm từ nguồn gốc công nghiệp. Sự áp dụng các công nghệ sản xuất tiên tiến và thân thiện với môi trường cũng là một phần quan trọng để giảm thiểu khí thải độc hại.

Sử dụng các biện pháp kỹ thuật như hệ thống máy móc, công nghệ lọc và xử lý không khí là một giải pháp hiệu quả nhằm loại bỏ các chất ô nhiễm khỏi không khí trước khi thải ra môi trường.

Ngoài ra, việc quy hoạch và trồng cây xanh cũng đóng vai trò quan trọng trong việc cải thiện chất lượng không khí. Cây xanh không chỉ giúp làm sạch không khí mà còn giúp làm mát và tạo ra môi trường sống lý tưởng cho sinh vật. Việc trồng cây xanh ở các khu vực đô thị lớn cũng giúp giảm khói bụi và tăng sự trong lành của không khí.

5. Xử lý vi phạm gây ô nhiễm không khí theo pháp luật

Theo quy định của pháp luật, việc xử lý vi phạm gây ô nhiễm không khí được quy định cụ thể trong Nghị định 45/2022/NĐ-CP. Mức phạt vi phạm hành chính đối với hành vi gây ô nhiễm không khí được phân chia thành ba mức, tùy thuộc vào mức độ vi phạm và hàm lượng chất gây ô nhiễm trong không khí so với quy chuẩn kỹ thuật về môi trường.

Đối với trường hợp hàm lượng chất gây ô nhiễm trong không khí vượt quy chuẩn kỹ thuật dưới mức quy định, mức phạt tiền có thể từ 50.000.000 đồng đến 80.000.000 đồng. Trong khi đó, nếu hàm lượng chất gây ô nhiễm vượt quy chuẩn kỹ thuật ở mức trung bình, mức phạt có thể tăng lên từ 80.000.000 đồng đến 100.000.000 đồng. Đối với trường hợp nghiêm trọng nhất, khi hàm lượng chất gây ô nhiễm vượt quy chuẩn kỹ thuật một cách đáng kể, mức phạt có thể cao nhất là từ 100.000.000 đồng đến 150.000.000 đồng.

Lưu ý:  rằng các mức phạt trên chỉ áp dụng đối với cá nhân. Đối với tổ chức có cùng hành vi vi phạm, mức phạt tiền sẽ được tăng gấp đôi so với cá nhân. Điều này được quy định rõ trong Điều 6 của Nghị định 45/2022/NĐ-CP. Điều này nhấn mạnh tính nghiêm minh và cam kết của pháp luật trong việc đảm bảo tuân thủ các quy định bảo vệ môi trường và giữ gìn sự trong sạch của không khí, tạo điều kiện sống lành mạnh cho cộng đồng.

6. Quy định chung về bảo môi trường không khí

Theo quy định của Điều 12 Luật Bảo vệ môi trường 2020, quy định chung về bảo vệ môi trường không khí bao gồm một số điều sau:

• Tổ chức, hộ gia đình, cá nhân hoạt động sản xuất, kinh doanh, dịch vụ có phát thải bụi, khí thải phải giảm thiểu và xử lý theo quy định của pháp luật.
• Chất lượng không khí phải được quan trắc, giám sát và công bố định kỳ theo quy định của pháp luật.
• Thông tin về tình trạng ô nhiễm không khí cần được thông báo và cảnh báo kịp thời để giảm thiểu tác động đến sức khỏe cộng đồng.
• Các nguồn phát thải bụi, khí thải cần phải được quan trắc, đánh giá và kiểm soát đúng quy định của pháp luật để đảm bảo tuân thủ các tiêu chuẩn về môi trường không khí.

Mọi thắc mắc khác vui lòng liên hệ về ACC nhé!