Mục tiêu của tổ chức ASEAN là gì? Một số thành tựu nổi bật của tổ chức ASEAN.

Trong những năm gần đây, khái niệm về “ tổ chức ASEAN” đang được nhắc tới nhiều hơn. Nhưng có lẽ mọi người chưa hiểu rõ những vấn đề về tổ chức. Bài viết dưới đây sẽ giải đáp những điều đó. 

1.Mục tiêu của tổ chức ASEAN là gì?

     Mục tiêu của tổ chức ASEAN là tăng cường hòa bình, ổn định và thịnh vượng trong khu vực, thúc đẩy hợp tác giữa các quốc gia thành viên và nâng cao vai trò và vị thế của ASEAN trong khu vực và trên thế giới. Cụ thể bao gồm những mục tiêu sau: 

• Tăng cường hợp tác kinh tế: Xây dựng Khu vực Mậu dịch Tự do ASEAN (AFTA) và Cộng đồng Kinh tế ASEAN (AEC) nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh của ASEAN trong khu vực và trên thế giới.
• Thúc đẩy hợp tác văn hóa - xã hội: Bảo tồn và phát huy bản sắc văn hóa ASEAN, nâng cao chất lượng giáo dục, y tế, và đời sống của người dân, thúc đẩy bình đẳng giới và bảo vệ trẻ em.
• Tăng cường hợp tác an ninh: Duy trì hòa bình, ổn định và an ninh trong khu vực, chống khủng bố, tội phạm xuyên quốc gia, và các mối đe dọa an ninh phi truyền thống.
• Thúc đẩy hợp tác với các đối tác bên ngoài: Tăng cường hợp tác với các nước lớn và các tổ chức quốc tế, nâng cao vị thế và vai trò của ASEAN trong khu vực và trên thế giới.

2. Tổ chức ASEAN là gì? Lịch sử hình thành của tổ chức ASEAN. 

      ASEAN là viết tắt của Hiệp hội các Quốc gia Đông Nam Á, là một tổ chức liên kết khu vực của các quốc gia Đông Nam Á. Tổ chức này được thành lập vào ngày 8 tháng 8 năm 1967 tại Bangkok, Thái Lan với 5 quốc gia thành viên ban đầu: Indonesia, Malaysia, Philippines, Singapore và Thái Lan.

- Lịch sử hình thành của tổ chức ASEAN: 

Tiền thân của ASEAN là Hiệp hội Đông Nam Á (ASA) được thành lập năm 1961 bởi Philippines, Malaysia và Thái Lan, nhưng tan rã do mâu thuẫn giữa Philippines và Indonesia. 

Hiểu biết và tinh thần hợp tác giữa các quốc gia Đông Nam Á đã thúc đẩy sự hình thành và phát triển của Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á. ASEAN được thành lập vào ngày 8 tháng 8 năm 1967 bởi Indonesia, Malaysia, Philippines, Singapore và Thái Lan, với mục tiêu chung là tăng cường hòa bình, ổn định và phát triển kinh tế trong khu vực. Từ khi thành lập, ASEAN đã trải qua một quá trình phát triển đồng đều và bền vững. Trong những năm đầu, tập trung chủ yếu vào việc củng cố lòng đoàn kết giữa các thành viên và tạo nền tảng cho hợp tác kinh tế và chính trị. Các nỗ lực của ASEAN đã giúp giảm bớt căng thẳng và xây dựng niềm tin giữa các quốc gia thành viên. Và sau đó ASEAN không ngừng mở rộng thành viên, năm 1984 Brunei Darussalam gia nhập. Năm 1995 Việt Nam chính thức gia nhập, rồi 2 năm tiếp theo lần lượt Lào và Campuchia. ASEAN đã đạt được nhiều thành tựu trong các lĩnh vực kinh tế, văn hóa, xã hội, an ninh,... Cộng đồng Kinh tế ASEAN (AEC) được thành lập năm 2007 và ASEAN đang hướng tới xây dựng Cộng đồng ASEAN 2025. Tuy nhiên, ASEAN cũng đang đối mặt với nhiều thách thức như mâu thuẫn Biển Đông, khủng bố, tội phạm xuyên quốc gia, biến đổi khí hậu và thiên tai. Mặc dù vậy sự phát triển kinh tế của ASEAN đã đem lại nhiều cơ hội và thách thức. Quá trình hội nhập kinh tế đã thúc đẩy sự phát triển của các quốc gia thành viên, tạo ra một thị trường lớn và đa dạng. Các hiệp định thương mại và các biện pháp hợp tác kinh tế đã tạo điều kiện cho việc thu hút đầu tư và tăng cường hợp tác trong lĩnh vực công nghệ, du lịch và nông nghiệp. 

3. Một số thành tựu nổi bật của tổ chức ASEAN.  

     ASEAN đang nỗ lực thực hiện đầy đủ và hiệu quả tầm nhìn Cộng đồng ASEAN năm 2025. Hiện tại, ASEAN đã triển khai được 98% các dòng hành động trong Kế hoạch tổng thể của trụ cột Chính trị-An ninh, 88,3% trong trụ cột Kinh tế, và 72% trong trụ cột Văn hóa-Xã hội. Đồng thời, ASEAN đã triển khai 14/15 sáng kiến thuộc 5 lĩnh vực chiến lược của Kế hoạch Tổng thể về Kết nối ASEAN (MPAC) 2025. ASEAN cũng đang trao đổi về Chiến lược hợp nhất về cách mạng công nghiệp 4.0 để tận dụng cơ hội từ cuộc cách mạng công nghiệp. Những thành tựu đó cụ thể như sau: 

• Về chính trị-an ninh, ASEAN đã đạt nhiều kết quả quan trọng trong việc duy trì hòa bình, ổn định và an ninh khu vực. ASEAN đã xây dựng sự tin cậy và gắn kết giữa các nước thành viên, thúc đẩy đối thoại và hợp tác cả trong và ngoài Hiệp hội, cũng như tăng cường năng lực xử lý các thách thức an ninh. Đặc biệt, ASEAN đã chơi vai trò quan trọng trong việc ngăn ngừa và quản lý các tranh chấp hoặc nguy cơ xung đột.
• Về vấn đề Biển Đông, ASEAN đã thúc đẩy đối thoại và hợp tác để ngăn ngừa nguy cơ đụng độ và xung đột, đồng thời đề cao việc tuân thủ các nguyên tắc cơ bản của luật pháp quốc tế. ASEAN cũng tiến hành các biện pháp xây dựng lòng tin và quy tắc ứng xử, đồng thời hướng tới xây dựng Bộ Quy tắc ứng xử ở Biển Đông (COC) hiệu lực, hiệu quả.
• Về kinh tế, ASEAN đã mở rộng phạm vi và nâng cao tự do hóa thương mại thông qua Khu vực mậu dịch tự do ASEAN (AFTA), cũng như ký Hiệp định Đối tác Kinh tế toàn diện khu vực (RCEP). ASEAN cũng đã hoàn thành dỡ bỏ thuế cho 98,6% các dòng sản phẩm theo Hiệp định Thương mại Hàng hóa ASEAN (ATIGA).
• Về văn hóa-Xã hội, ASEAN đã tạo ra những cơ chế và khuôn khổ hợp tác, cũng như tăng cường năng lực của các nước trong thực hiện các chính sách thúc đẩy bình đẳng và công bằng xã hội, phát triển bền vững, và cải thiện cuộc sống của người dân.

Bên cạnh đó, ASEAN còn đạt được nhiều thành tựu quan trọng trong việc xây dựng lòng tin và hợp tác với các đối tác, cũng như trong việc thúc đẩy hợp tác nghị viện và giữ vai trò trung tâm trong cấu trúc khu vực.

Hình ảnh một cuộc họp ASEAN

4. Cấp cao ASEAN bao gồm những ai? Chức năng của từng cơ quan. 

     ASEAN hiện tại có một bộ máy hoạt động bao gồm các cơ quan và chức năng của từng cơ quan cụ thể sau: 

• Hội nghị cấp cao ASEAN: Là cơ quan hoạch định chính sách cao nhất của ASEAN, gồm những người đứng đầu nhà nước hoặc chính phủ các quốc gia thành viên. Họ tổ chức hội nghị hai lần một năm và có thể triệu tập họp đặc biệt khi cần thiết.
• Hội đồng điều phối ASEAN (ACC): Bao gồm các Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN, ACC chuẩn bị cho các cuộc họp cấp cao ASEAN và điều phối thực hiện các quyết định của Hội nghị cấp cao.
• Các Hội đồng cộng đồng ASEAN: Gồm Hội đồng cộng đồng Chính trị-An ninh ASEAN và Hội đồng cộng đồng Văn hóa-Xã hội ASEAN, có nhiệm vụ đảm bảo việc thực hiện các quyết định của Hội nghị cấp cao ASEAN.
• Các Hội nghị Bộ trưởng chuyên ngành: Là các hội nghị ASEAN trong các lĩnh vực hợp tác cụ thể, thực hiện các quyết định của Hội nghị cấp cao ASEAN trong phạm vi phụ trách.
• Ban Thư ký ASEAN: Là cơ quan thường trực nhất của ASEAN, đảm bảo triển khai các quyết định và thỏa thuận của ASEAN.
• Ủy ban Đại diện thường trực bên cạnh ASEAN: Đại diện các quốc gia thành viên điều hành công việc hằng ngày của ASEAN và hỗ trợ các hoạt động đối ngoại của ASEAN.
• Ban Thư ký ASEAN quốc gia: Điều phối và phối hợp hoạt động hợp tác ASEAN trong từng quốc gia thành viên.
• Ủy ban liên chính phủ ASEAN về Nhân quyền (AICHR): Thúc đẩy nhận thức về quyền con người và tăng cường hợp tác giữa chính phủ các nước thành viên ASEAN trong việc bảo vệ các quyền con người.
• Quỹ ASEAN: Hỗ trợ các cơ quan của ASEAN trong xây dựng Cộng đồng ASEAN, với nguồn tài trợ từ các đóng góp của khu vực tư nhân và cá nhân.

5. Vai trò của ASEAN trong tổ chức phi Chính phủ. 

     ASEAN có mối quan hệ hợp tác chặt chẽ với các tổ chức phi chính phủ (NGO) trong khu vực và quốc tế. ASEAN công nhận vai trò quan trọng của các NGO trong việc thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội, hòa bình, an ninh và nhân quyền trong khu vực cụ thể như sau: 

• Khuyến khích hợp tác giữa chính phủ và NGO: ASEAN tạo ra các cơ chế để tăng cường đối thoại và hợp tác giữa chính phủ và NGO trong các lĩnh vực như phát triển kinh tế - xã hội, môi trường, giáo dục, y tế,....
• Hỗ trợ phát triển năng lực của NGO: ASEAN cung cấp các chương trình đào tạo và hỗ trợ kỹ thuật để nâng cao năng lực của các NGO trong khu vực và  trong việc tiếp cận nguồn tài trợ và chia sẻ kinh nghiệm tốt nhất.
• Thúc đẩy đối thoại khu vực về các vấn đề chung: ASEAN tạo diễn đàn cho các NGO tham gia vào các cuộc đối thoại khu vực về các vấn đề chung như biến đổi khí hậu, an ninh mạng,....
• Nâng cao nhận thức về các vấn đề khu vực: ASEAN hợp tác với các NGO để nâng cao nhận thức của cộng đồng về các vấn đề khu vực như biến đổi khí hậu, buôn bán người,...

Trên đây là tất cả những nội dung về tổ chức ASEAN cũng như các vấn đề pháp lý có liên quan. Trong quá trình tìm hiểu nếu như quý bạn đọc còn thắc mắc và có nhu cầu sử dụng dịch vụ tư vấn của ACC về tổ chức ASEAN và các vấn đề xoay quanh vui lòng liên hệ với chúng tôi qua các thông tin sau: