Nghĩa vụ tham gia Công an nhân dân có bắt buộc không?

Công dân nam, nữ Việt Nam được pháp luật trao cho những quyền cũng như nghĩa vụ phải thực hiện đối với đất nước. Trong đó để nhằm đảm bảo đào tạo nguồn nhân lực phục vụ cho đất nước tại thời điểm hiện tại hoặc sau này khi có chiến tranh xảy ra, công dân cống hiến cho tổ quốc thì công dân có nghĩa vụ bắt buộc phải tham gia nghĩa vụ quân sự hoặc nghĩa vụ công an. Tuy nhiên vì tính chất đặc biệt của nghĩa vụ cho nên theo quy định của pháp luật để thực hiện được nghĩa vụ phải đảm bảo những điều kiện nhất định. Vậy Nghĩa vụ công an nhân dân có bắt buộc không? Hãy cùng ACC tìm hiểu qua bài viết dưới đây!

1. Nghĩa vụ tham gia Công an nhân dân 

Việc thực hiện nghĩa vụ tham gia Công an nhân dân được quy định tại Luật Công an nhân dân và Nghị định 129/2015/NĐ-CP. Cụ thể, tại Điều 8 Luật Công an nhân dân quy định về nghĩa vụ tham gia Công an nhân dân như sau:

“1. Công dân thực hiện nghĩa vụ tham gia Công an nhân dân là thực hiện nghĩa vụ bảo vệ Tổ quốc trong lực lượng vũ trang nhân dân. Hằng năm, Công an nhân dân được tuyển chọn công dân trong độ tuổi gọi nhập ngũ vào phục vụ trong Công an nhân dân với thời hạn là ba năm.

2. Thủ tục tuyển chọn công dân thực hiện nghĩa vụ tham gia Công an nhân dân được áp dụng như đối với công dân thực hiện nghĩa vụ quân sự tại ngũ.”

Bên cạnh đó, Điều 4 Nghị định 129/2015/NĐ-CP quy định về đối tượng tuyển chọn và thời gian phục vụ Công an nhân dân:

“1. Công dân nam trong độ tuổi gọi nhập ngũ đã đăng ký nghĩa vụ quân sự theo quy định của Luật Nghĩa vụ quân sự. Công dân nữ trong độ tuổi gọi nhập ngũ đã đăng ký nghĩa vụ quân sự theo quy định của Luật Nghĩa vụ quân sự, có trình độ chuyên môn phù hợp với yêu cầu của Công an nhân dân, nếu tự nguyện và Công an nhân dân có nhu cầu thì được xem xét, tuyển chọn thực hiện nghĩa vụ tham gia Công an nhân dân.

2. Bộ trưởng Bộ Công an quy định cụ thể độ tuổi tuyển chọn công dân thực hiện nghĩa vụ tham gia Công an nhân dân phù hợp với tính chất, đặc điểm của từng đơn vị sử dụng và quy định ngành nghề cần thiết để tuyển chọn công dân nữ thực hiện nghĩa vụ tham gia Công an nhân dân phù hợp với nhu cầu sử dụng trong từng thời kỳ.

3. Thời gian thực hiện nghĩa vụ tham gia Công an nhân dân là ba năm. Thời gian thực hiện nghĩa vụ được tính từ ngày giao nhận công dân; trong trường hợp không giao nhận tập trung thì tính từ ngày đơn vị Công an nhân dân tiếp nhận đến khi được cấp có thẩm quyền quyết định xuất ngũ. Thời gian đào ngũ, thời gian chấp hành hình phạt tù không được tính vào thời gian thực hiện nghĩa vụ tham gia Công an nhân dân.”

Khác với nghĩa vụ quân sự, nghĩa vụ tham gia Công an nhân dân không bắt buộc mà cần phải làm đơn, xét duyệt. Tuyển chọn công dân thực hiện nghĩa vụ tham gia Công an nhân dân phải thực hiện đúng pháp luật; bảo đảm công khai, dân chủ, công bằng và chặt chẽ; chỉ tuyển chọn những công dân có đủ tiêu chuẩn, điều kiện theo quy định, đúng chỉ tiêu theo Quyết định của Thủ tướng Chính phủ.

Về việc lên phường làm thủ tục, giải quyết việc đi nghĩa vụ thì khi người có thẩm quyền thực hiện công việc theo nhiệm vụ, quyền hạn của mình đều sẽ phải có những thông báo bằng văn bản hoặc chứng cứ chứng minh việc đã thông báo cho công dân. Những công việc như khám sức khỏe, nhận lệnh nhập ngũ, thông báo trúng tuyển… thông thường đều phải được lập thành văn bản gửi đến cho những người có liên quan, thông báo công khai trên các phương tiện thông tin đại chúng hoặc dán thông báo niêm yết trong một khoảng thời gian nhất định.

2. Hồ sơ tham gia nghĩa vụ Công an nhân dân

Theo quy định tại Điều 6 Nghị định 129/2015/NĐ-CP, công dân tham dự tuyển chọn thực hiện nghĩa vụ tham gia Công an nhân dân nộp cho Công an cấp huyện nơi công dân có hộ khẩu thường trú các giấy tờ sau:

• Bản lý lịch theo mẫu quy định của Bộ Công an có xác nhận của Ủy ban nhân dân cấp xã nơi cư trú hoặc của cơ quan, tổ chức nơi người đó đang công tác, học tập.
• Bản sao: Giấy khai sinh, các văn bằng, chứng chỉ về trình độ học vấn do cơ quan nhà nước có thẩm quyền cấp (bản sao từ sổ gốc hoặc bản sao có chứng thực hoặc bản sao xuất trình kèm theo bản chính để đối chiếu).
• Giấy chứng nhận đoàn viên, đảng viên (nếu là đoàn viên, đảng viên).
• Giấy chứng nhận đăng ký nghĩa vụ quân sự.

Khi công dân nộp hồ sơ cho Công an cấp huyện, Trưởng Công an cấp huyện tiến hành tuyển chọn và gọi công dân thực hiện nghĩa vụ, tiếp nhận và xét duyệt hồ sơ dự tuyển. Chỉ khi đầy đủ các giấy tờ theo luật định thì mới có thể tiến hành các bước tiếp theo như tổ chức thẩm tra, xác minh lý lịch đối tượng dự tuyển theo quy định của Bộ Công an; ra lệnh gọi khám sức khỏe cho công dân; trình Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp huyện quyết định danh sách công dân được tuyển chọn thực hiện nghĩa vụ tham gia Công an nhân dân theo phân công của Hội đồng nghĩa vụ quân sự cấp huyện; ra lệnh gọi từng công dân thực hiện nghĩa vụ tham gia Công an nhân dân.

3. Thời gian đi nghĩa vụ công an là bao lâu?

Theo những quy định tại Khoản 3 Điều 4 và Khoản 1 Điều 8 Nghị định 70/2019/NĐ-CP, thời gian đi nghĩa vụ công an là 24 tháng. Bộ trưởng Bộ công an có thể quyết định kéo dài thời hạn phục vụ tại ngũ của hạ sĩ quan, chiến sĩ nghĩa vụ nhưng không quá 06 tháng.

4. Tiêu chuẩn được gọi đi nghĩa vụ công an

Theo Điều 31 Luật Nghĩa vụ quân sự 2015 và Điều 5 Nghị định 70/2019, công dân được tuyển chọn thực hiện nghĩa vụ tham gia Công an nhân dân khi có đủ các tiêu chuẩn sau đây:

- Lý lịch rõ ràng;

- Đủ sức khỏe phục vụ tại ngũ theo quy định;

- Nghiêm chỉnh chấp hành đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước; không có tiền án, tiền sự, không bị truy cứu trách nhiệm hình sự, quản chế, không trong thời gian bị áp dụng biện pháp giáo dục tại xã, phường, thị trấn hoặc đưa vào cơ sở chữa bệnh bắt buộc, cơ sở giáo dục bắt buộc; có phẩm chất, đạo đức tư cách tốt, được quần chúng nhân dân nơi cư trú hoặc nơi học tập, công tác tín nhiệm;

- Bảo đảm tiêu chuẩn chính trị của hạ sĩ quan, chiến sĩ phục vụ theo chế độ nghĩa vụ trong Công an nhân dân;

- Có bằng tốt nghiệp trung học phổ thông trở lên. Các xã miền núi, hải đảo, vùng đồng bào dân tộc thiểu số, vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn được tuyển công dân có bằng tốt nghiệp trung học cơ sở;

- Thể hình cân đối, không dị hình, dị dạng và đáp ứng các tiêu chuẩn sức khỏe để thực hiện nghĩa vụ tham gia Công an nhân dân.

Trên đây là Nghĩa vụ tham gia Công an nhân dân có bắt buộc không? mà ACC muốn giới thiệu đến quý bạn đọc. Hi vọng bài viết sẽ hỗ trợ và giúp ích cho quý bạn đọc về vấn đề này!