Lợi suất trái phiếu Chính phủ là gì? Đặc điểm và một số lưu ý?

Theo quy định tạo khoản 3 Điều 4 Luật chứng khoán năm 2019 thì "Trái phiếu là loại chứng khoán xác nhận quyền và lợi ích hợp pháp của người sở hữu đối với một phần nợ của tổ chức phát hành." Vậy lợi suất trái phiếu Chính phủ là gì? Đặc điểm và một số lưu ý? Mời quý bạn đọc tham khảo bài viết dưới đây của công ty luật ACC.

1. Lợi suất trái phiếu chính phủ là gì?

Trái phiếu Chính phủ là loại trái phiếu do Bộ Tài chính phát hành nhằm huy động vốn cho ngân sách nhà nước hoặc huy động vốn cho chương trình, dự án đầu tư cụ thể thuộc phạm vi đầu tư của nhà nước.

Còn lợi suất trái phiếu chính phủ là tổng lãi suất được trái chủ trả trong khoản thời gian sở hữu trái phiếu. Nói cách khác, lợi suất trái phiếu chính phủ là tỷ lệ lãi suất mà chính phủ một quốc gia có thể vay. Trái phiếu chính phủ được chính phủ bán cho các nhà đầu tư để quyên tiền cho chi tiêu chính phủ. Xây dựng các dự án hạ tầng quốc gia. Hay tài trợ tài chính cho chiến tranh.

2. Đặc điểm lợi suất trái phiếu chính phủ 

Lợi suất trái phiếu Chính phủ được chia làm 2 loại dựa theo cách tính lãi suất trái phiếu:

• Trái phiếu có lãi suất cố định: Lợi suất được xác định dựa trên tỷ lệ % cố định theo mệnh giá mua trái phiếu tại thời điểm mua.
• Trái phiếu có lãi suất thả nổi: Lợi suất được trả trong các kỳ và biến đổi tăng hoặc giảm theo một lãi suất tham chiếu.

Ngoài ra, lợi suất trái phiếu Chính phủ có một số đặc điểm riêng biệt:

• Tính ổn định: Nguồn thu nhập ổn định khi khách hàng được hưởng trái tức trong thời gian nắm giữ.
• Miễn thuế thu nhập: Số tiền nhận được từ lợi suất trái phiếu Chính phủ không tính vào thu nhập cá nhân, do đó được miễn phí thuế thu nhập.

• Lợi suất thấp: So với các chủ thể phát hành trái phiếu khác, trái phiếu Chính phủ được cho là có lãi suất thấp hơn. Nguyên nhân này tạo nên nhược điểm của trái phiếu Chính phủ.
• Phụ thuộc vào kỳ hạn: Tùy thuộc vào kỳ hạn của trái phiếu mà trái chủ sẽ được nhận khoản lợi suất khác nhau. Mức kỳ hạn của trái phiếu chính phủ được chia làm 3 loại là ngắn hạn, trung hạn và dài hạn.

Tuy nhiên, lợi suất trái phiếu chính phủ cũng phụ thuộc vào những yếu tố như sự ổn định chính trị, kinh tế vĩ mô hoặc mức độ tín nhiệm của một quốc gia nhất định.

Lợi tức trái phiếu tỷ lệ nghịch với giá trị hiện tại của nó. Lợi tức càng lớn, giá thị trường hiện tại của trái phiếu càng thấp.

3. Một số lưu ý về lợi suất trái phiếu chỉnh phủ

3.1 Các yếu tố ảnh hưởng đến lợi suất trái phiếu Chính phủ

Lợi suất trái phiếu Chính phủ tuy có tính ổn định nhưng cũng bị ảnh hưởng ít nhiều bởi:

• Giá trị của đồng tiền phát hành trên thị trường ngoại hối
• Uy tín tín dụng của Chính phủ phát hành
• Sự ổn định của chính phủ phát hành.

3.2 Thanh toán lợi suất trái phiếu Chính phủ ở đâu?

Lãi suất trái phiếu Chính phủ được Bộ tài chính thanh toán khi đến hạn và chỉ trả tại Kho bạc Nhà nước. Trường hợp các trái phiếu đến hạn trả lãi mà chủ sở hữu chưa nhận sẽ được bảo lưu cả gốc và lãi trong thời hạn phát hành.

Trong khoảng thời gian kể từ ngày đến hạn mà chưa thanh toán, trái chủ được hưởng lãi suất tương đương lãi suất tiền gửi tiết kiệm không kỳ hạn.

3.3 Một số rủi ro khi đầu tư trái phiếu chính phủ

- Rủi ro lạm phát: Mọi nền kinh tế đều trải qua lạm phát theo thời gian, ở mức độ này hay mức độ khác. Và trái phiếu Chính phủ là kênh đầu tư có lợi suất thấp, do vậy một chút lạm phát có thể xóa đi lợi suất đó, thậm trí hao hụt vốn đầu tư ban đầu nếu tỷ lệ lạm phát cao hơn lãi suất trái phiếu.

- Rủi ro lãi suất trong trái phiếu chính phủ: Có mối quan hệ ngược chiều giữa lãi suất và giá trái phiếu. Khi lãi suất tăng, giá trái phiếu giảm và khi lãi suất giảm thì giá trái phiếu tăng

- Chi phí cơ hội: Một nhà đầu tư, đầu tư 1 tỷ đồng vào trái phiếu Chính phủ sẽ mất cơ hội đầu tư hoặc chi tiêu 1 tỷ đồng đó vào nơi khác có khả năng sinh lời cao hơn như quỹ giao dịch trao đổi mua bán, phát triển kinh doanh hoặc cổ phiếu.

4. Các câu hỏi thường gặp

4.1 Lợi suất trái phiếu chính phủ trong tiếng Anh là gì?

Lợi suất trái phiếu chính phủ trong tiếng Anh là "Government Bond Yield" hay "Sovereign Bond Yield".

4.2 Cách tính lãi suất trái phiếu Chính phủ

Cách tính lãi suất của trái phiếu Chính phủ sẽ được quy định tại Thông tư 111/2018 của Bộ Tài Chính như sau:

- Đối với trái phiếu có kỳ hạn trả lãi đầu tiên có kỳ trả lãi đầu tiên ngắn hơn so với các kỳ trả lãi tiếp theo:

Số tiền thanh toán lãi của 01 trái phiếu với kỳ trả lãi đầu tiên =

(mệnh giá trái phiếu x Lãi suất doanh nghĩa trái phiếu (%/ năm) x số ngày thực tế giữa ngày thanh toán tiền mua trái phiếu và ngày thanh toán tiền lãi đầu tiên kể từ ngày thanh toán tiền mua trái phiếu) : ( số lần thanh toán lãi định kỳ trong một năm x Số ngày trong kỳ trả lãi thông thường theo giả định khi việc thanh toán xảy ra)

- Lãi nhận được của một trái phiếu đối với một trái phiếu trong các kỳ trả lãi tiếp theo:

Số tiền thanh toán lãi của một trái phiếu đối với các kỳ trả lãi tiếp theo  = ( Mệnh giá trái phiếu x lãi suất danh nghĩa trái phiếu) :  số lần thanh toán lãi định kỳ trong một năm.

4.3 Hoán đổi trái phiếu là gì?

Trái phiếu được hoán đổi là trái phiếu phát hành lần đầu hoặc trái phiếu phát hành bổ sung được lựa chọn để hoán đổi cho các loại trái phiếu đang lưu hành. Là nơi việc cùng mua, cùng bán lại 2 mã trái phiếu khác nhau cùng một chủ thể phát hành tại cùng một thời điểm với mục tiêu cơ cấu lại danh mục trái phiếu.

Để biết thêm về các hình thức và lợi ích hoán đổi trái phiếu, mời quý bạn đọc tham khảo thêm Bài viết Hoán đổi trái phiếu (tiếng anh: BOND SWAP) là gì?

Trên đây là giải đáp của chúng tôi cho câu hỏi Lợi suất trái phiếu Chính phủ là gì? Đặc điểm và một số lưu ý? Trong quá trình cần tìm hiểu và áp dụng các quy định của Luật có liên quan, nếu như quý khách hàng còn có thắc mắc hay quan tâm hãy liên hệ chúng tôi để được cung cấp dịch vụ pháp lý tốt nhất.