Nghiệp vụ chiết khấu là gì? Chiết khấu kinh doanh và ngân hàng

Nghiệp vụ chiết khấu là gì? Đây là câu hỏi mà nhiều người thường đặt ra khi bắt đầu tìm hiểu về khái niệm này. Trước hết, hãy cùng ACC khám phá và hiểu rõ hơn về khái niệm này trong hai lĩnh vực quan trọng là kinh doanh và ngân hàng. Chiết khấu không chỉ là một khái niệm trừu tượng, mà nó còn có ứng dụng cụ thể và ảnh hưởng sâu rộng đến hoạt động kinh doanh và ngân hàng, đồng thời mang lại cả những lợi ích và rủi ro riêng.

Nghiệp vụ chiết khấu là gì? Chiết khấu kinh doanh và ngân hàng

1. Nghiệp vụ chiết khấu là gì?

Nghiệp vụ chiết khấu là một phần của hoạt động ngân hàng mà ngân hàng thương mại trả trước một phần giá trị của các giấy tờ có giá trị ngắn hạn cho người nắm giữ chúng. Trong bối cảnh pháp lý, theo quy định của Luật các tổ chức tín dụng năm 2010, chiết khấu được xem là một trong các hình thức cấp tín dụng. Theo đó, chiết khấu được hiểu là việc mua có kỳ hạn hoặc mua có bảo lưu quyền truy đòi các công cụ chuyển nhượng, giấy tờ có giá khác của người thụ hưởng trước khi đến hạn thanh toán.

Cụ thể, khi một ngân hàng thương mại thực hiện nghiệp vụ chiết khấu, họ mua các công cụ chuyển nhượng, giấy tờ có giá trị từ các cá nhân hoặc tổ chức trước khi đến hạn thanh toán, với mức giá thấp hơn mệnh giá của chúng. Ngân hàng sẽ thanh toán cho người nắm giữ giấy tờ này theo mệnh giá khi chúng đến hạn thanh toán. Một khoản khấu trừ, được gọi là tỉ suất chiết khấu hoặc lãi suất chiết khấu, được áp dụng trong quá trình này. Lãi suất chiết khấu thường được tính dựa trên tỉ lệ phần trăm (%) của mệnh giá.

Điều quan trọng cần nhấn mạnh là việc tái chiết khấu, đây là quá trình mà ngân hàng chiết khấu lại các công cụ chuyển nhượng, giấy tờ có giá trị khác mà họ đã mua trước đó. Điều này có nghĩa là ngân hàng có thể bán hoặc tái chiết khấu các giấy tờ mà họ đã mua trước đó trước khi đến hạn thanh toán, tạo ra một chu trình chiết khấu trong hệ thống ngân hàng.

2. Chiết khấu kinh doanh 

Chiết khấu kinh doanh là gì?

2.1. Chiết khấu kinh doanh là gì? 

Chiết khấu kinh doanh là một phương thức giảm giá áp dụng trong quá trình mua bán hàng hoặc sử dụng dịch vụ, thông qua việc giảm giá niêm yết của sản phẩm hoặc dịch vụ theo một tỷ lệ phần trăm nhất định. Điều này thường được thực hiện để khích lệ khách hàng mua hàng hoặc sử dụng dịch vụ. Chiết khấu có thể được áp dụng cho cả giá bán lẻ và giá bán buôn, và có thể được thực hiện trực tiếp trên giá bán hoặc thông qua việc cấp phiếu giảm giá.

Trong thực tế kinh doanh, chiết khấu thường đi kèm với các điều kiện cụ thể, như việc thanh toán trước, mua hàng với số lượng lớn, hoặc các điều khoản khác. Ví dụ, khi một nhà nhập khẩu thanh toán trước cho một đơn hàng có giá trị lớn, người bán có thể áp dụng chiết khấu cho họ. Trong trường hợp này, nếu giá trị đơn hàng là 100 triệu, và người nhập khẩu thanh toán trước, người bán có thể chiết khấu 10%, giảm giá xuống còn 90 triệu, giúp người mua tiết kiệm được 10 triệu đồng.

Chiết khấu kinh doanh không chỉ là một công cụ giảm giá mà còn là một chiến lược marketing quan trọng, giúp doanh nghiệp thu hút khách hàng, tăng doanh số bán hàng, và thúc đẩy quá trình tiêu thụ sản phẩm hoặc dịch vụ. Điều này giúp củng cố vị thế của doanh nghiệp trong thị trường cạnh tranh, đồng thời tạo điều kiện thuận lợi cho quá trình phát triển kinh doanh.

2.2. Lợi ích chiết khấu trong kinh doanh

Lợi ích của việc áp dụng chiết khấu trong kinh doanh là rất đa dạng và rõ ràng. Đầu tiên và quan trọng nhất là khả năng nâng cao doanh thu trong thời gian ngắn mà không cần tốn nhiều công sức thuyết phục khách hàng. Khi giảm giá niêm yết của sản phẩm hoặc dịch vụ, doanh số bán hàng thường được tăng cao đáng kể, đồng thời tạo điều kiện thuận lợi cho việc tiếp cận thị trường và tăng cường vị thế cạnh tranh của doanh nghiệp.

Một lợi ích khác của chiết khấu kinh doanh là khả năng kích thích khách hàng mua sản phẩm mới. Đặc biệt là đối với các sản phẩm mới được giới thiệu vào thị trường, việc áp dụng chiết khấu có thể là một phương thức hiệu quả để kích thích nhu cầu tiêu dùng và thu hút sự chú ý của người tiêu dùng. Điều này đặc biệt quan trọng đối với các khách hàng đã quen thuộc với sản phẩm cũ, giúp họ dễ dàng chuyển đổi và thử nghiệm các sản phẩm mới hơn.

Cuối cùng, chiết khấu cũng giúp nhanh chóng thanh lý hàng tồn kho. Trong trường hợp có quá nhiều sản phẩm cũ trong kho mà khách hàng không còn quan tâm, việc áp dụng chiết khấu có thể giúp nhanh chóng thanh lý hàng tồn kho, thu hồi vốn đầu tư ban đầu mà không gánh chịu tổn thất lớn. Điều này tạo cơ hội cho việc nhập thêm hàng mới và tiếp tục kinh doanh một cách hiệu quả và linh hoạt hơn trong thị trường cạnh tranh.

2.3. Phân loại chiết khấu kinh doanh

Trong kinh doanh, chiết khấu có thể được phân loại thành hai hình thức chính là chiết khấu khuyến mại và chiết khấu thương mại.

Đầu tiên, chiết khấu khuyến mại được sử dụng nhằm kích thích nhu cầu mua hàng của người tiêu dùng. Đây là hình thức giảm giá trực tiếp trên giá sản phẩm, được coi như một biện pháp thúc đẩy việc mua sắm. Doanh nghiệp giảm giá sản phẩm để tạo ra sự hấp dẫn đối với khách hàng, tăng cơ hội bán hàng và nâng cao doanh số bán hàng trong thời gian ngắn.

Thứ hai, chiết khấu thương mại thường được áp dụng trong các mô hình phân phối hàng hóa như siêu thị, cửa hàng tạp hóa, hoặc đại lý. Đây là loại chiết khấu mà doanh nghiệp sản xuất giảm giá cho những đơn đặt hàng có số lượng lớn. Tùy thuộc vào số lượng sản phẩm mua, chiết khấu thương mại có thể dao động từ 5% đến 15% so với giá bán gốc của sản phẩm.

Ngoài hai loại chính này, còn có các loại chiết khấu khác như chiết khấu nếu thanh toán theo một phương thức nhất định, chiết khấu theo mùa, chiết khấu dành cho đối tượng khách hàng cụ thể, hoặc chiết khấu giá sỉ cho khách hàng. Các loại chiết khấu này mang lại lợi ích khác nhau và được áp dụng tùy theo chiến lược kinh doanh của doanh nghiệp và đặc thù của thị trường.

3. Chiết khấu ngân hàng là gì? 

Chiết khấu ngân hàng là gì? 

3.1. Chiết khấu ngân hàng là gì? 

Chiết khấu trong lĩnh vực ngân hàng được định nghĩa là việc ngân hàng trả trước một phần giá trị của các công cụ chuyển nhượng, giấy tờ có giá trị mà người sở hữu chúng sẽ nhận được khi đến hạn thanh toán. Theo quy định của Luật Các tổ chức tín dụng, chiết khấu là hình thức mua giấy tờ có giá trị thấp hơn mệnh giá và ngân hàng sẽ thanh toán theo mệnh giá khi đến hạn.

Cụ thể, chiết khấu ngân hàng thường diễn ra khi người sở hữu giấy tờ có giá trị cần tiền mặt trước khi đến ngày thanh toán. Ngân hàng sẽ mua lại các giấy tờ này từ người sở hữu với mức giá thấp hơn mệnh giá của chúng, và sau đó thanh toán cho người sở hữu theo mệnh giá khi đến hạn. Mức giảm giá này được gọi là tỷ lệ chiết khấu, hoặc lãi suất chiết khấu, thường được tính theo tỉ lệ phần trăm (%) của mệnh giá.

Chiết khấu ngân hàng còn có thể đi kèm với một khoản phí hoa hồng, mà ngân hàng thu từ người sở hữu giấy tờ. Điều này là để bù đắp cho rủi ro và chi phí liên quan đến việc mua lại giấy tờ trước hạn.

3.2. Ưu nhược điểm của chiết khấu trong hoạt động ngân hàng

Trong hoạt động ngân hàng, việc thực hiện nghiệp vụ chiết khấu mang lại một số ưu và nhược điểm mà cần được xem xét.

Ưu điểm:

Một trong những ưu điểm quan trọng của chiết khấu là tính an toàn và ít rủi ro. Ngân hàng thường đảm bảo thu hồi nợ một cách chắc chắn khi thực hiện chiết khấu, giúp duy trì tính ổn định trong hoạt động tín dụng của họ.

Ngoài ra, chiết khấu là một hình thức tín dụng đơn giản và ít phức tạp đối với ngân hàng. Thủ tục cho vay và quy trình xử lý thông tin liên quan đến chiết khấu thường được thực hiện một cách nhanh chóng và dễ dàng, giúp tiết kiệm thời gian và công sức cho ngân hàng.

Một ưu điểm khác của chiết khấu là nó không làm "đóng băng vốn" của ngân hàng. Thay vì phải giữ lại một lượng lớn tiền mặt để duy trì trong quá trình vay vốn, ngân hàng có thể dễ dàng thu hồi lại tiền sau khi thực hiện chiết khấu.

Nhược điểm:

Tuy nhiên, một trong những nhược điểm lớn nhất của chiết khấu là nguy cơ nhận giấy tờ giả mạo. Điều này có nghĩa là ngân hàng có thể phải đối mặt với việc nhận hối phiếu không hợp lệ, gây thiệt hại cho họ trong quá trình thực hiện chiết khấu.

Một nhược điểm khác là nguy cơ về rủi ro tín dụng, khi người chịu trách nhiệm thanh toán giấy tờ có giá có thể mất khả năng thanh toán trước hoặc khi đến hạn. Điều này có thể xem là một rủi ro tiềm ẩn trong quá trình thực hiện chiết khấu.

3.3. Phân loại chiết khấu ngân hàng

Chiết khấu ngân hàng được phân loại thành hai loại chính, mỗi loại phục vụ mục đích khác nhau trong hoạt động kinh doanh của ngân hàng.

Loại đầu tiên là chiết khấu khi mua có kỳ hạn giấy tờ có giá. Trong trường hợp này, khách hàng chuyển nhượng quyền sở hữu giấy tờ có giá chưa đến hạn cho ngân hàng và nhận được một khoản tiền đã được khấu trừ từ giá trị của giấy tờ. Tuy nhiên, theo điều khoản hợp đồng chiết khấu, khách hàng cần cam kết mua lại những giấy tờ này từ ngân hàng sau một khoảng thời gian nhất định.

Loại thứ hai là chiết khấu khi mua có bảo lưu quyền truy đòi giấy tờ có giá. Trong trường hợp này, tổ chức tín dụng hoặc chi nhánh ngân hàng nước ngoài mua và nhận quyền sở hữu giấy tờ chưa đến hạn từ khách hàng. Nếu như các tổ chức này không nhận được đầy đủ số tiền thanh toán từ người có trách nhiệm, khách hàng sẽ phải chịu trách nhiệm hoàn trả số tiền chiết khấu, lãi chiết khấu và các chi phí hợp pháp khác có liên quan đến hoạt động chiết khấu.

Như vậy, phân loại này giúp cho ngân hàng tổ chức các hoạt động chiết khấu một cách hiệu quả, tùy thuộc vào mục đích và nhu cầu của khách hàng cũng như điều kiện cụ thể của từng giao dịch.

Tóm lại, qua bài viết này, chúng ta đã có cái nhìn tổng quan về Nghiệp vụ chiết khấu là gì và cách nó được áp dụng trong cả lĩnh vực kinh doanh và ngân hàng. Chiết khấu không chỉ là một phương tiện để kích thích doanh số bán hàng mà còn là một công cụ quan trọng giúp ngân hàng tạo lập và duy trì quỹ vốn. Tuy nhiên, điều quan trọng là cần hiểu rõ cả các ưu điểm lẫn nhược điểm của nghiệp vụ này để áp dụng một cách hiệu quả và cẩn trọng trong quản lý và kinh doanh hàng ngày.