Nhóm đối tượng điều chỉnh của luật hành chính

Luật hành chính là một trong những ngành luật quan trọng trong hệ thống pháp luật.

Đối tượng điều chỉnh của luật hành chính là gì?

Trong bài viết này, chúng tôi sẽ cung cấp cho bạn đọc những kiến ​​thức liên quan đến chủ thể của luật hành chính.

Khái niệm quy phạm pháp luật hành chính?

Luật hành chính là hệ thống các quy phạm pháp luật do nhà nước ban hành điều chỉnh các quan hệ xã hội có tính chất chấp hành, điều hành phát sinh từ hoạt động của các cơ quan nhà nước hoặc tổ chức xã hội khi được nhà nước phê chuẩn và trao quyền để thực hiện chức năng quản lý của nhà nước. Khái niệm "hoạt động chấp hành và điều hành" có thể được hiểu với nội dung và phạm vi tương tự như các khái niệm "hoạt động chấp hành", "hoạt động hành chính - nhà nước" hay "hoạt động quản lý nhà nước". Vì vậy, từ những nhận xét chung nhất, chúng ta có thể kết luận rằng luật hành chính là một ngành luật quản lý nhà nước, có ý nghĩa hết sức quan trọng trong công cuộc xây dựng đất nước.

Đối tượng điều chỉnh của luật hành chính là các quan hệ xã hội mang tính chấp hành, điều hành phát sinh giữa các chủ thể tham gia hoạt động nhà nước trong các trường hợp sau đây:

Các quan hệ xã hội mang tính chấp hành, điều hành xuất hiện trong hoạt động của các cơ quan quản lý nhà nước.

Các quan hệ xã hội mang tính chấp hành, điều hành xuất hiện trong việc xây dựng và tổ chức nội bộ công việc của các cơ quan nhà nước khác (ví dụ: Tòa án, Viện kiểm sát, v.v.).
Các quan hệ xã hội mang tính chấp hành, điều hành xuất hiện trong hoạt động của các cơ quan nhà nước hoặc tổ chức xã hội khác khi các cơ quan này được nhà nước trao quyền thực hiện các chức năng quản lý nhà nước.

Phân loại đối tượng điều chỉnh của luật hành chính

Chủ thể của luật hành chính bao gồm ba nhóm chủ yếu sau:

Thứ nhất: quan hệ quản lý xuất hiện trong quá trình cơ quan hành chính nhà nước thực hiện hoạt động điều hành - hành chính trên các lĩnh vực khác nhau của đời sống xã hội.
Tập hợp các quan hệ xã hội này là đối tượng điều chỉnh cơ bản của luật hành chính. Thông qua việc thiết lập các mối quan hệ đó, các cơ quan hành chính nhà nước thực hiện các chức năng cơ bản của mình. Các mối quan hệ kiểu này rất phong phú, chủ yếu là các mối quan hệ sau:

Giữa cơ quan hành chính nhà nước cấp trên với cơ quan hành chính nhà nước cấp dưới trong hệ thống dọc (như giữa chính phủ với Ủy ban nhân dân thành phố Hà Nội) hoặc với các cơ quan chuyên môn thuộc Ủy ban nhân dân cấp tỉnh (như giữa Bộ Giáo dục và Đào tạo TP. ).
Giữa cơ quan hành chính nhà nước có thẩm quyền chuyên môn ở trung ương với cơ quan hành chính nhà nước có thẩm quyền chuyên môn cùng cấp (ví dụ: giữa Chính phủ với Bộ Công an) hoặc với cơ quan (ví dụ: giữa Chính phủ với Bộ Công an). An ninh) giữa UBND tỉnh Thanh Hóa và Bộ Tư pháp tỉnh Thanh Hóa).

Giữa cơ quan hành chính nhà nước có thẩm quyền chuyên môn ở trung ương với cơ quan hành chính nhà nước có thẩm quyền thực hiện chức năng theo quy định của pháp luật (ví dụ giữa Bộ Tài nguyên và Môi trường với Ủy ban nhân dân cấp tỉnh). Bình Dương). Trong các cơ quan hành chính nhà nước có thẩm quyền ở trung ương, cơ quan này có quyền hạn đối với cơ quan kia trong lĩnh vực chức năng quản lý nhất định, nhưng không có sự phụ thuộc giữa tổ chức của các cơ quan này.
Giữa các cơ quan hành chính nhà nước ở địa phương với các đơn vị trực thuộc Trung ương đóng trên địa bàn.
Giữa cơ quan hành chính nhà nước với các đơn vị cơ sở trực thuộc.
Giữa các cơ quan hành chính nhà nước ở địa phương với các đơn vị trực thuộc Trung ương đóng trên địa bàn đó (như giữa UBND quận Cầu Giấy với Trường ĐHSP Hà Nội).
Giữa các cơ quan hành chính nhà nước với các đơn vị cơ sở trực thuộc (như giữa Bộ Tư pháp với Trường Đại học Luật Hà Nội). Giữa cơ quan hành chính nhà nước với các tổ chức kinh tế thuộc thành phần kinh tế ngoài quốc doanh. Các tổ chức kinh tế này đặt dưới sự quản lý thường xuyên của cơ quan hành chính nhà nước có thẩm quyền (ví dụ: giữa Uỷ ban nhân dân huyện với các hợp tác xã sản xuất nông nghiệp và tiểu thủ công nghiệp trên địa bàn huyện).
giữa cơ quan hành chính nhà nước với các tổ chức xã hội (như giữa chính quyền với Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức thành viên của Mặt trận).
Giữa cơ quan hành chính nhà nước với công dân, người nước ngoài với người không quốc tịch (ví dụ giữa cơ quan có thẩm quyền giải quyết khiếu nại với người khiếu nại).
Thứ hai: các quan hệ xã hội mang tính chấp hành, điều hành xuất hiện trong việc xây dựng, tổ chức công việc nội bộ của các cơ quan nhà nước khác.
Người đứng đầu và một bộ phận chuyên trách của các cơ quan thuộc bộ máy nhà nước được trao quyền thực hiện các hoạt động tổ chức trong phạm vi cơ quan. Hoạt động này còn được gọi là hoạt động tổ chức bên trong, khác với hoạt động bên ngoài. Để các cơ quan nhà nước hoàn thành chức năng, nhiệm vụ của mình thì phải tổ chức tốt các hoạt động quản lý nội bộ, nhất là các hoạt động như kiểm tra nội bộ, nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ của cán bộ quản lý, công chức, sự phối hợp hoạt động giữa các bộ phận trong cơ quan, trụ sở làm việc, bảo đảm các điều kiện vật chất cần thiết.
Hoạt động tổ chức bên trong có vai trò đặc biệt quan trọng, tạo điều kiện cần thiết để các cơ quan nhà nước thực hiện tốt các chức năng cơ bản của mình. Tuy nhiên, cần lưu ý rằng nếu công tác tổ chức nội bộ vượt quá giới hạn thông thường, nếu bộ máy nhà nước dành quá nhiều thời gian và sức lực cho công tác tổ chức nội bộ, nếu có một quy trình cơ quan trung gian, thì hiệu quả quản lý giám sát sẽ giảm.
Mỗi cơ quan nhà nước đều có chức năng cơ bản của mình và để thực hiện chức năng cơ bản đó, các cơ quan nhà nước phải tiến hành những hoạt động quản lý hành chính nhất định. Thứ ba: Các quan hệ xã hội mang tính chấp hành, điều hành xuất hiện trong hoạt động của các cơ quan nhà nước hoặc tổ chức xã hội khác khi nhà nước trao quyền cho họ thực hiện chức năng quản lý nhà nước.
Trong thực trạng quản lý hành chính nhà nước hiện nay, nhiều trường hợp pháp luật có thể trao quyền thực hiện hoạt động quản lý điều hành cho cơ quan nhà nước khác (không phải là cơ quan hành chính nhà nước). Hoạt động trao quyền được thực hiện trên cơ sở nhiều lý do khác nhau: chính trị, tổ chức, đảm bảo hiệu quả... Vì vậy, hoạt động quản lý hành chính nhà nước không chỉ do các cơ quan hành chính của Nhà nước tiến hành.
Hoạt động của cơ quan nhà nước, tổ chức, cá nhân đều có quyền phát sinh hậu quả pháp lý như hoạt động của cơ quan hành chính nhà nước, nhưng chỉ trong việc thực hiện các hoạt động chấp hành, quản lý cụ thể. Cần phân biệt rõ hoạt động nào với hoạt động kinh doanh cốt lõi của cơ quan nhà nước được trao quyền (quyết định bản chất của cơ quan và các mối quan hệ của cơ quan đó). Nhìn nhận vấn đề ở một góc độ khác có thể thấy, các cơ quan hành chính nhà nước không chỉ thực hiện hoạt động chấp hành - hành pháp mà còn được ủy quyền lập pháp và thực hiện hoạt động tư pháp trong một số trường hợp nhất định. Như việc trao quyền cho các cá nhân, tổ chức trong bộ máy nhà nước như: tòa án nhân dân, chánh án… biển tại lối ra sân bay, bến cảng…

Đối tượng điều chỉnh của một ngành luật là những nhóm quan hệ xã hội xác định, có những đặc điểm cơ bản giống nhau và được điều chỉnh bởi các quy phạm của ngành luật này. Vì vậy, mỗi ngành luật khác nhau sẽ có đối tượng điều chỉnh khác nhau và đây là tiêu chí chủ yếu để phân biệt các ngành luật với nhau. Để hiểu và phân biệt luật hành chính với các ngành luật khác trong hệ thống pháp luật Việt Nam, cần hiểu khái niệm và mục đích của luật hành chính.