Nhà nước pháp quyền XHCN là gì? Đặc trưng của nhà nước này

Khái niệm nhà nước pháp quyền được nhắc đến nhiều trong xây dựng, áp dụng pháp luật. Vậy thì nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa là gì? Hãy cùng Acc tìm hiểu qua bài viết dưới đây nhé!

Nhà nước pháp quyền XHCN là gì? Đặc trưng của nhà nước này 

1. Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa là gì?

Dựa trên lý luận Mác-Lênin và tư tưởng của Hồ Chí Minh, chúng ta có thể hiểu về khái niệm nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa như sau: 

- Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa là nhà nước xã hội chủ nghĩa thực sự của dân, do dân, vì dân; tất cả quyền lực nhà nước thuộc về nhân dân; bảo đảm tính tối cao của Hiến pháp, quản lý xã hội theo pháp luật nhằm phục vụ lợi ích và hạnh phúc của nhân dân, do Đảng tiền phong của giai cấp công nhân lãnh đạo đồng thời chịu trách nhiệm trước nhân dân và sự giám sát của nhân dân.

2. Đặc trưng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam

Trong những năm gần đây, Đảng ta đã phát triển và hoàn thiện hệ thống quan điểm, nguyên tắc cơ bản về xây dựng nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa, được xây dựng và phát triển bởi dân, vì dân, và vì lợi ích của dân. Từ những nhận thức lý luận và kinh nghiệm thực tiễn, có thể tổng kết những đặc trưng cốt lõi của nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa như sau:

• Nhà nước Thực sự của Nhân dân: Được tổ chức và hoạt động dưới sự lãnh đạo của Đảng, nhưng tất cả quyền lực đều nằm trong tay nhân dân. Hệ thống này hoạt động dựa trên Hiến pháp và pháp luật, đảm bảo tính tối cao của chúng trong đời sống xã hội.
• Quyền Lực Thống Nhất với Sự Phân Công và Phối Hợp: Nhà nước được tổ chức và hoạt động dựa trên nguyên tắc quyền lực nhà nước là thống nhất, nhưng có sự phân công và phối hợp giữa các cơ quan nhà nước. Việc thực hiện quyền lực nhà nước được chia thành các phạm vi lập pháp, hành pháp và tư pháp. Đồng thời, nhà nước tôn trọng và bảo vệ quyền con người, thực hiện và giám sát trách nhiệm giữa nhà nước và công dân, kết hợp với việc tăng cường kỷ cương và kỷ luật.

Đặc trưng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam

• Sự Lãnh Đạo của Đảng và Sự Giám Sát của Nhân Dân: Nhà nước do Đảng Cộng sản Việt Nam lãnh đạo, song đồng thời được giám sát bởi nhân dân thông qua Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức thành viên của Mặt trận. Việc thực hiện đường lối hòa bình, hữu nghị với cộng đồng quốc tế được đề cao, đồng thời cam kết thực hiện các cam kết quốc tế mà Việt Nam đã tham gia và ký kết.

3. Quan điểm của Đảng ta về xây dựng Nhà nước pháp quyền XHCN ở Việt Nam

Năm 1994, Hội nghị đại biểu toàn quốc lần thứ VII đã chính thức đưa vào sử dụng thuật ngữ "nhà nước pháp quyền" và đề ra các quan điểm, nguyên tắc, nội dung cụ thể để xây dựng Nhà nước pháp quyền XHCN tại Việt Nam:

- Nhà nước pháp quyền là của dân, do dân, vì dân, quản lý mọi mặt đời sống xã hội bằng pháp luật, hướng tới phát triển XHCN. Việc này dựa trên việc tăng cường khối đại đoàn kết toàn dân, với sự liên minh giữa công nhân, nông dân và tầng lớp trí thức, dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam.

- Hội nghị Ban Chấp hành Trung ương lần thứ Tám (khoá VII) đã đánh dấu một bước quan trọng trong việc cụ thể hóa quan điểm của Đảng về Nhà nước pháp quyền XHCN. Hội nghị tập trung vào việc cải cách hành chính, nhấn mạnh vào việc xây dựng và hoàn thiện Nhà nước Cộng hoà XHCN Việt Nam. Đồng thời, Hội nghị đã chỉ ra 5 quan điểm cơ bản cần nắm vững trong quá trình xây dựng và kiện toàn bộ máy nhà nước, như sau:

• Xây dựng Nhà nước XHCN của dân, do dân và vì dân, lấy liên minh giai cấp công nhân với giai cấp nông dân và tầng lớp trí thức làm nền tảng, do Đảng Cộng sản lãnh đạo. Thực hiện đầy đủ quyền dân chủ của Nhân dân, giữ nghiêm kỷ cương xã hội, chuyên chính với mọi hành động xâm phạm lợi ích của Tổ quốc và của Nhân dân;
• Quyền lực nhà nước là thống nhất, có sự phân công và phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan nhà nước trong việc thực hiện ba quyền: lập pháp, hành pháp, tư pháp;
• Quán triệt nguyên tắc tập trung dân chủ trong tổ chức và hoạt động của Nhà nước Cộng hoà XHCN Việt Nam;
• Tăng cường pháp chế XHCN; xây dựng Nhà nước pháp quyền Việt Nam quản lý xã hội bằng pháp luật, đồng thời coi trọng giáo dục, nâng cao đạo đức XHCN;
• Tăng cường vai trò lãnh đạo của Đảng đối với Nhà nước.

Quan điểm của Đảng ta về xây dựng Nhà nước pháp quyền XHCN ở Việt Nam

4. Mục tiêu hoàn thiện Nhà nước pháp quyền XHCN Việt Nam

Tại Hội nghị Trung ương lần thứ 6, khóa XIII, Ban Chấp hành Trung ương đã đồng thuận việc ban hành Nghị quyết về "Tiếp tục xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam trong giai đoạn mới" với những mục tiêu tổng quát sau:

• Hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam với tinh thần "do Nhân dân, do Nhân dân và vì Nhân dân, do Đảng Cộng sản Việt Nam lãnh đạo".
• Xây dựng và thúc đẩy hệ thống pháp luật hoàn thiện, thực hiện một cách nghiêm túc và nhất quán.
• Tôn trọng và đảm bảo quyền con người, quyền công dân thông qua việc thượng tôn Hiến pháp và pháp luật.
• Tổ chức quyền lực nhà nước một cách thống nhất, rõ ràng và hiệu quả thông qua việc phân cấp, phân quyền và kiểm soát chặt chẽ.
• Xây dựng nền hành chính, tư pháp chuyên nghiệp và hiện đại.
• Tối ưu hóa bộ máy nhà nước, đảm bảo tính trong sạch, hiệu lực và hiệu quả.
• Phát triển đội ngũ cán bộ, công chức và viên chức với phẩm chất, năng lực và đạo đức chuyên nghiệp và liêm chính.
• Quản trị quốc gia một cách hiện đại và hiệu quả, đáp ứng các yêu cầu của sự phát triển nhanh chóng và bền vững của đất nước, nhằm hướng tới mục tiêu trở thành một quốc gia phát triển, có thu nhập cao theo định hướng xã hội chủ nghĩa vào năm 2045.

Mục tiêu hoàn thiện Nhà nước pháp quyền XHCN Việt Nam

Để đạt được mục tiêu quan trọng này, Trung ương yêu cầu duy trì sự chặt chẽ và sâu sắc trong việc thấu hiểu và áp dụng Cương lĩnh (bổ sung, phát triển năm 2011) của Đảng, Hiến pháp 2013 và Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng. Điều này là cần thiết để tiếp tục xây dựng và hoàn thiện hệ thống Nhà nước của chúng ta dựa trên một số nguyên tắc và quan điểm quan trọng sau:

• Một điểm quan trọng là sự kiên định và phát triển sáng tạo của chủ nghĩa Mác - Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh, đồng thời giữ vững mục tiêu của độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội. Điều này cần được thực hiện bằng cách bảo đảm sự lãnh đạo và quyền lực của Đảng cùng với bản chất công nhân, tính nhân dân và tính dân tộc của Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam.
• Thứ hai, là cần duy trì một cách nhất quán trong thực hiện nguyên tắc rằng tất cả quyền lực nhà nước đều thuộc về Nhân dân. Điều này đòi hỏi việc tối ưu hóa quyền làm chủ của Nhân dân trong hệ thống Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam. Quyền lực nhà nước cần được tổ chức một cách hợp nhất và được phân công, phối hợp và kiểm soát một cách chặt chẽ giữa các cơ quan nhà nước, dưới sự lãnh đạo của Đảng và sự giám sát của Nhân dân.

Bài viết trên, đã cung cấp toàn bộ thông tin về nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa là gì? mà Acc thu thập được. Hy vọng những thông tin này giúp ích được cho bạn. Xin cảm ơn vì đã theo dõi.