Khám phá các mô hình kinh doanh mới ở Việt Nam

Mô hình kinh doanh ngày càng đa dạng và phong phú, đặc biệt là trong bối cảnh nền kinh tế Việt Nam đang chứng kiến sự đổi mới và phát triển mạnh mẽ. Những mô hình kinh doanh mới tại Việt Nam không chỉ mang tính sáng tạo cao mà còn đáp ứng nhanh chóng vào sự biến đổi của thị trường và nhu cầu người tiêu dùng. Trong bài viết này, chúng ta sẽ khám phá những mô hình kinh doanh mới độc đáo và tiềm năng mà doanh nghiệp ở Việt Nam đang áp dụng để thích ứng và tận dụng những cơ hội trong môi trường kinh doanh ngày nay.

mô hình kinh doanh mới ở Việt Nam

1. Định nghĩa Mô Hình Kinh Doanh là gì?

Mô hình kinh doanh là bản kế hoạch chi tiết của một tổ chức hoặc công ty, được biểu diễn dưới dạng văn bản hoặc đồ họa, mô tả quá trình công ty tạo ra doanh thu và lợi nhuận thông qua việc cung cấp sản phẩm và dịch vụ đặc biệt cho một nhóm khách hàng cụ thể trong một thị trường nhất định. Một mô hình kinh doanh đầy đủ cần phải mô tả rõ loại sản phẩm hoặc dịch vụ mà doanh nghiệp sẽ cung cấp, chiến lược tiếp thị, chi phí vận hành, sản xuất, và bán hàng, cũng như kỳ vọng về lợi nhuận.

2. Quan Trọng của Việc Lựa Chọn Đúng Mô Hình Kinh Doanh

Mô hình kinh doanh chính là bản đồ chỉ đường cho sự phát triển lâu dài của doanh nghiệp, đóng vai trò quan trọng trong việc tạo ra giá trị bền vững. Vì thế, sự chọn lựa đúng mô hình ngay từ đầu giúp doanh nghiệp xây dựng chiến lược phát triển chi tiết, từng bước một. Điều này không chỉ nâng cao hiệu suất hoạt động mà còn giúp tạo ra giá trị một cách nhanh chóng. Xây dựng một mô hình kinh doanh hiệu quả đòi hỏi sự đầu tư nhiều thời gian và công sức. Đặc biệt, trong thời đại ngày nay, khi các mô hình kinh doanh thành công có thể dễ dàng bị sao chép, các doanh nghiệp mới cần phải sáng tạo và tạo ra những mô hình độc đáo để giữ vững lợi thế cạnh tranh.

3. Hướng Dẫn Xây Dựng Mô Hình Kinh Doanh Hiệu Quả

Như đã phân tích, doanh nghiệp có thể tạo ra một mô hình kinh doanh phù hợp với mục tiêu và nguồn lực của họ. Tuy nhiên, để đảm bảo rằng mô hình này là khả thi và mang lại hiệu quả tối ưu, bạn cần thực hiện theo 5 bước dưới đây:

Bước 1: Thăm Dò Nhu Cầu Khách Hàng Khám phá nhu cầu của khách hàng là bước quan trọng nhất trong xây dựng mô hình kinh doanh. Sản phẩm hoặc dịch vụ được tạo ra để đáp ứng nhu cầu của họ. Doanh nghiệp cần xác định nhu cầu của khách hàng là gì, sản phẩm dành cho đối tượng nào, và cách làm cho khách hàng quan tâm. Việc này giúp doanh nghiệp hiểu rõ đối tượng mục tiêu, nhu cầu của họ, từ đó xây dựng ý tưởng kinh doanh phù hợp và hiệu quả.

Có nhiều phương pháp thu thập thông tin như điện thoại, email, gặp trực tiếp, khảo sát online, và sử dụng mạng xã hội. Các câu hỏi khảo sát cần phải được thiết kế một cách rõ ràng, súc tích, và phù hợp với mục tiêu của cuộc khảo sát.

Bước 2: Phát Triển Ý Tưởng Kinh Doanh Phù Hợp Sau khi hiểu rõ nhu cầu của khách hàng mục tiêu, doanh nghiệp cần tạo ra sản phẩm hoặc dịch vụ giải quyết vấn đề của họ. Mục tiêu này là quan trọng để thu hút khách hàng, tạo ra doanh thu và phát triển bền vững. Để phát triển ý tưởng kinh doanh:

Nhu cầu của thị trường: Tìm hiểu thị trường đang có nhu cầu gì, sản phẩm hoặc dịch vụ nào đang được ưa chuộng.
Khả năng của doanh nghiệp: Xem xét khả năng về vốn, kiến thức, kỹ năng, và kinh nghiệm để lựa chọn ý tưởng phù hợp.
Xu hướng thị trường: Nắm bắt xu hướng thị trường để chọn ý tưởng kinh doanh phù hợp.

Doanh nghiệp cần liên tục sáng tạo và đổi mới để đáp ứng nhu cầu trong thời đại luôn biến động.

Bước 3: Quản Lý Chi Phí Sản Xuất và Phân Phối Quản lý chi phí là một bài toán quan trọng đối với mọi doanh nghiệp. Giá bán sản phẩm hoặc dịch vụ cần được tính toán sao cho đủ để bù đắp chi phí và tạo ra lợi nhuận. Chi phí sản xuất chiếm phần lớn trong chi phí, bao gồm nguyên vật liệu, nhân công, và chi phí sản xuất chung.

Chi phí sản xuất: Tìm nguồn cung ứng nguyên vật liệu chất lượng và chi phí hợp lý, kiểm soát quy trình sản xuất, và xây dựng đội ngũ nhân sự có năng lực để giảm thiểu chi phí.
Chi phí phân phối: Chọn kênh phân phối phù hợp, xây dựng chiến lược tiếp thị, và quản lý chi phí để tránh chi phí không cần thiết.

Bước 4: Hoàn Thiện Mô Hình Kinh Doanh và Bắt Tay Thực Hiện Sau khi hoàn thành quá trình nghiên cứu, doanh nghiệp cần bắt tay vào triển khai mô hình kinh doanh. Trong quá trình này, doanh nghiệp có thể đối mặt với nhiều thách thức, nhưng sẵn sàng đón nhận để thích ứng và phát triển.

3. Phân loại hình thức giao dịch trong mô hình kinh doanh

Mô hình kinh doanh Canvas Mô hình kinh doanh Canvas là một công cụ hỗ trợ doanh nghiệp tổ chức chiến lược kinh doanh. Được sáng tạo bởi Alexander Osterwalder và Yves Pigneur, mô hình này được nhiều công ty hàng đầu trên thế giới ưa dùng để quản lý và phát triển chiến lược kinh doanh, thúc đẩy tăng trưởng. Mục tiêu của mô hình Canvas là xác định và triển khai kế hoạch kinh doanh để duy trì hoạt động và đạt được tăng trưởng lợi nhuận. Mô hình này bao gồm 9 yếu tố cơ bản:

Đối tượng khách hàng chính (Customer segment)
Giá trị mà sản phẩm mang lại cho khách hàng (Value Proposition)
Phương tiện truyền thông và kênh phân phối (Channel)
Mối quan hệ với khách hàng (Customer Relationships)
Doanh thu dự kiến từ bán hàng (Revenue streams)
Nguồn lực chính cho dự án (Key resources)
Đối tác chính (Key partners)
Các hoạt động chính (Key activities)
Cơ cấu chi phí hoạt động (Cost Structure) Ví dụ minh họa về mô hình kinh doanh của BMW:

3.1 Mô hình kinh doanh B2C

Mô hình kinh doanh B2C (Business to Customer) là một hình thức thương mại điện tử trong đó doanh nghiệp kinh doanh hoặc cung cấp dịch vụ trực tiếp cho người tiêu dùng thông qua các kênh trực tuyến hoặc cửa hàng truyền thống. Đây là một trong những mô hình phổ biến và được ưa chuộng rộng rãi trong thế giới kinh doanh hiện nay. Trong mô hình B2C, các doanh nghiệp tạo ra trải nghiệm mua sắm trực tuyến hoặc cửa hàng vật lý để thu hút và phục vụ đối tượng khách hàng là người tiêu dùng cuối cùng. Mục tiêu chính của họ là cung cấp sản phẩm hoặc dịch vụ chất lượng, dựa trên sự hiểu biết về nhu cầu và mong muốn của khách hàng. Mô hình B2C đơn giản là cung cấp sản phẩm trực tiếp cho người dùng cuối. Một số ví dụ phổ biến về mô hình B2C bao gồm nhà hàng, quán cà phê, cửa hàng tiện lợi, cửa hàng tạp hóa, tiệm làm đẹp, spa, và cửa hàng dành cho thú cưng.

3.2 Mô hình kinh doanh B2B

Mô hình kinh doanh B2B (Business to Business) là một hình thức thương mại điện tử, trong đó các doanh nghiệp hoặc tổ chức mua sắm và giao dịch sản phẩm, dịch vụ hoặc nguyên liệu với nhau. Khác với mô hình B2C, các giao dịch trong B2B chủ yếu diễn ra giữa các doanh nghiệp hoặc tổ chức. Mô hình B2B thường liên quan đến việc cung cấp các sản phẩm hoặc dịch vụ chất lượng cao, chuyên nghiệp, thường được sử dụng để sản xuất hoặc hỗ trợ hoạt động kinh doanh của các doanh nghiệp khác. Giao dịch B2B có thể bao gồm mua bán vật liệu, thiết bị, phần mềm, dịch vụ tư vấn, và nhiều sản phẩm hoặc dịch vụ khác.

3.3 Mô hình kinh doanh C2C (Consumer to Consumer)

Mô hình kinh doanh C2C (Customer to Customer) là một hình thức thương mại điện tử, trong đó cá nhân hoặc người tiêu dùng trực tiếp mua bán hàng hóa hoặc dịch vụ cho nhau thông qua các nền tảng trực tuyến hoặc sự trung gian của bên thứ ba. Đây là một xu hướng ngày càng phổ biến trong thế giới kinh doanh và đã thay đổi cách mọi người mua sắm và kinh doanh trực tuyến. Ví dụ dễ thấy nhất của mô hình C2C là các trang web hoặc ứng dụng thương mại điện tử như Shopee, Lazada, Tiki, hay các đơn vị, website đấu giá, giao dịch trao đổi như Vatgia, Chợ tốt, và nhiều nền tảng khác.

4. Top 20 mô hình kinh doanh phổ biến tại Việt Nam

Hiện nay, có nhiều mô hình kinh doanh mới tồn tại theo nhiều hình thức khác nhau, được doanh nghiệp áp dụng để mang đến giá trị và giải pháp cho khách hàng. Dưới đây, 1Office muốn chia sẻ với bạn về những mô hình kinh doanh phổ biến nhất.

4.1 Mô hình bán hàng trực tiếp

Mô hình bán hàng trực tiếp, hay mô hình kinh doanh trực tiếp, là hình thức kinh doanh mà sản phẩm hoặc dịch vụ được bán trực tiếp từ nơi sản xuất hoặc nhà cung cấp đến người tiêu dùng mà không thông qua các kênh trung gian như cửa hàng bán lẻ truyền thống. Mô hình bán hàng trực tiếp thường được ưa chuộng trong các lĩnh vực như công nghệ, mỹ phẩm, thực phẩm bổ sung, sản phẩm chăm sóc sức khỏe, và nhiều ngành công nghiệp khác. Một ví dụ thành công về mô hình này là DELL, doanh nghiệp hàng đầu thế giới về sản xuất và kinh doanh máy tính cá nhân. DELL thực hiện bán hàng qua điện thoại hoặc trực tuyến (email, website…) mà không cần sự tham gia của các yếu tố trung gian như đại lý hay nhà phân phối.

4.2 Các mô hình kinh doanh trực tuyến

Trong thời đại công nghệ ngày nay, các mô hình kinh doanh trực tuyến ngày càng trở nên phổ biến và phát triển mạnh mẽ. Hình thức kinh doanh này chủ yếu thực hiện trên các nền tảng như mạng xã hội, sàn thương mại điện tử và website. So với mô hình kinh doanh truyền thống, mô hình online mang lại nhiều ưu điểm như:

Tiết kiệm chi phí mặt bằng và nhân viên.
Tiếp cận tệp khách hàng rộng lớn.
Tiện lợi cho khách hàng trong việc lựa chọn và thanh toán.

4.3 Mô hình tiếp thị liên kết – Affiliate Marketing

Tiếp thị liên kết là cách kiếm tiền bằng cách giới thiệu sản phẩm/dịch vụ của người khác trên các nền tảng trực tuyến. Người tiếp thị sẽ nhận được hoa hồng khi khách hàng click mua hàng hoặc xem sản phẩm/dịch vụ qua đường link của họ. Ví dụ, các KOL/Reviewer trên TikTok, Facebook,… có thể kiếm tiền hoa hồng bằng cách giới thiệu sản phẩm trên Lazada và Shopee và đặt đường link tiếp thị trong bài viết hoặc video của họ. Khi có người mua click mua hàng hoặc xem sản phẩm qua đường link của họ, họ sẽ nhận được hoa hồng từ nhà cung cấp sản phẩm/dịch vụ.

4.4 Mô hình kinh doanh Agency

Mô hình kinh doanh dựa trên cơ cấu Agency đại diện cho doanh nghiệp cung cấp các dịch vụ tiếp thị cho các doanh nghiệp khác. Nhân sự của doanh nghiệp thuộc mô hình Agency thường là những chuyên gia tiếp thị chuyên nghiệp, có kiến thức chuyên sâu và kinh nghiệm, họ sẽ tư vấn và triển khai các chiến dịch tiếp thị để doanh nghiệp khách hàng đạt được mục tiêu của mình. Ví dụ, thương hiệu Durex đã hợp tác với Dentsu Aegis, một Agency, để triển khai các chiến dịch tiếp thị nhằm truyền thông thông điệp độc đáo, thu hút sự chú ý từ người tiêu dùng và tăng cường nhận thức thương hiệu.

4.5 Mô hình kinh doanh Cố vấn

Mô hình kinh doanh theo hình thức Cố vấn là mô hình kinh doanh mà doanh nghiệp cung cấp dịch vụ tư vấn cho các doanh nghiệp khác. Doanh nghiệp sẽ thuê những chuyên gia tư vấn có kinh nghiệm để giải quyết các thách thức của khách hàng. Khách hàng sẽ thanh toán cho doanh nghiệp dựa trên số giờ hoặc số ngày sử dụng dịch vụ. Ví dụ, HRchannel là một doanh nghiệp tư vấn cung cấp dịch vụ tuyển dụng nhân sự. Ngoài việc thực hiện quá trình tuyển dụng, HRchannel còn cung cấp các dịch vụ tư vấn và đào tạo để giúp các doanh nghiệp nâng cao hiệu suất hoạt động của mình.

4.6 Mô hình kinh doanh Freemium

Mô hình Freemium là sự kết hợp giữa mô hình miễn phí và trả phí. Đây là mô hình phổ biến trong các doanh nghiệp cung cấp sản phẩm phần mềm – Software as a service (SaaS). Doanh nghiệp cung cấp một phiên bản miễn phí cho người dùng trải nghiệm, nhưng giới hạn một số tính năng hoặc thời gian sử dụng. Người dùng, nếu hài lòng với phiên bản miễn phí, có thể nâng cấp lên phiên bản trả phí để sử dụng những tính năng cao cấp hơn. Ví dụ: Microsoft Office, ứng dụng văn phòng, cung cấp phiên bản miễn phí cho người dùng trên điện thoại di động và máy tính bảng. Phiên bản miễn phí này bao gồm các tính năng cơ bản như soạn thảo văn bản, bảng tính, thuyết trình. Người dùng có thể nâng cấp lên phiên bản trả phí để sử dụng thêm các tính năng cao cấp như định dạng nâng cao, cộng tác, lưu trữ đám mây, v.v.

4.7 Mô hình Multi-sided Platform

Mô hình kinh doanh đa chiều là mô hình kinh doanh mà doanh nghiệp cung cấp dịch vụ cho cả hai bên tham gia thị trường. Trong mô hình này, doanh nghiệp tìm kiếm điểm giao thoa giữa hai bên và cung cấp dịch vụ giúp họ đáp ứng nhu cầu của nhau. Ví dụ như TopCV, một nền tảng kết nối việc làm, cung cấp dịch vụ cho cả nhà tuyển dụng và ứng viên. Đối với nhà tuyển dụng, TopCV giúp họ lọc và tìm kiếm ứng viên phù hợp. Đối với ứng viên, TopCV giúp họ kết nối với những vị trí công việc mà họ mong muốn.

4.8 Mô hình kinh doanh Đồng đẳng

Mô hình kinh doanh Đồng đẳng (Peer to Peer) là mô hình kinh doanh mà doanh nghiệp đóng vai trò như một bên trung gian, kết nối trực tiếp giữa hai bên cung và cầu. Doanh nghiệp sẽ kiếm lợi nhuận thông qua khoản phí hoa hồng sau mỗi giao dịch thành công. Mô hình này đang ngày càng được nhiều doanh nghiệp áp dụng và mang lại lợi nhuận ấn tượng hàng năm. Một ví dụ điển hình là sàn thương mại điện tử Shopee. Shopee hoạt động với cơ chế cho phép người bán thuê gian hàng trực tuyến và kết nối người mua đến sàn. Mỗi khi có giao dịch thành công, Shopee sẽ thu phí dịch vụ 5% từ người bán.

4.9 Mô hình kinh doanh Theo hình thức Đăng ký

Mô hình kinh doanh Đăng ký là mô hình doanh nghiệp kiếm lợi nhuận thông qua việc người dùng thanh toán để sử dụng dịch vụ theo chu kỳ cố định (ngày, tháng, năm). Người dùng có thể gia hạn đăng ký để tiếp tục sử dụng dịch vụ. Mô hình này đòi hỏi doanh nghiệp phải nỗ lực để cung cấp dịch vụ hấp dẫn và giữ chân khách hàng. Ví dụ: Dịch vụ giải trí xem phim FPT Play áp dụng mô hình thu phí đăng ký hàng tháng hoặc hàng năm để người dùng có thể xem các bộ phim chiếu rạp và phim bom tấn mới.

4.10 Các Mô hình Kinh doanh Thương mại Điện tử

Thương mại Điện tử là một hình thức kinh doanh trực tuyến, nơi mà người mua và người bán có thể thực hiện các giao dịch qua internet. Đây không chỉ là một xu hướng mà đã trở thành động lực chính của nền kinh tế, với dự báo về sự phát triển mạnh mẽ trong thời gian tới.

Để xây dựng mô hình thương mại điện tử, người bán cần tạo ra một danh mục sản phẩm trên trang web hoặc nền tảng thương mại điện tử. Khách hàng có thể đặt hàng trực tuyến và thực hiện thanh toán thông qua nhiều phương tiện khác nhau như thẻ ngân hàng, ví điện tử, và người bán sẽ sử dụng đơn hàng để quản lý thông tin khách hàng và thực hiện quá trình vận chuyển sản phẩm.

Hiện nay, nhiều công ty đã đạt được thành công trong lĩnh vực thương mại điện tử, như Shopee, Lazada, Tiki, Sendo, và các công ty này đã xây dựng những hệ thống thương mại điện tử đáng tin cậy để đáp ứng nhu cầu mua sắm đa dạng của người tiêu dùng.

4.11 Mô hình Lợi nhuận từ Sản phẩm

Đi kèm Mô hình kinh doanh này dựa trên việc bán sản phẩm chính với giá thấp và kiếm lợi nhuận từ các sản phẩm đi kèm mà người tiêu dùng thường phải mua thêm. Một ví dụ điển hình là việc bán máy in với giá rẻ để sau đó người dùng mua thêm mực in với giá cao.

4.12 Mô hình Quyền Riêng tư

Sự phát triển của Internet và sự gia tăng của các công ty thu thập dữ liệu người dùng đã đe dọa quyền riêng tư của con người. Để giải quyết vấn đề này, mô hình Quyền Riêng tư đã được áp dụng. Mô hình này đảm bảo rằng chủ thể không bị quan sát hay theo dõi bởi bất kỳ ai hoặc bất kỳ hệ thống nào.

Ngoài Google, một số công cụ tìm kiếm khác như DuckDuckGo cũng đang triển khai mô hình này. Các công cụ này chuyển dữ liệu của người dùng đến các địa điểm tìm kiếm riêng tư và tạo thu nhập thông qua quảng cáo được liên kết.

4.13 Mô hình Kinh doanh Nhượng quyền

Trong số các loại mô hình kinh doanh phổ biến ở Việt Nam hiện nay, hình thức kinh doanh Nhượng quyền được coi là mô hình quen thuộc và phổ biến nhất. Trong mô hình này, bên nhượng quyền ủy thác cho bên nhận nhượng quyền quyền lợi kinh doanh các sản phẩm hoặc dịch vụ, thương hiệu, bí quyết kinh doanh, và đồng thời thu phí trong khoảng thời gian nhất định.

Ví dụ minh họa cho hình thức này là các thương hiệu chuỗi cửa hàng như Mixue, gà rán KFC, Lotteria, lẩu băng chuyền Kichi Kichi, Starbucks, Subway, McDonald's,...

4.14 Mô hình Kinh doanh Ngành giáo dục

Mô hình kinh doanh dựa trên nền tảng giáo dục với đối tượng khách hàng mục tiêu chính là giáo viên, học sinh và sinh viên. Doanh nghiệp hoạt động theo hình thức này cung cấp các sản phẩm và dịch vụ là các công cụ, ứng dụng có thể đáp ứng nhu cầu học tập và làm việc của khách hàng trong lĩnh vực giáo dục để thu về lợi nhuận. Mô hình này kết hợp giữa mô hình Freemium và theo hình thức đăng ký để học nhiều bài học và sử dụng nhiều tính năng nâng cao.

4.15 Mô hình Kinh doanh Từ Nội dung

Được Cung cấp bởi Người Dùng Mô hình kinh doanh dựa trên nội dung do người dùng cung cấp là một hình thức độc đáo. Doanh nghiệp xây dựng một nền tảng trực tuyến cho phép người dùng chia sẻ và cung cấp nội dung. Nền tảng này thu hút người dùng thông qua thông tin hữu ích và giải quyết nhu cầu của họ. Khi số lượng người dùng tăng lên, nền tảng có thể kiếm lợi nhuận thông qua quảng cáo.

Quora là một ví dụ điển hình cho mô hình này. Nền tảng này cho phép người dùng đặt câu hỏi và trả lời câu hỏi của nhau. Nhờ đó, Quora cung cấp một kho tàng kiến thức khổng lồ và hữu ích cho người dùng, kiếm tiền thông qua quảng cáo hiển thị.

Ở Việt Nam, diễn đàn VOZ cũng áp dụng mô hình kinh doanh tương tự. Đây là một diễn đàn lớn với nhiều chủ đề khác nhau, từ công nghệ, giải trí đến đời sống xã hội. Các thành viên của VOZ chia sẻ và thảo luận về những chủ đề này, tạo ra một không gian sôi động và hấp dẫn. VOZ kiếm tiền thông qua quảng cáo và các hình thức liên kết.

4.16 Mô hình Kinh doanh Blockchain

Blockchain là một công nghệ phân tán cho phép lưu trữ dữ liệu dưới dạng các khối được liên kết với nhau. Chuỗi dữ liệu này không thể bị thay đổi hoặc xóa bỏ, chỉ có thể được bổ sung thêm thông tin.

Blockchain được ứng dụng rộng rãi trong nhiều lĩnh vực như tài chính, chuỗi cung ứng, y tế, giáo dục và một số doanh nghiệp đang tích hợp blockchain vào mô hình kinh doanh của mình như Binance, Northern Trust,...

4.17 Mô hình Kinh doanh Gia đình

Mô hình kinh doanh gia đình là một hình thức doanh nghiệp tư nhân, trong đó chủ doanh nghiệp và thành viên quản lý cốt cán đều có mối quan hệ huyết thống với nhau. Một ví dụ điển hình là Samsung, với người sáng lập Lee Kun Hee và các thành viên trong gia tộc họ Lee nắm giữ phần lớn cổ phần của tập đoàn.

4.18 Mô hình Kinh doanh Đa Thương hiệu

Mô hình kinh doanh đa thương hiệu là hình thức doanh nghiệp sở hữu và quản lý nhiều thương hiệu khác nhau, ngoài thương hiệu chủ chốt. Các thương hiệu này có thể hoạt động trong cùng một lĩnh vực hoặc nhiều lĩnh vực khác nhau.

Lợi ích của mô hình này là giúp doanh nghiệp giảm thiểu rủi ro khi một thương hiệu nhánh không được lòng khách hàng. Điều này là do mỗi thương hiệu đều có định vị và thị trường riêng, do đó thất bại của một thương hiệu không ảnh hưởng đến các thương hiệu khác.

Một số ví dụ điển hình của mô hình đa thương hiệu là các ông lớn trong ngành FMCG như Unilever (Lifebuoy, Dove, Vim, Knorr, Close Up...) và P&G (Comfort, Head&Shoulder, Tide, Downy,...).

4.19 Mô hình Kinh doanh Nhân Bản

Kinh doanh nhân bản là mô hình kinh doanh đặt con người vào trung tâm, hướng đến mục tiêu tạo ra lợi nhuận bền vững mà không ảnh hưởng đến môi trường và xã hội. Các doanh nghiệp theo mô hình này đầu tư vào phát triển nguồn nhân lực, nâng cao đời sống của người lao động và cải thiện dịch vụ sống của con người.

Ví dụ như tập đoàn sữa tươi TH True Milk đầu tư vào phát triển chuỗi giá trị bền vững, bao gồm hệ thống trang trại bò sữa và nông nghiệp xanh với quy trình sản xuất hiện đại, thân thiện môi trường. Mô hình này không chỉ cung cấp cho người tiêu dùng sản phẩm sữa sạch, chất lượng cao mà còn tạo ra nhiều việc làm cho người dân, góp phần vào sự phát triển kinh tế của địa phương.

4.20 Mô hình kinh doanh trực tiếp đến người tiêu dùng (D2C)

Là cách doanh nghiệp tương tác trực tiếp với khách hàng mà không thông qua bất kỳ trung gian nào. Điều này mang lại nhiều ưu điểm, trong đó doanh nghiệp có khả năng truyền tải thông điệp của mình trực tiếp đến khách hàng, thu được phản hồi nhanh chóng và có cái nhìn sâu sắc hơn về nhu cầu của họ.

Một minh họa rõ nét cho mô hình D2C là BAEMIN, nơi mà chiến lược tiếp cận thị trường được thiết kế để tập trung vào tâm lý của khách hàng trẻ. BAEMIN đã triển khai các chiến dịch tiếp thị sáng tạo và hiệu quả, tập trung vào tạo cảm xúc tích cực của khách hàng trẻ. Ngoài ra, việc hoạt động mạnh mẽ trên các nền tảng mạng xã hội và đầu tư vào nội dung theo xu hướng đã giúp BAEMIN thu hút sự chú ý từ đối tượng mục tiêu thông qua sự ảnh hưởng của KOL/Influencer.

4.21 Mô hình kinh doanh dựa trên hệ thống phân phối

Là phương thức mà doanh nghiệp kết nối với người tiêu dùng cuối cùng thông qua các thành viên trong chuỗi phân phối. Đây là mô hình rất phổ biến trong ngành kinh doanh, đặc biệt là đối với các doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực hàng tiêu dùng.

Vinamilk là một ví dụ minh họa cho mô hình này. Tập đoàn này sở hữu một hệ thống phân phối đa dạng với các cấp độ trung thành, bao gồm siêu thị, nhà phân phối, đại lý và cửa hàng bán lẻ. Thông qua hệ thống này, Vinamilk có khả năng tiếp cận người tiêu dùng ở mọi nơi trên toàn quốc.

4.22 Mô hình kinh doanh dựa trên doanh thu tổng hợp đa nguồn

Là cách doanh nghiệp tăng cường lợi nhuận và mở rộng quy mô bằng cách khai thác nhiều nguồn thu nhập khác nhau, không chỉ từ một sản phẩm hay một tập khách hàng.

KIDO là một ví dụ minh họa cho mô hình này. Doanh thu của công ty này đến từ nhiều ngành khác nhau, bao gồm dầu ăn, kem, đồ ăn nhẹ và các liên doanh khác. Điều này giúp KIDO giảm thiểu rủi ro kinh doanh và duy trì sự tăng trưởng ổn định.

Nền kinh tế phẳng đã mở rộng cơ hội cho các doanh nghiệp tiếp cận các kỹ thuật và mô hình kinh doanh tiên tiến. Tại Việt Nam, có nhiều mô hình mới tiềm năng xuất hiện.

5. Các Mô Hình Kinh Doanh Mới Ở Việt Nam

Sự phẳng của nền kinh tế đã mở ra cơ hội cho các doanh nghiệp tiếp cận những công nghệ tiên tiến và mô hình kinh doanh mới. Dưới đây là một số mô hình mới có tiềm năng lớn tại Việt Nam.

5.1 Mô Hình Kinh Doanh Linh Động

Mô hình này phổ biến ở nước ngoài, đặc biệt là trong lĩnh vực kinh doanh thực phẩm trên các phương tiện như xe bán tải, xe buýt. Sự linh động ở đây ám chỉ khả năng di chuyển từ địa điểm này đến địa điểm khác để kinh doanh mà không cần thiết lập cửa hàng cố định. Áp dụng được cho nhiều lĩnh vực khác nhau như ẩm thực, giải trí, hay các dịch vụ khác.

Ưu Điểm của Mô Hình Kinh Doanh Linh Động:

Tiết kiệm chi phí: Vì không cần phải thuê mặt bằng cố định, mô hình này giúp giảm chi phí đáng kể.
Linh hoạt, dễ dàng di chuyển: Phương tiện di chuyển có thể dễ dàng đến các khu vực đông dân cư, nơi có nhu cầu mua sắm lớn.
Tiếp cận nhiều khách hàng: Mô hình linh động giúp tiếp cận nhiều khách hàng ở nhiều địa điểm khác nhau.

Các Loại Mô Hình Kinh Doanh Linh Động Phổ Biến:

Bán đồ ăn nhanh, đồ ăn vặt, đồ ăn đường phố.
Bán quần áo, phụ kiện thời trang, đồ lưu niệm.
Xe đẩy cắt tóc, sửa xe di động.

5.2 Mô Hình Kinh Doanh Khách Sạn Thú Cưng

Mô hình này cung cấp dịch vụ chuyên biệt cho chủ nhân thú cưng, nơi họ có thể trả phí để thú cưng được chăm sóc và lưu trú trong khoảng thời gian ngắn hoặc dài hạn, như khi họ đi du lịch hoặc công tác. Đây là một ngành công nghiệp đang phát triển nhanh chóng và được ưa chuộng trong thời đại hiện nay, khi nhiều người coi thú cưng như thành viên trong gia đình.

Mô hình này cung cấp nhiều dịch vụ như chỗ ở, dinh dưỡng, chăm sóc y tế và giải trí cho thú cưng. Khách sạn thú cưng thường được thiết kế với môi trường an toàn, thoải mái và tiện nghi, cung cấp đầy đủ thức ăn, nước uống và các hoạt động giải trí phù hợp.