Nghìn năm văn hiến là gì?
1. Văn hiến là gì?
Trong văn hóa phương Đông nói chung và ở Việt Nam nói riêng, từ xa xưa đã tồn tại khái niệm văn hiến. Nó xuất phát từ từ vựng Hán-Việt, từ thời kỳ nhà Lý, dân tộc Việt đã tự nhận mình là một "văn hiến chi bang".
Trong thời Lê, Nguyễn Trãi đã viết: "Duy ngã Đại Việt chi quốc thực vi văn hiến chi bang". Ngoài ra, trong Bình Ngô đại cáo, được coi là tuyên ngôn độc lập thứ hai của Việt Nam, Nguyễn Trãi cũng đề cập đến thuật ngữ văn hiến với câu: "Như nước Đại Việt ta từ xưa, Vốn xưng nền văn hiến đã lâu".
Từ điển Hán - Việt của Đào Duy Anh (1932) định nghĩa văn hiến là "sách vở và nhân vật tốt trong một đời". Việt Nam từ điển của Lê Văn Đức (1970) cũng mô tả văn hiến như "sách hay và người tài".
Trong sách "Luận ngữ", văn hiến được giải thích như sau: "Văn là điển tịch; hiến là tốt đẹp, tài giỏi". Vậy, văn hiến nguyên nghĩa là văn chương, sách vở hay, bảo tồn truyền thống văn hóa lâu đời.
Có thể hiểu văn hiến một cách đơn giản bằng cách phân tích từ: văn = vẻ đẹp, hiến = hiền tài. Do đó, văn hiến là những giá trị tinh thần được tạo ra bởi các bậc hiền tài. Đây là một phần của truyền thống văn hóa tốt đẹp, được bảo tồn qua hàng ngàn năm lịch sử.
Do đó, một dân tộc có văn hiến sẽ có những giá trị văn hóa tốt đẹp và sở hữu nhiều bậc hiền tài. Họ là biểu tượng sáng sủa cho các giá trị văn hóa, đồng thời đóng vai trò quan trọng trong tiến trình lịch sử.
2. Nghìn năm văn hiến là gì?
Khái niệm "Nghìn năm văn hiến" là một biểu tượng cho sự chiến đấu và xây dựng đất nước của dân tộc Việt. Trong quá trình này, các tổ tiên đã tạo ra nhiều giá trị văn hóa truyền thống, như truyền thống yêu nước và cách cư xử, những giá trị này đã trở thành phong tục và nét văn hóa đặc trưng của người Việt Nam.
Tuy nhiên, giá trị của "Nghìn năm văn hiến" không chỉ hiện diện trong các phong tục và truyền thống, mà còn được thể hiện qua những nhân vật nổi tiếng, như các anh hùng dân tộc như Trần Hưng Đạo, Quang Trung, cũng như các nhà văn, nhà thơ tài ba như Nguyễn Bỉnh Khiêm, Nguyễn Trãi. Họ đã đóng góp không ngừng để xây dựng và phát triển dân tộc.
Về việc gọi "Việt Nam - Ngàn năm văn hiến" hay "Thăng Long - Ngàn năm văn hiến", từ "ngàn" đại diện cho một con số lớn, có nghĩa là hơn 1000 năm. Trong cuốn Đại Việt sử ký toàn thư của Ngô Sĩ Liên, Việt Nam được cho là có khoảng 2000 năm văn hiến.
Tuy nhiên, một số nguồn tài liệu lại cho rằng văn hiến của Việt Nam có thể bắt nguồn từ thời kỳ Hồng Bàng. Do đó, có những ước lượng rằng Việt Nam đã có truyền thống văn hiến từ khoảng 4000-5000 năm trước.
3. Tính đặc trưng của văn hiến
Văn hiến được nhận biết bởi những đặc điểm đặc trưng mà nó mang, phản ánh sâu sắc lịch sử và bản sắc của con người:
Tính nhân văn cao: Văn hiến thường tập trung vào các giá trị tinh thần như văn học, đạo đức, và phẩm chất của con người. Những tác phẩm văn hiến thường chứa đựng những thông điệp về sự phát triển của tâm hồn, tri thức, và lòng nhân ái.
Bản sắc dân tộc: Văn hiến không chỉ là biểu tượng của một dân tộc mà còn thể hiện sự phát triển và hình thành của một quốc gia, một cộng đồng. Nó thường gắn liền với lịch sử và văn hóa đặc trưng của một dân tộc, phản ánh những giá trị và quan niệm truyền thống.
Chiều sâu lịch sử: Văn hiến thường mang tính lịch sử, là bản ghi chép của những biến cố lịch sử, những sự kiện quan trọng, và những giai đoạn phát triển của một quốc gia. Từ đó, nó giúp cho người đọc hiểu rõ hơn về quá khứ và tương lai của một dân tộc.
4. Bảo tồn và thúc đẩy truyền thống văn hiến của dân tộc
Bảo tồn và thúc đẩy truyền thống văn hiến của dân tộc là một nhiệm vụ quan trọng. Trải qua hàng nghìn năm lịch sử, Việt Nam đã xây dựng và bảo vệ quốc gia, từ đó thế hệ ngày nay cần nhận thức và gìn giữ những giá trị này. Đầu tiên, chúng ta cần bảo vệ và thừa hưởng những phẩm chất tốt đẹp của dân tộc và quê hương.
Trong suốt lịch sử dựng nước và bảo vệ nước, truyền thống yêu nước và chống xâm lược luôn được tôn trọng. Nhờ vào những hy sinh đó, cuộc sống ngày nay của chúng ta mới có được sự bình yên. Mặc dù hiện nay không còn chiến tranh, nhưng vẫn có những âm mưu phản đối chính phủ và chính sách của Việt Nam, do đó, mỗi người dân, đặc biệt là thế hệ trẻ, cần duy trì truyền thống văn hiến để bảo vệ đất nước.
Ngoài ra, truyền thống văn hiến đã được hình thành qua hàng ngàn năm với nhiều giá trị quý báu. Vì vậy, người Việt cần biết trân trọng và phát huy những giá trị đó, để lưu giữ cho thế hệ sau.
Trong suốt các thời kỳ lịch sử, đã có nhiều bậc hiền tài xuất hiện ở Việt Nam. Trước cách mạng năm 1945, những vị vua và các nhà lãnh đạo công minh như Nguyễn Trãi, Lê Lợi, vua Lê Thánh Tông, Trần Hưng Đạo... đã có những đóng góp lớn cho sự phát triển của đất nước. Họ đều có một tinh thần quốc gia cao cả, là người tận hiếu với dân tộc và quyết tâm bảo vệ đất nước. Sau cách mạng tháng 8, sự lãnh đạo của Hồ Chí Minh và Đảng Cộng sản đã đưa đất nước sang một giai đoạn phát triển mới.
Một dân tộc có bề dày văn hóa như Việt Nam, với nhiều bậc hiền tài và danh nhân văn hóa, là biểu tượng của văn hiến. Truyền thống văn hiến này là nền tảng tinh thần quý báu giúp dân tộc vươn lên trong tương lai và cần được bảo vệ và phát huy.
Nội dung bài viết:
Hãy để lại bình luận của bạn tại đây!