Làng nghề truyền thống là gì? Thu hồi danh hiệu khi nào

Làng nghề truyền thống là nơi bảo tồn và phát triển những nghề thủ công truyền thống từ thế hệ này sang thế hệ khác. Đây là những cộng đồng nhỏ thường tập trung vào sản xuất các sản phẩm đặc trưng, mang lại nét đặc sắc văn hóa và kỹ thuật độc đáo của địa phương. Làng nghề không chỉ là nơi gìn giữ bản sắc văn hóa, mà còn là địa điểm thú vị cho du khách khám phá và tìm hiểu về nền văn hóa địa phương.

Làng nghề truyền thống là gì? Thu hồi danh hiệu khi nào

1.Làng nghề truyền thống là gì?

Làng nghề truyền thống là một khái niệm được định nghĩa trong Nghị định 52/2018/NĐ-CP, nó chỉ đến những khu vực có sự tồn tại và phát triển của các nghề nghiệp truyền thống từ lâu đời. Đây là những làng nghề có thể là một hoặc nhiều cụm dân cư ở cấp thôn, ấp, bản, làng, buôn, phum hoặc các điểm dân cư tương tự, tham gia vào các hoạt động sản xuất nghề nghiệp nông thôn.

Trong ngữ cảnh này, "làng nghề" không chỉ đơn thuần là một địa điểm, mà còn là một cộng đồng, một tập thể nhân dân tham gia vào các hoạt động sản xuất truyền thống. Những nghề truyền thống thường được thực hành và truyền đạt qua nhiều thế hệ, đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì và phát triển văn hóa, bảo tồn di sản và tạo ra nguồn thu nhập cho cộng đồng.

Với việc quy định và định nghĩa rõ ràng, làng nghề truyền thống không chỉ giữ vai trò quan trọng trong việc bảo tồn và phát triển văn hóa dân tộc mà còn góp phần vào sự phát triển kinh tế - xã hội của địa phương và đất nước.

2. Làng nghề truyền thống có những đặc điểm nào?

Làng nghề truyền thống có những đặc điểm đặc trưng riêng biệt, bắt nguồn từ sự phát triển và lịch sử của từng cộng đồng. Một trong những yếu tố quan trọng nhất đó là thời gian tồn tại và phát triển của nghề truyền thống. Theo quy định của Nghị định 52/2018/NĐ-CP, nghề truyền thống cần phải đã xuất hiện tại địa phương ít nhất từ 50 năm trở lên để có thể được công nhận. Điều này nhấn mạnh tính bền vững và lâu dài của nghề truyền thống, đồng thời khẳng định vai trò quan trọng của nó trong việc bảo tồn và phát triển di sản văn hoá.

Làng nghề truyền thống có những đặc điểm nào?

Ngoài ra, nghề truyền thống còn được đánh giá qua khả năng tạo ra những sản phẩm mang bản sắc văn hoá dân tộc. Điều này có nghĩa là những sản phẩm của làng nghề không chỉ đơn thuần là hàng hóa mà còn là biểu tượng của văn hóa, phong tục và tinh thần cộng đồng. Những sản phẩm này thường được làm thủ công và chứa đựng những giá trị văn hoá sâu sắc, thể hiện bản sắc độc đáo của từng làng nghề.

• Một đặc điểm khác của làng nghề truyền thống là mối liên kết chặt chẽ với tên tuổi của các nghệ nhân hoặc của làng nghề chính. Các nghệ nhân là những người có ảnh hưởng và đóng góp quan trọng vào sự phát triển và bảo tồn của nghề truyền thống. Qua các thế hệ, họ đã truyền dạy kỹ thuật và kiến thức cho các thế hệ sau, góp phần vào sự tiếp nối và phát triển của nghề truyền thống.
• Làng nghề truyền thống không chỉ là nơi sản xuất mà còn là một cộng đồng đặc biệt, nơi mà mọi người cùng chung tay thực hiện các hoạt động sản xuất và thương mại. Sự tương tác xã hội trong làng nghề góp phần tạo ra một môi trường hỗ trợ, khuyến khích trao đổi kinh nghiệm và sáng tạo, từ đó thúc đẩy sự phát triển bền vững của nghề truyền thống.
• Cuối cùng, làng nghề truyền thống còn có vai trò quan trọng trong phát triển kinh tế và du lịch của địa phương. Các sản phẩm truyền thống không chỉ được tiêu thụ trong và ngoài địa phương mà còn thu hút du khách và người yêu thích nghệ thuật truyền thống đến tham quan, trải nghiệm và mua sắm. Điều này góp phần vào việc tạo ra nguồn thu nhập và nâng cao đời sống cho cộng đồng làng nghề.

3. Cần bao nhiêu tiêu chi để được công nhận làng nghề truyền thống?

Cần bao nhiêu tiêu chi để được công nhận làng nghề truyền thống?

Để được công nhận làng nghề truyền thống, theo quy định của Nghị định 52/2018/NĐ-CP, cần phải có ít nhất một nghề truyền thống và đáp ứng các tiêu chí cụ thể.

• Nghề truyền thống cần phải có ít nhất một nghề được định nghĩa là nghề đã tồn tại tại địa phương từ trên 50 năm và vẫn đang tiếp tục phát triển tính đến thời điểm đề nghị công nhận. Điều này bảo đảm tính lâu dài và ổn định của nghề trong cộng đồng.
• Ngoài ra, nghề truyền thống cần phải tạo ra những sản phẩm mang bản sắc văn hóa dân tộc, đóng góp vào sự phong phú và đa dạng của di sản văn hóa.
• Cuối cùng, nghề truyền thống cần phải được gắn liền với tên tuổi của một hoặc nhiều nghệ nhân nổi tiếng hoặc được biết đến trong cộng đồng, hoặc được gắn liền với tên tuổi của làng nghề. Điều này thể hiện sự ảnh hưởng và quan trọng của nghề trong đời sống văn hóa và kinh tế của cộng đồng.

Tóm lại, để được công nhận là làng nghề truyền thống, cần có ít nhất một nghề truyền thống đáp ứng các tiêu chí lâu dài, đa dạng văn hóa và ảnh hưởng trong cộng đồng.

4. Danh hiệu làng nghề truyền thống bị thu hồi khi nào?

Danh hiệu làng nghề truyền thống sẽ bị thu hồi trong trường hợp không đạt tiêu chí quy định. Theo quy định tại Điều 6 Nghị định 52/2018/NĐ-CP, sau khi được công nhận, nghề truyền thống, làng nghề truyền thống sẽ được đánh giá định kỳ để đảm bảo rằng chúng vẫn đáp ứng được các tiêu chuẩn và điều kiện để giữ danh hiệu.

Trong trường hợp nghề truyền thống, làng nghề truyền thống không đáp ứng được các tiêu chí quy định, Ủy ban nhân dân cấp huyện sẽ tổng hợp danh sách và gửi Ủy ban nhân dân cấp tỉnh để xem xét và thu hồi bằng công nhận. Điều này thể hiện sự chặt chẽ trong quản lý và giám sát việc duy trì và phát triển của các làng nghề truyền thống, nhằm đảm bảo tính đúng đắn và bền vững của danh hiệu.

Quá trình xét duyệt và quyết định thu hồi bằng công nhận sẽ được thực hiện một cách công bằng và minh bạch, thông qua việc tổ chức Hội đồng xét duyệt và lập quyết định sau khi xác định rõ vi phạm và không đạt tiêu chuẩn. Điều này giúp đảm bảo tính công minh và trách nhiệm của quá trình quản lý và giám sát từ cấp huyện đến cấp tỉnh.

Thông báo và báo cáo về việc thu hồi bằng công nhận sẽ được thực hiện định kỳ và đầy đủ, đồng thời cung cấp thông tin chi tiết về tình hình thực hiện các tiêu chí và quy định về nghề truyền thống, làng nghề truyền thống trên địa bàn. Điều này nhấn mạnh sự quan trọng của việc duy trì và phát triển các làng nghề truyền thống theo hướng bền vững và phát triển.

5. Một số làng nghề truyền thống nổi tiếng ở Việt Nam

Việt Nam là quốc gia giàu truyền thống văn hóa, nơi mà nghề truyền thống đóng vai trò quan trọng trong việc bảo tồn và phát triển di sản văn hoá. Dưới đây là một số làng nghề truyền thống nổi tiếng tại Việt Nam:

• Làng gốm Bát Tràng: Nằm cách trung tâm Hà Nội khoảng 13 km về phía đông, làng gốm Bát Tràng đã có hơn 700 năm lịch sử và nổi tiếng với những tác phẩm gốm sứ đẹp và tinh xảo. Đây là nơi du khách không chỉ được chiêm ngưỡng và mua sắm các sản phẩm gốm, mà còn có thể tham gia trải nghiệm quá trình làm gốm truyền thống và tham gia các khóa học để tự tạo ra những sản phẩm độc đáo.
• Làng tranh dân gian Đông Hồ: Nằm ở huyện Thanh Trì, Hà Nội, làng tranh Đông Hồ nổi tiếng với những bức tranh dân gian thể hiện cuộc sống và văn hóa dân tộc Việt Nam. Du khách đến đây có cơ hội ngắm nhìn và mua sắm những bức tranh tinh xảo, và thậm chí tham gia các khóa học để học vẽ tranh theo phong cách truyền thống của làng nghề này.
• Làng lụa Hà Đông: Nằm ở quận Hà Đông, Hà Nội, làng lụa Hà Đông có truyền thống lâu đời trong sản xuất và thêu lụa. Du khách đến đây có thể ngắm nhìn những sản phẩm lụa tinh xảo và trải nghiệm quá trình thêu lụa truyền thống bằng tay. Làng lụa Hà Đông cũng là điểm đến thu hút du khách bởi kiến trúc cổ kính và không gian yên bình của nó.
• Làng trống Đọi Tam: Nằm ở huyện Duy Tiên, tỉnh Hà Nam, làng trống Đọi Tam nổi tiếng với nghề chế tác và sản xuất trống truyền thống. Du khách có thể tới đây để tìm hiểu về âm nhạc trống cổ truyền, tham gia các biểu diễn và trải nghiệm cách chơi trống truyền thống.
• Làng đá mỹ nghệ Non Nước: Nằm ở huyện Ngũ Hành Sơn, Đà Nẵng, làng đá mỹ nghệ Non Nước chuyên sản xuất các tác phẩm điêu khắc từ đá. Du khách đến đây có thể chiêm ngưỡng những tác phẩm điêu khắc đẹp mắt và tìm hiểu về quy trình chế tác đá truyền thống.

Những làng nghề truyền thống này không chỉ là những điểm đến thu hút du khách mà còn là những nơi giữ gìn và phát triển những giá trị văn hoá truyền thống của dân tộc Việt Nam. Nếu có thắc mắc khác vui lòng liên hệ về ACC nhé!