Mặt trận tổ quốc Việt Nam là gì? Lịch sử hình thành

Mặt trận đã đi qua một quá trình phát triển kéo dài và hình thành song song với lịch sử của đất nước chúng ta. Trong suốt thời gian này, Mặt trận không ngừng thể hiện tinh thần yêu nước, truyền thống đoàn kết dân tộc, và ý chí tự lực, tự cường. Đặc biệt, Mặt trận đã đoàn kết mọi tầng lớp dân tộc Việt Nam trong và ngoài biên giới quốc gia, nhằm đạt được mục tiêu bảo vệ và củng cố độc lập, thống nhất chủ quyền quốc gia, cũng như bảo vệ toàn vẹn lãnh thổ.

Mặt trận tổ quốc Việt Nam là gì?

1. Mặt trận tổ quốc Việt Nam là gì?

Mặt trận Tổ quốc Việt Nam là một tổ chức liên minh chính trị có vai trò kế thừa lịch sử từ Mặt trận Dân tộc thống nhất Việt Nam, được sáng lập và lãnh đạo bởi Đảng Cộng sản Việt Nam và Chủ tịch Hồ Chí Minh. Đây là một tổ chức liên minh tự nguyện của các tổ chức chính trị, xã hội, và cá nhân đại diện cho mọi giai cấp, tầng lớp xã hội, dân tộc, tôn giáo, bao gồm cả người Việt Nam định cư ở nước ngoài.

Mặt trận Tổ quốc Việt Nam có nhiều nhiệm vụ và vai trò quan trọng trong đời sống chính trị và xã hội của đất nước. Đầu tiên, nó là cơ sở chính trị của chính quyền nhân dân, đại diện và bảo vệ quyền lợi hợp pháp của nhân dân. Thứ hai, tổ chức này tập hợp và thúc đẩy sức mạnh đoàn kết toàn dân tộc, đảm bảo sự đồng thuận và tăng cường dân chủ trong xã hội. Ngoài ra, Mặt trận Tổ quốc cũng tham gia vào việc giám sát và phản biện các vấn đề xã hội, cũng như đóng góp vào việc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc thông qua hoạt động của Đảng, Nhà nước và đối ngoại.

2. Lịch sử hình thành Mặt trận tổ quốc Việt Nam

Mặt trận Tổ quốc Việt Nam được hình thành qua các giai đoạn và tiền thân của nó được lập ra từ khi Đảng Cộng sản Việt Nam được thành lập. Lãnh đạo của Đảng quyết định tạo ra một tổ chức ngoại biên là Mặt trận Dân tộc Thống nhất, với mục tiêu tập hợp và lãnh đạo quần chúng. Điều này được thể hiện rõ trong Án nghị quyết tại Hội nghị Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Đông Dương vào tháng 10 năm 1930. Mặt trận đã tiến xa hơn với việc thành lập Hội Phản đế Đồng minh nhằm đấu tranh chống lại thực dân Pháp.

Tuy nhiên, sau khi phong trào Xô viết Nghệ Tĩnh bị đàn áp, các tổ chức của Đảng Cộng sản bị tàn phá. Mặt trận cũng gặp khó khăn trong hoạt động do sự truy lùng và bạo hành của chính quyền thực dân.

Với sự thay đổi chính trị và tình hình tại thuộc địa, các tổ chức của Đảng Cộng sản Đông Dương được phục hồi. Tháng 3 năm 1935, tại Đại hội Đảng lần thứ nhất, quyết định thành lập Phản đế Liên minh đã được thông qua. Tháng 7 năm 1936, Mặt trận Nhân dân Phản đế Đông Dương được lập ra để tập hợp các lực lượng phản đế trên toàn lãnh thổ. Cùng với đó, việc gửi thư ngỏ cho Chính phủ Mặt trận Bình dân Pháp cũng là một bước quan trọng trong quá trình xây dựng liên minh chống đế quốc.

Từ năm 1937, các tổ chức như Thanh niên Dân chủ Đông Dương, Hội Cứu tế bình dân, và Nông hội đã xuất hiện, đồng thời với việc hoạt động công khai và nửa công khai của các tổ chức quần chúng. Tháng 3 năm 1938, Mặt trận Nhân dân Phản đế Đông Dương đã được đổi tên thành Mặt trận Thống nhất Dân chủ Đông Dương.

Dù bị thực dân đàn áp, nhưng Mặt trận vẫn tiếp tục hoạt động, dần trở thành một tổ chức có tính chất và quy mô lớn hơn. Đến tháng 9 năm 1939, với sự bùng nổ của Chiến tranh thế giới thứ hai, Mặt trận đã chuyển hướng chỉ đạo và đổi tên thành Mặt trận Thống nhất Dân tộc Phản đế Đông Dương, liên kết tất cả các dân tộc và lực lượng phản đế để chống lại thực dân.

3. Các thành viên Mặt trận tổ quốc Việt Nam

Mặt trận Tổ quốc Việt Nam bao gồm một loạt các thành viên, được quy định cụ thể trong Luật và Điều lệ của tổ chức này. Các thành viên này bao gồm tổ chức chính trị, các tổ chức chính trị - xã hội, tổ chức xã hội, và các cá nhân tiêu biểu từ các tầng lớp xã hội, dân tộc, tôn giáo, cũng như người Việt Nam định cư ở nước ngoài.

Các tổ chức chính trị đóng vai trò quan trọng trong việc tham gia Mặt trận, cùng với các tổ chức chính trị - xã hội và tổ chức xã hội, tạo ra sự đa dạng và đa chiều trong cơ cấu của Mặt trận.

Ngoài ra, các cá nhân tiêu biểu từ nhiều lĩnh vực khác nhau, bao gồm các giai cấp và tầng lớp xã hội, đều có thể trở thành thành viên của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam. Quyền và trách nhiệm của các thành viên này được rõ ràng quy định trong Điều lệ của tổ chức, đảm bảo tính chất đa dạng và đại diện của Mặt trận.

4. Nguyên tắc tổ chức và hoạt động của Mặt trận tổ quốc Việt Nam

Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tuân theo các nguyên tắc tổ chức và hoạt động quy định tại Luật Mặt trận Tổ quốc Việt Nam 2015. Theo những quy định này:

Tổ chức và hoạt động của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam được thực hiện trong bối cảnh pháp luật và Hiến pháp quốc gia, cùng với Điều lệ của tổ chức này. Điều này đảm bảo tính hợp pháp và phù hợp với quy định của pháp luật.

Mặt trận hoạt động dựa trên nguyên tắc tự nguyện và hiệp thương dân chủ. Các thành viên tự ý tham gia và hợp tác với nhau trong một không gian dân chủ, không bị ép buộc hay chi phối bởi một bên nào.

Sự phối hợp và thống nhất hành động giữa các thành viên là điều cần thiết trong hoạt động của Mặt trận. Tuy nhiên, trong quá trình này, mỗi tổ chức thành viên vẫn giữ được tính độc lập và tự quyết định trong phạm vi của mình.

Điều đặc biệt là Đảng Cộng sản Việt Nam vừa là một tổ chức thành viên và cũng đồng thời là đơn vị lãnh đạo của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam. Điều này thể hiện sự kết hợp giữa vai trò lãnh đạo của Đảng và tính đa dạng, đa nguyên tắc của Mặt trận.

5. Vai trò Mặt trận tổ quốc Việt Nam

Điều 9 của Hiến pháp nước Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam (2013) quy định:

Mặt trận Tổ quốc Việt Nam là cơ sở chính trị của chính quyền nhân dân; đại diện, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của Nhân dân; tập hợp, phát huy sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc, thực hiện dân chủ, tăng cường đồng thuận xã hội; giám sát, phản biện xã hội; tham gia xây dựng Đảng, Nhà nước, hoạt động đối ngoại nhân dân góp phần xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.

Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các tổ chức thành viên của Mặt trận và các tổ chức xã hội khác hoạt động trong khuôn khổ Hiến pháp và pháp luật. Nhà nước tạo điều kiện để Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các tổ chức thành viên của Mặt trận và các tổ chức xã hội khác hoạt động.

6. Quyền hạn và trách nhiệm Mặt trận tổ quốc Việt Nam

Mặt trận Tổ quốc Việt Nam có các quyền hạn và trách nhiệm được quy định một cách rõ ràng theo Luật Mặt trận Tổ quốc Việt Nam 2015.

Mặt trận có nhiệm vụ quan trọng là tập hợp và xây dựng khối đại đoàn kết toàn dân tộc, đồng thời thúc đẩy dân chủ và tăng cường đồng thuận xã hội. Điều này đảm bảo sự ổn định và phát triển của quốc gia.

Ngoài ra, Mặt trận cũng có trách nhiệm tuyên truyền và vận động Nhân dân thực hiện quyền làm chủ, tuân thủ đường lối và chính sách của Đảng, chính sách và pháp luật của Nhà nước. Đồng thời, tổ chức này phải đại diện và bảo vệ quyền lợi của Nhân dân một cách hợp pháp và chính đáng.

Mặt trận cũng tham gia tích cực vào việc xây dựng và phát triển Đảng và Nhà nước, cùng việc thực hiện các hoạt động giám sát và phản biện xã hội.

Một trong những nhiệm vụ quan trọng khác của Mặt trận là tập hợp, tổng hợp ý kiến và kiến nghị từ cử tri và Nhân dân, từ đó phản ánh và kiến nghị với Đảng và Nhà nước, đảm bảo tiếng nói của Nhân dân được lắng nghe và thực hiện.

Cuối cùng, Mặt trận cũng có trách nhiệm thực hiện các hoạt động đối ngoại nhân dân, đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy hợp tác và giao lưu quốc tế vì lợi ích của Nhân dân Việt Nam.

Bài viết trên, đã được ACC cung cấp thông tin chi tiết về khái niệm Mặt trận tổ quốc Việt Nam là gì? Lịch sử hình thành. Nếu có bất kỳ câu hỏi nào còn chưa được giải đáp, xin vui lòng liên hệ qua trang web của ACC để nhận được câu trả lời chính xác và cụ thể hơn.