Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam được định hình như một dạng chính phủ thuộc loại xã hội chủ nghĩa (XHCN). Hình thức này của chính phủ thường được tạo ra bởi các đảng Cộng sản, đóng vai trò chủ chốt trong quản lý chính trị, và chú trọng vào mục tiêu phát triển đất nước và nhân dân theo hướng xã hội chủ nghĩa.
Nhà nước cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam là gì?
1. Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam là gì?
Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam được định nghĩa là một "nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa", theo quy định của Hiến pháp 2013. Tính chất đặc biệt của nó là sự kết hợp giữa nhà nước xã hội chủ nghĩa và nhà nước pháp quyền, tạo ra một hệ thống pháp lý và chính trị độc đáo.
Trong việc lãnh đạo, Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam thể hiện sự ảnh hưởng tuyệt đối của Đảng Cộng sản Việt Nam. Đảng không chỉ chỉ đạo Nhà nước thông qua việc đề ra các chủ trương và đường lối mà còn bằng cách đưa các đảng viên vào các vị trí quan trọng trong hệ thống nhà nước.
Tương tự như các nhà nước pháp quyền khác, hệ thống chính trị của Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam được xây dựng trên nền tảng của pháp luật. Các cơ quan nhà nước được thiết kế và hoạt động dưới sự điều chỉnh của pháp luật, với sự rõ ràng về chức năng và thẩm quyền của mỗi cơ quan.
Điểm đặc biệt của Nhà nước này là sự thống nhất giữa các ngành lập pháp, hành pháp và tư pháp. Thay vì phân chia rõ ràng, hệ thống này tập trung vào sự phối hợp, kiểm soát giữa các cơ quan để thực hiện quyền lực và nhiệm vụ của mình.
Như một đặc điểm đặc trưng của chính trị Việt Nam, Nhà nước này là một nhà nước đơn nhất và tập quyền. Không có sự phân chia về Hiến pháp giữa các cấp quản lý địa phương và trung ương, mà chỉ có một Hiến pháp chung duy nhất.
Cuối cùng, Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam còn được xác định là "nhà nước của dân, do dân và vì dân", thể hiện cam kết của chính phủ và hệ thống chính trị đối với sự phục vụ và lợi ích của nhân dân.
2.Chủ tịch nước đầu tiên của Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam
Tại Hiến pháp 2013 nêu rõ:
"Từ năm 1930, dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam do Chủ tịch Hồ Chí Minh sáng lập và rèn luyện, Nhân dân ta tiến hành cuộc đấu tranh lâu dài, đầy gian khổ, hy sinh vì độc lập, tự do của dân tộc, vì hạnh phúc của Nhân dân. Cách mạng tháng Tám thành công, ngày 2 tháng 9 năm 1945, Chủ tịch Hồ Chí Minh đọc Tuyên ngôn độc lập, khai sinh ra nước Việt Nam dân chủ cộng hòa, nay là Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam. Bằng ý chí và sức mạnh của toàn dân tộc, được sự giúp đỡ của bạn bè trên thế giới, Nhân dân ta đã giành chiến thắng vĩ đại trong các cuộc đấu tranh giải phóng dân tộc, thống nhất đất nước, bảo vệ Tổ quốc và làm nghĩa vụ quốc tế, đạt được những thành tựu to lớn, có ý nghĩa lịch sử trong công cuộc đổi mới, đưa đất nước đi lên chủ nghĩa xã hội."
Chủ tịch nước đầu tiên của Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam là đồng chí Tôn Đức Thắng. Trong bối cảnh Cách mạng tháng Tám thành công năm 1945, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã đọc Tuyên ngôn độc lập, khai sinh ra nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa. Tuy nhiên, vào ngày Quốc khánh lần thứ 24 (2 tháng 9 năm 1969), đất nước gặp một mất mát lớn khi Chủ tịch Hồ Chí Minh qua đời. Đồng chí Tôn Đức Thắng được bầu làm Chủ tịch nước thay cho Chủ tịch Hồ Chí Minh.
Tôn Đức Thắng đã trở thành Chủ tịch nước thứ hai và cũng là cuối cùng của nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa (nhiệm kỳ 1969-1976). Sau đó, ông tiếp tục giữ vị trí Chủ tịch nước đầu tiên của Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam (nhiệm kỳ 1976-1980).
Theo Hiến pháp 2013, Chủ tịch nước của Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam đóng vai trò là người đứng đầu Nhà nước, đại diện cho quốc gia trong các mối quan hệ nội và ngoại. Đồng chí Tôn Đức Thắng đã làm nên lịch sử khi đảm nhận vị trí này, đánh dấu bước chuyển mình của quốc gia từ một chế độ chính trị sang một hình thức mới, theo đuổi lý tưởng xã hội chủ nghĩa.
3. Nét đặc trưng của nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam
Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam có các đặc trưng rõ nét và độc đáo, phản ánh sự tiến bộ của xã hội và bản sắc văn hóa của dân tộc.
Đầu tiên, tính giai cấp của Nhà nước này được thể hiện thông qua sự tiên phong và lãnh đạo của giai cấp công nhân. Giai cấp công nhân được coi là giai cấp tiên tiến, trung thành với lý tưởng cách mạng, và luôn phấn đấu vì lợi ích của nhân dân lao động và của toàn xã hội. Sự nhận thức và tư tưởng đổi mới, phát triển của giai cấp công nhân được thể hiện rõ trong các hoạt động đấu tranh cách mạng.
Tiếp theo, tính dân tộc của Nhà nước này là điểm đặc trưng quan trọng, thể hiện sự đoàn kết và tập trung của các dân tộc sống trên lãnh thổ Việt Nam. Mỗi dân tộc đều được Nhà nước đảm bảo bình đẳng trước pháp luật, với quyền tự do sử dụng ngôn ngữ và phát triển văn hóa, kinh tế, xã hội. Chính sách xã hội của Nhà nước này cũng thể hiện tính dân chủ, nhân đạo trong việc phát triển các vùng đồng bào dân tộc.
Tính nhân dân là một trong những đặc trưng quan trọng nhất của Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam. Đây là một nhà nước được lập ra và phục vụ cho nhân dân, bởi nhân dân và vì nhân dân. Quyền lực nhà nước được thực hiện dưới hình thức dân chủ trực tiếp và đại diện, với sự tham gia của nhân dân qua các cơ quan nhà nước. Đồng thời, nhân dân cũng có quyền giám sát, khiếu nại, và tham gia vào các quyết định của Nhà nước.
Cuối cùng, tính thời đại của Nhà nước này phản ánh sự hiện đại và phát triển của xã hội, với sự kết hợp giữa lý tưởng xã hội chủ nghĩa và phát triển kinh tế theo hướng thị trường. Chính sách đối ngoại của Nhà nước này cũng được xây dựng trên cơ sở tôn trọng độc lập và hòa bình, hợp tác với các quốc gia trên thế giới.
Tóm lại, các đặc trưng của Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam không chỉ thể hiện sự tiến bộ của xã hội mà còn phản ánh bản sắc văn hóa và tinh thần đoàn kết của dân tộc Việt Nam.
4. Chức năng của Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam
Chức năng của Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam phân chia rõ ràng thành hai phần: đối nội và đối ngoại.
4.1 Chức năng đối nội
Đối với chức năng đối nội, quốc gia này tập trung vào việc tổ chức và quản lý các mặt kinh tế, văn hóa và xã hội nhằm mục đích dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ và văn minh. Điều này bao gồm việc quản lý nền kinh tế quốc gia, một trong những nhiệm vụ hàng đầu và cơ bản nhất của chính phủ để xây dựng và phát triển một xã hội dựa trên sự tiến bộ về cơ sở vật chất và công nghệ.
Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam đóng vai trò là người đại diện cho ý chí và quyền lực của nhân dân lao động. Nó cũng là người chủ sở hữu của các tài nguyên sản xuất chủ yếu và nắm trong tay các công cụ và phương tiện quản lý, như chính sách, kế hoạch và pháp luật. Trên cơ sở này, chính phủ có thể tổ chức và quản lý sản xuất kinh doanh, phát triển kinh tế trong nước cũng như hợp tác quốc tế.
Ngoài ra, nhà nước này cũng có trách nhiệm giữ vững an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội và bảo vệ trật tự pháp luật. Bảo vệ các quyền và lợi ích cơ bản của công nhân và các tổ chức là một phần không thể thiếu của nhiệm vụ này. Pháp luật đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo các chức năng khác của Nhà nước được thực hiện hiệu quả, đồng thời tăng cường pháp chế xã hội chủ nghĩa.
Bên cạnh đó, chức năng của nhà nước này còn bao gồm việc bảo vệ quyền tự do và dân chủ của nhân dân, làm nền tảng cho sự phát triển và tiến bộ của xã hội. Điều này đòi hỏi sự đảm bảo rằng pháp luật được thi hành một cách nghiêm chỉnh và thống nhất, từ đó quản lý tất cả các lĩnh vực của đời sống xã hội theo pháp luật.
4.2 Chức năng đối ngoại
Chức năng đối ngoại, Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam đóng vai trò quan trọng trong việc thiết lập và duy trì các mối quan hệ với các quốc gia khác. Qua đó, quốc gia này mong muốn tranh thủ sự ủng hộ và giúp đỡ từ cộng đồng quốc tế, mở rộng hợp tác quốc tế và thực hiện nghĩa vụ quốc tế đối với phong trào cách mạng thế giới.
Mục tiêu của chính sách đối ngoại là tạo điều kiện thuận lợi cho việc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, cũng như góp phần vào sự nghiệp đấu tranh chung của nhân loại thế giới vì hòa bình, độc lập dân tộc, dân chủ và tiến bộ xã hội. Điều này bao gồm việc củng cố và mở rộng tình hữu nghị và hợp tác với các nước xã hội chủ nghĩa, cũng như mở rộng quan hệ với các nước khác theo nguyên tắc bình đẳng và cùng có lợi.
Thêm vào đó, nhà nước này cũng ủng hộ các phong trào giải phóng dân tộc và cách mạng của các giai cấp công nhân và nhân dân lao động ở các nước khác, chống lại các chủ nghĩa đế quốc và thực dân cũ và mới. Điều này thể hiện cam kết của quốc gia này trong việc tham gia vào cuộc đấu tranh chung của nhân dân thế giới vì hòa bình, độc lập dân tộc, dân chủ và tiến bộ xã hội.
Bài viết trên, đã được ACC cung cấp thông tin chi tiết về khái niệm Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam là gì?. Nếu có bất kỳ câu hỏi nào còn chưa được giải đáp, xin vui lòng liên hệ qua trang web của ACC để nhận được câu trả lời chính xác và cụ thể hơn.
Nội dung bài viết:
Bình luận