Nguyên tắc có đi có lại là gì? Áp dụng nguyên tắc có đi có lại

Nguyên tắc có đi có lại là nguyên tắc cơ bản của luật Quốc tế. Để hiểu rõ hơn về nguyên tắc có đi có lại cũng như cách áp dụng nguyên tắc có đi có lại, quý bạn đọc vui lòng tham khảo bài viết dưới đây của ACC để hiểu thêm chi tiết về nguyên tắc này. 

Nguyên tắc có đi có lại 

1. Nguyên tắc có đi có lại là gì? 

Nguyên tắc có đi có lại được ghi nhận trong tư pháp quốc tế Việt Nam. Điều 2 Pháp lệnh công nhận và cho thi hành tại Việt Nam quyết định của trong tài nước ngoài quy định: “Quyết định của trọng tài nước ngoài cũng có thể được Tòa án Việt Nam xem xét công nhận và cho thi hành tại Việt Nam trên cơ sở có đi có lại mà không đòi hồi phải có điều kiện kí kết, tham gia điều ước quốc tế".

Nguyên tắc có đi có lại là nguyên tắc cơ bản của quan hệ quốc tế, theo đó một quốc gia sẽ dành chế độ pháp lý nhất định, có thể là chế độ đãi ngộ quốc giahoặc chế độ đãi ngộ tối huệ quốc hay một số quyền lợi nào đó cho thể nhân và pháp nhân một nước ngoài giống như chế độ pháp lý, những quyền lợi hoặc ưu đãi mà các thể nhân và pháp nhân của nước này cũng được hưởng ở nước ngoài đó. Nguyên tắc có đi có lại bao gồm nguyên tắc có đi có lại thực chất và nguyên tắc có đi có lại hình thức.

2. Áp dụng nguyên tắc có đi có lại 

Phân tích nguyên tắc có đi có lại

Nguyên tắc có đi có lại trong dẫn độ tội phạm của luật quốc tế:

Theo đó, nguyên tắc này ghi nhận quốc gia được yêu cầu dẫn độ chỉ thực hiện yêu cầu này nếu nhận được sự đảm bảo từ phía quốc gia yêu cầu rằng nếu xảy ra trường hợp tương tự khi quốc gia họ yêu cầu dẫn độ thì quốc gia này chắc chắn sẽ hợp tác việc dẫn độ tội phạm.

Nguyên tắc này cần phải đảm bảo tôn trọn quyền bình đẳng giữa các quốc gia, tôn trọng chủ quyền của các quốc gia, đồng thời không được cản trở quốc gia khác trong việc tự nguyện hạn chế chủ quyền của mình và thực hiện dẫn độ tội phạm trong trường hợp không có các điều kiện loại bỏ việc dẫn độ này.

Ngược lại, quốc gia cũng có thể sử dụng quyền năng của mình để giải thích về chủ quyền, cho phép tội phạm hình sự được cư trú hợp pháp trên lãnh thổ của nước mình.

– Nguyên tắc có đi có lại trong tương trợ tư pháp về dân sự:

Theo Khoản 2 Điều 4 Luật tương trợ tư pháp thì: “Trường hợp giữa Việt Nam và nước ngoài chưa có điều ước quốc tế về tương trợ tư pháp thì hoạt động tương trợ tư pháp được thực hiện trên nguyên tắc có đi có lại nhưng không trái pháp luật Việt Nam, phù hợp với pháp luật và tập quán quốc tế.”

Đồng thời tại Điều 5 Thông tư liên tịch số 12/2016/TTLT-BTP-BNG-TANDTC có quy định cơ quan có thẩm quyền Việt Nam có quyền từ chối thực hiện tương trợ tư pháp về dân sự cho nước ngoài dựa trên nguyên tắc có đi có lại trong trường hợp:

+ Khi có căn cứ cho thấy phía nước ngoài không thực hiện tương trợ tư pháp về dân sự cho Việt Nam.

+ Việc thực hiện tương trợ tư pháp đó trái với các nguyên tắc cơ bản của pháp luật Việt Nam.

– Nguyên tắc có đi có lại trong việc công nhận và thi hành bản án, quyết định dân sự của Tòa án nước ngoài và quyết định của Trọng tài nước ngoài.

Theo đó nguyên tắc này cho rằng mặc dù theo chủ quyền quốc gia thì luật hay bản án nước ngoài sẽ không có hiệu lực trực tiếp trên lãnh thổ của quốc gia khác, nhưng xuất phát từ sự tiện lợi trong giao dịch dân sự giữa các nước nên các nước có thể công nhận hiệu lực của bản án, quyết định của nước khác trên lãnh thổ quốc gia mình.

3. Công ty luật ACC