Như là một khía cạnh không thể phủ nhận của cuộc sống, môi trường không khí đóng vai trò quan trọng trong sự tồn tại và phát triển của mọi loài trên hành tinh này. Hãy cùng Acc nhìn sâu vào cấu trúc và ảnh hưởng của môi trường không khí, để hiểu rõ hơn về tầm quan trọng của việc bảo vệ và duy trì sức khỏe của nó đối với mỗi cá nhân và toàn cầu qua bài viết sau đây.
Môi trường không khí là gì? Vai trò của nó đối với con người
1. Môi trường không khí là gì?
Môi trường không khí là không gian chứa các khí quanh chúng ta, đóng vai trò quan trọng trong sự sống và phát triển của tất cả các loài, bao gồm cả con người. Bảo vệ môi trường không khí là điều cần thiết để đảm bảo sức khỏe và sự sinh tồn của mọi sinh vật trên hành tinh. Đối với con người, một môi trường không khí sạch là yếu tố quyết định cho sức khỏe và trí óc. Ô nhiễm không khí có thể gây ra nhiều vấn đề sức khỏe từ những vấn đề như bệnh phổi đến các vấn đề trầm cảm và giảm năng lượng. Do đó, việc bảo vệ và duy trì chất lượng không khí tốt là một trách nhiệm cần được nhấn mạnh và thực hiện một cách cẩn thận.
2. Vai trò của môi trường không khí đối với con người
Môi trường không khí đóng vai trò vô cùng quan trọng trong đời sống và sức khỏe của con người cũng như các sinh vật khác trên trái đất. Dưới đây là một số vai trò chính của môi trường không khí:
- Hỗ trợ sự sống: Không khí cung cấp oxy cho sinh vật hô hấp, cần thiết cho quá trình sinh tồn và hoạt động của tất cả các loài trên trái đất.
- Kiểm soát nhiệt độ: Môi trường không khí giữ cho trái đất ấm áp bằng cách hấp thụ và phản xạ ánh sáng từ Mặt Trời, cũng như giữ cho nhiệt độ không quá nóng vào ban ngày hoặc quá lạnh vào ban đêm.
- Vận chuyển hóa học: Khí quyển chứa các chất hóa học quan trọng và dễ dàng vận chuyển chúng đi xa, giúp trong quá trình phân tán và phản ứng hóa học.
- Bảo vệ khỏi tác nhân gây hại: Lớp bức xạ cực tím (UV) và các tia X được hấp thụ bởi tầng ozon trong khí quyển, giảm thiểu nguy cơ bị tổn thương bởi các tia tử ngoại và X.
- Giữ cân bằng khí hậu: Khí quyển đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì cân bằng khí hậu trên trái đất, ngăn chặn sự biến đổi khí hậu đột ngột.
Vai trò của môi trường không khí đối với con người
- Hấp thụ ô nhiễm: Cây cối và các thành phần khác trong môi trường không khí có khả năng hấp thụ một số chất gây ô nhiễm như khí CO2 và các hợp chất độc hại khác.
- Tạo điều kiện cho việc phát triển của sinh vật: Môi trường không khí cung cấp điều kiện cần thiết cho sự phát triển của cây cối, thú vật và vi sinh vật.
Những vai trò này chỉ là một phần nhỏ của tầm quan trọng mà môi trường không khí mang lại đối với hệ sinh thái và sự sống trên trái đất.
3. Ô nhiễm môi trường không khí là gì?
Ô nhiễm môi trường không khí là sự thay đổi lớn trong thành phần không khí, do khói, bụi, hơi hay các khí lạ được đưa vào không khí gây nên các mùi lạ, làm giảm tầm nhìn, biến đổi khí hậu. Chúng ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe của con người cũng như động thực vật trên trái đất.
Bởi vì không khí luôn bao quanh chúng ta, không khí cần thiết cho sự sống của tất cả sinh vật, thực vật trên trái đất. Bởi vậy nếu môi trường không khí bị ô nhiễm thì tất cả các sinh vật điều bị tác động. Con người là nguyên nhân chính dẫn đến việc không khí bị ô nhiễm nghiêm trọng như bây giờ, vì vậy chúng ta cần phải hành động để khắc phục những hậu quả ô nhiễm mà mình đã gây ra cũng như cải thiện môi trường sống của chúng ta và các sinh, thực vật trên trái đất này.
4. Những trường hợp chất lượng môi trường không khí bị ô nhiễm nghiêm trọng thực hiện biện pháp khẩn cấp
Có tổng cộng bốn trường hợp mà chất lượng môi trường không khí bị ô nhiễm nghiêm trọng và cần thực hiện các biện pháp khẩn cấp như sau:
- Trong trường hợp chất lượng môi trường không khí bị ô nhiễm nghiêm trọng do sự cố môi trường, biện pháp khẩn cấp được thực hiện theo quy định tại Luật Bảo vệ môi trường.
Những trường hợp chất lượng môi trường không khí bị ô nhiễm nghiêm trọng thực hiện biện pháp khẩn cấp
- Nếu chất lượng môi trường không khí bị ô nhiễm nghiêm trọng không phát sinh từ sự cố môi trường như trường hợp trên, cơ quan có thẩm quyền chỉ đạo thực hiện một trong các biện pháp khẩn cấp sau đây:
- Hạn chế, tạm dừng hoặc điều chỉnh thời gian hoạt động của các cơ sở sản xuất có khả năng gây ô nhiễm môi trường và có lưu lượng khí thải lớn ra môi trường.
- Hạn chế, phân luồng hoạt động của phương tiện giao thông đường bộ.
- Tạm dừng hoặc điều chỉnh thời gian làm việc của các cơ quan, tổ chức, trường học.
- Tạm dừng hoạt động tập trung đông người ngoài trời.
- Nếu chất lượng môi trường không khí bị ô nhiễm nghiêm trọng trên phạm vi liên vùng, liên tỉnh, hoặc xuyên biên giới, Bộ Tài nguyên và Môi trường báo cáo Thủ tướng Chính phủ để chỉ đạo thực hiện các biện pháp khẩn cấp.
- Trong trường hợp chất lượng môi trường không khí bị ô nhiễm nghiêm trọng trên phạm vi nội tỉnh, Ủy ban nhân dân cấp tỉnh tổ chức thực hiện biện pháp khẩn cấp theo quy định.
5. Thực trạng ô nhiễm môi trường không khí hiện nay
5.1 Ô nhiễm môi trường không khí thế giới
Tình trạng ô nhiễm không khí thế giới như được nêu bật trong Báo cáo Chất lượng Không khí Toàn cầu năm 2020 được công bố vào ngày 21 tháng 10 bởi Viện Ảnh hưởng Sức khỏe (HEI) và Viện Đo lường và Đánh giá Sức khỏe (IHME) tại Đại học Washington và Đại học British Columbia, đang gây ra sự báo động sâu sắc. Vấn đề này không phải là mới; nó đã tồn tại từ một thời gian dài. Tuy nhiên, mặc dù vấn đề này đã tồn tại từ lâu, nhưng các biện pháp cụ thể để giải quyết ô nhiễm không khí vẫn là một bí ẩn.
Thực trạng ô nhiễm môi trường không khí hiện nay
Được mô tả bởi Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) là "kẻ giết người im lặng," ô nhiễm không khí ảnh hưởng đến một tỷ lệ đáng kinh ngạc, lên đến 92% dân số thế giới, khiến họ phải sống trong môi trường không khí dưới tiêu chuẩn của Tổ chức Y tế Thế giới.
5.2 Ô nhiễm môi trường không khí ở Việt Nam
Tình trạng ô nhiễm không khí đang trở thành một vấn đề ngày càng trầm trọng không chỉ tại Việt Nam mà còn trên toàn cầu. Theo báo cáo thường niên về chỉ số môi trường (Environmental Performance Index - EPI) của một tổ chức môi trường Mỹ, Việt Nam là một trong những quốc gia bị ảnh hưởng nặng nề bởi ô nhiễm không khí ở khu vực Châu Á. Cụ thể, vấn đề ô nhiễm bụi PM10 và PM 2.5 đang là những điểm đáng lo ngại.
Hà Nội và Hồ Chí Minh được xác định là hai địa điểm chịu tác động nặng nề nhất bởi ô nhiễm không khí tại Việt Nam. Có những thời điểm, bụi mịn PM 2.5 bao phủ cả bầu trời, gây ra hiện tượng giảm tầm nhìn và ảnh hưởng đáng kể đến sức khỏe của cộng đồng dân cư.
6. Nguyên nhân gây ô nhiễm môi trường không khí
Hoạt động Sản Xuất Công Nghiệp và Nông Nghiệp
- Các hoạt động sản xuất công nghiệp và nông nghiệp thường tạo ra lượng khí thải đáng kể, gồm khói bụi và khí độc hại như CO2, CO, SO2, NOx, VOCs (Hợp chất hữu cơ bay hơi).
- Các nhà máy, xí nghiệp, và khu công nghiệp không chỉ gây ô nhiễm không khí mà còn gây ô nhiễm môi trường nước.
- Mưa axit thường là hậu quả của việc xả thải công nghiệp không xử lý đúng cách.
Nguyên nhân gây ô nhiễm môi trường không khí
Giao Thông Vận Tải
- Lượng phương tiện giao thông ngày càng tăng đồng nghĩa với lượng khí thải tăng lên đáng kể. Xe cũ, hệ thống động cơ kém hiệu quả thường tạo ra nhiều khí thải hơn.
- Các chất độc như CO, VOCs, NO2, SO2 từ phương tiện giao thông góp phần vào ô nhiễm không khí.
- Giao thông đô thị thường gây ra nhiều ô nhiễm hơn so với các khu vực nông thôn do mật độ phương tiện cao và tình trạng ùn tắc.
Hoạt Động Xây Dựng Cơ Sở Hạ Tầng
- Xây dựng cao ốc, chung cư và các công trình cơ sở hạ tầng thường tạo ra lượng lớn bụi mịn (PM 2.5) và các chất độc hại khác.
- Việc vận chuyển vật liệu xây dựng không đúng cách có thể gây ra rò rỉ và bụi bẩn.
Xử Lý Rác Thải
- Sự tích tụ của rác thải không được xử lý đúng cách có thể gây ra mùi hôi và ô nhiễm không khí.
- Các phương pháp xử lý rác thải như đốt cũng tạo ra khí thải độc hại.
Hoạt Động Sinh Hoạt
- Việc nấu nướng sử dụng các nguyên liệu như gas, than, củi cũng tạo ra khí thải độc hại như CO, CO2, NOx, SOx.
- Các hoạt động sinh hoạt hàng ngày như sử dụng hóa chất làm sạch, thuốc trừ sâu cũng góp phần vào ô nhiễm không khí.
Những hoạt động này không chỉ gây ra ô nhiễm môi trường không khí mà còn ảnh hưởng đến sức khỏe của cộng đồng và môi trường tự nhiên nói chung. Để giảm thiểu ô nhiễm không khí, cần có sự hợp tác từ cộng đồng và biện pháp quản lý môi trường chặt chẽ từ các cơ quan chính phủ.
7. Hậu quả của ô nhiễm môi trường không khí
Hậu quả của ô nhiễm môi trường không khí
Ô nhiễm môi trường không khí gây ra rất nhiều hậu quả cho động, thực vật và con người. Chúng là tác nhân gây nên cái chết cho hàng triệu người mỗi năm.
Tác hại đối với động thực vật
Các hợp chất nguy hiểm như: SO2, NO2, CO… có trong không khí ô nhiễm làm tắc nghẽn khí quản và giảm hệ miễn dịch của động vật.
- Ngoài ra, hợp chất HF còn làm các cây ăn trái rụng lá hàng loạt, lâu dần gây nên tình trạng chết cây, gián tiếp làm trái đất nóng lên cùng hiệu ứng nhà kính.
- Khói bụi từ khu công nghiệp còn gây nên hiện tượng mưa Axit, những cơn mưa Axit làm chết cây cối, ô nhiễm nguồn nước, giết chết các vi sinh vật có lợi trong đất. Làm cho việc nuôi trồng bị ảnh hưởng, giảm sản lượng, mất mùa…
Tác hại đối với con người
Hậu quả của ô nhiễm môi trường không khí đối với con người là rất nghiêm trọng, ô nhiễm môi trường không khí chính là tác nhân chính khiến cho tỷ lệ người mắc bệnh về hô hấp, ung thư…. ngày càng tăng.
- Theo WHO, ô nhiễm môi trường không khí gây ra 7 triệu ca tử vong mỗi năm, trong đó Châu Á - Thái Bình Dương chiếm khoảng 4 triệu ca. Chúng không những cướp đi sinh mạng của hàng triệu người mà còn gây thiệt hại kinh tế gần 5 nghìn tỷ USD mỗi năm.
- Chúng còn khiến tuổi thọ trung bình của mỗi người giảm đi 2 năm, và là nguyên nhân gây tử vong cao thứ 4 trên thế giới sau: Tăng huyết áp, sử dụng thuốc lá và chế độ ăn uống không lành mạnh.
- Theo đó ô nhiễm bụi mịn PM 2.5 chính là thủ phạm gây ra nhiều ca tử vong nhất.Vì chúng có kích thước rất nhỏ, nên dễ đi vào các nang trong phổi gây nên các bệnh về hô hấp.
- Bụi mịn (PM 2.5) kết hợp với CO, SO2, NO2 có trong không khí gây kích ứng niêm mạc, cản trở Hemoglobin kết hợp oxy khiến tế bào thiếu Oxy. Dẫn đến suy giảm chức năng phổi và làm nặng thêm tình trạng bệnh hen và bệnh tim.
Tác hại đối với con người
- Cũng theo WHO, ô nhiễm môi trường không khí là một trong nhiều thủ phạm gây nên các bệnh tim mạch, đột quỵ não lên tới 25%.
- Ngoài ra ô nhiễm môi trường không khí còn làm trầm trọng hơn các bệnh hen suyễn, ung thư phổi. Chúng còn tác động lên hệ thần kinh trung ương, làm tăng nguy cơ mắc bệnh Alzheimer, Parkinson, tự kỷ hay dễ cáu gắt.
- Trên đây chỉ là những con số nhỏ về hậu quả của ô nhiễm môi trường không khí, thực tế chúng gây ra rất nhiều bệnh tật cũng như là cái chết thầm lặng cho hàng triệu người trên thế giới.
8. Giải pháp khắc phục ô nhiễm môi trường không khí
Trước tình hình ô nhiễm môi trường không khí ngày càng trầm trọng đang diễn ra, mỗi chúng ta cần phải hành động để bảo vệ sức khỏe cũng như hành tinh của chúng ta. Để khắc phục ô nhiễm môi trường không khí chúng ta cần:
Cải thiện thói quen sinh hoạt
Một trong những biện pháp khắc phục ô nhiễm không khí, hiệu quả nhất chính là cải thiện thói quen sinh hoạt. Việc này có thể được thực hiện bằng cách xử lý rác thải đúng cách, không đốt rác hoặc những nhân tố dư thừa bừa bãi. Điều này giúp hạn chế lượng khí thải độc hại và bụi bẩn bị đẩy ra môi trường. Thay thế các nhiên liệu đốt từ than, củi, gas sang các thiết bị điện hiện đại, vừa an toàn vừa khắc phục được ô nhiễm không khí. Tắt các thiết bị điện không cần thiết. Sử dụng phương tiện công cộng cho việc di chuyển để giảm khí thải từ phương tiện giao thông
Xử lý khí thải công nghiệp đúng quy định
Để có thể khắc phục ô nhiễm môi trường trong quá trình sản xuất, các doanh nghiệp phải tuân thủ những quy định về xử lý và đưa chất thải ra môi trường. Thay thế những loại máy móc lạc hậu bằng các dây chuyền sản xuất hiện đại và tiên tiến, hạn chế gây ô nhiễm không khí nói riêng và ô nhiễm môi trường nói chung.
Dùng biện pháp kỹ thuật
Biện pháp khắc phục ô nhiễm không khí hiệu quả và an toàn nhất hiện nay là dùng hệ thống máy móc, công nghệ hiện đại và công nghệ sinh học để lọc và làm sạch không khí. Không khí sau khi được lọc sạch chất thải sẽ được thải ra môi trường. Điều này góp phần giảm sự ô nhiễm không khí rõ rệt.
Giải pháp khắc phục ô nhiễm môi trường không khí
Quy hoạch và trồng cây xanh
Ngoài những biện pháp khắc phục ô nhiễm không khí nêu trên, trồng và phát triển những khu rừng nhân tạo cũng là một biện pháp cực kỳ hữu ích. Cây xanh góp phần lọc không khí và ngăn ngừa những thiên tai tự nhiên. Trồng cây xanh tại các công viên và vỉa hè ở các đô thị lớn để giảm tình trạng khí thải, khói bụi và góp phần làm hạ nhiệt độ cũng như tăng sự trong lành không khí.
Bài viết trên, đã cung cấp toàn bộ thông tin về môi trường không khí là gì? Nguyên nhân hậu quả của ô nhiễm môi trường không khí đến cuộc sống của chúng ta mà Acc thu thập được. Hy vọng những thông tin này giúp ích được cho bạn. Xin cảm ơn vì đã theo dõi.
Nội dung bài viết:
Hãy để lại bình luận của bạn tại đây!