Người làm chứng là gì? Ai là người không được làm chứng?

Trong hệ thống pháp luật, "Người làm chứng là gì?" - đây là một câu hỏi mở đầu quan trọng khi ta khám phá về vai trò và trách nhiệm của những cá nhân này trong quá trình tố tụng. Người làm chứng không chỉ đơn thuần là những người chứng kiến, mà còn là những người mang trách nhiệm chứng minh hoặc giúp xác định sự thật trong một vụ án. Tuy nhiên, không phải ai cũng có thể làm chứng. Có những người được quyền làm chứng, nhưng cũng có những trường hợp mà họ không được phép tham gia vào quá trình này. Hãy cùng ACC điểm qua ai là những người không được làm chứng và tại sao trong bài viết dưới đây.

Người làm chứng là gì? Ai là người không được làm chứng?

1. Người làm chứng là gì?

Người làm chứng là cá nhân có kiến thức về các chi tiết liên quan đến tội phạm hoặc vụ án. Theo Điều 66 của Bộ luật Tố tụng hình sự, người này được cơ quan có thẩm quyền triệu tập đến làm chứng trong quá trình tố tụng. Trong bối cảnh pháp lý, vai trò của người làm chứng là quan trọng vì họ có thể cung cấp thông tin quan trọng và chứng cứ để giúp xác định sự thật trong một vụ án. Điều này có thể bao gồm việc cung cấp chứng cứ về hành vi của bị cáo, chứng minh về mối quan hệ giữa các bên liên quan đến vụ án, hoặc đưa ra những thông tin có thể góp phần vào quá trình điều tra và tòa án đưa ra phán quyết công bằng và chính xác. Do đó, vai trò của người làm chứng không chỉ là giúp cho quy trình tố tụng diễn ra một cách công bằng mà còn đảm bảo rằng các nghi phạm được truy cứu trách nhiệm đúng mức và các nạn nhân được bảo vệ và công lý được thực thi

2. Ai là người không được làm chứng?

Người không được làm chứng bao gồm các đối tượng sau:

• Người bào chữa của bị cáo: Theo quy định, người bào chữa của bị cáo không thể làm chứng trong quá trình tố tụng. Điều này đảm bảo tính khách quan và công bằng trong việc xác định sự thật của vụ án, tránh tình trạng ảnh hưởng của mối quan hệ cá nhân đến quyết định của tòa án.
• Những người có nhược điểm về tâm thần hoặc thể chất: Những người có nhược điểm về tâm thần hoặc thể chất mà không có khả năng nhận thức được các chi tiết liên quan đến vụ án hoặc không có khả năng khai báo đúng đắn cũng không được làm chứng. Điều này đảm bảo tính chính xác và đáng tin cậy của thông tin được cung cấp trong quá trình tố tụng, tránh việc thông tin không chính xác hoặc gây nhầm lẫn.

3. Quyền và nghĩa vụ của người làm chứng

Người làm chứng có quyền và nghĩa vụ riêng trong quá trình tham gia tố tụng hình sự được quy định tại khoản 3, khoản 4, điều 66 Bộ Luật Tố tụng hình sự.

3.1. Đối với quyền

Được thông báo và giải thích quyền và nghĩa vụ quy định tại Điều 66 của Bộ luật Tố tụng hình sự, giúp họ hiểu rõ vai trò và trách nhiệm của mình trong quá trình làm chứng.

Có quyền yêu cầu cơ quan triệu tập bảo vệ tính mạng, sức khỏe, danh dự, nhân phẩm, tài sản và các quyền, lợi ích hợp pháp khác của mình, cũng như của người thân thích của mình khi đối diện với nguy cơ bị đe dọa.

Được phép khiếu nại quyết định và hành vi tố tụng của các cơ quan, cá nhân có thẩm quyền, liên quan đến việc mình tham gia làm chứng, giúp bảo vệ quyền lợi và tính công bằng trong quá trình tố tụng.

Cơ quan có trách nhiệm thanh toán chi phí đi lại và các chi phí khác theo quy định của pháp luật, tạo điều kiện cho họ tham gia tố tụng một cách thuận lợi và công bằng.

3.2. Đối với nghĩa vụ

Có mặt theo giấy triệu tập của cơ quan có thẩm quyền tiến hành tố tụng. Trường hợp vắng mặt mà không có lý do hợp lý hoặc gây trở ngại cho việc giải quyết vụ án, họ có thể bị dẫn giải trước pháp luật.

Trình bày trung thực những tình tiết mà họ biết liên quan đến vụ án, cung cấp thông tin chính xác và không giấu diếm thông tin quan trọng, giúp cho quá trình tố tụng diễn ra công bằng và chính xác.

Tránh khai báo gian dối hoặc từ chối khai báo, cũng như trốn tránh việc khai báo mà không có lý do hợp lý, vì họ phải chịu trách nhiệm hình sự theo quy định của Bộ luật hình sự trong trường hợp này.

Trong bối cảnh pháp lý, câu hỏi "Người làm chứng là gì?" đã được giải đáp và tạo ra sự hiểu biết sâu rộng về vai trò quan trọng của họ trong quá trình tố tụng. Từ việc cung cấp thông tin quan trọng cho đến việc giữ vững tính công bằng và chính xác trong quá trình pháp luật, người làm chứng đóng một vai trò không thể phủ nhận. Tuy nhiên, cũng cần nhớ rằng không phải ai cũng có thể đóng vai trò này. Những người không đủ khả năng hoặc có mâu thuẫn lợi ích trong vụ án không thể tham gia làm chứng, nhằm bảo đảm tính minh bạch và công bằng của quá trình tố tụng.