Kiểm toán nhà nước có được kiểm tra doanh nghiệp?

Xem thêm: Kiểm toán nhà nước Việt Nam là gì? https://accgroup.vn/kiem-toan-nha-nuoc-viet-nam-la-gi

Kiểm toán nhà nước, còn được gọi là Kiểm toán viên nhà nước, đóng một vai trò quan trọng trong việc đảm bảo tính minh bạch, hiệu quả, và công bằng trong quản lý tài chính công và tài sản công tại Việt Nam. Trong bài viết này, chúng tôi sẽ trình bày chi tiết về chức năng và nhiệm vụ của Kiểm toán nhà nước, cũng như định rõ đơn vị được kiểm toán, quyền và nghĩa vụ của họ.

1. Chức năng của Kiểm toán nhà nước

Theo Luật Kiểm toán nhà nước 2015, Kiểm toán nhà nước có một loạt chức năng quan trọng như sau:

1. Đánh giá, xác nhận, kết luận và kiến nghị đối với việc quản lý, sử dụng tài chính công và tài sản công. Điều này đảm bảo tính minh bạch và hiệu quả trong việc sử dụng nguồn lực quốc gia.

2. Quyết định kế hoạch kiểm toán hằng năm và báo cáo cho Quốc hội trước khi thực hiện. Điều này giúp xác định phạm vi và ưu tiên kiểm toán hàng năm.

3. Thực hiện kiểm toán theo yêu cầu của các cơ quan như Quốc hội, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, và nhiều cơ quan khác.

4. Tham gia vào việc xem xét và quyết định về các vấn đề quan trọng như dự toán ngân sách, phân bổ ngân sách trung ương, và chương trình mục tiêu quốc gia.

5. Tham gia vào hoạt động giám sát việc thực hiện luật, nghị quyết của Quốc hội và các pháp lệnh liên quan đến tài chính và ngân sách.

6. Tham gia vào việc xem xét và thẩm tra các dự án luật và pháp lệnh.

7. Báo cáo tổng hợp kết quả kiểm toán và kết quả thực hiện kết luận, kiến nghị kiểm toán cho các cơ quan có thẩm quyền và đơn vị được kiểm toán.

8. Tổ chức công bố công khai báo cáo kiểm toán và kết quả kiểm toán theo quy định của pháp luật.

9. Tham gia vào việc theo dõi và kiểm tra việc thực hiện các kết luận và kiến nghị của Kiểm toán nhà nước.

10. Chuyển hồ sơ cho cơ quan điều tra khi phát hiện có dấu hiệu tội phạm hoặc vi phạm pháp luật.

11. Quản lý hồ sơ kiểm toán và giữ bí mật tài liệu quan trọng.

12. Thực hiện hợp tác quốc tế trong lĩnh vực kiểm toán nhà nước.

13. Tổ chức và quản lý công tác nghiên cứu khoa học, đào tạo, bồi dưỡng, và phát triển nguồn nhân lực của Kiểm toán nhà nước.

14. Tổ chức thi, cấp, thu hồi và quản lý chứng chỉ Kiểm toán viên nhà nước.

15. Tổ chức thông tin, tuyên truyền, và giáo dục pháp luật về kiểm toán nhà nước.

16. Xây dựng Chiến lược phát triển Kiểm toán nhà nước.

17. Thực hiện các nhiệm vụ khác theo quy định của pháp luật.

2. Nhiệm vụ của Kiểm toán nhà nước

Nhiệm vụ của Kiểm toán nhà nước, như quy định tại Điều 10 Luật Kiểm toán nhà nước 2015, bao gồm:

1. Quyết định kế hoạch kiểm toán hằng năm và báo cáo cho Quốc hội trước khi thực hiện.

2. Tổ chức thực hiện kế hoạch kiểm toán hằng năm và thực hiện nhiệm vụ kiểm toán theo yêu cầu của Quốc hội, Ủy ban thường vụ Quốc hội, Chủ tịch nước, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ.

3. Xem xét và quyết định việc kiểm toán trong một số trường hợp như khi có đề nghị từ các cơ quan quan trọng hoặc theo quy định của Luật Phòng, chống tham nhũng.

4. Trình ý kiến của Kiểm toán nhà nước cho Quốc hội để xem xét, quyết định dự toán ngân sách nhà nước và quyết định phân bổ ngân sách trung ương.

5. Tham gia vào việc xem xét dự toán ngân sách, phương án phân bổ ngân sách, và quyết toán ngân sách nhà nước.

6. Tham gia vào hoạt động giám sát việc thực hiện luật, nghị quyết của Quốc hội và các pháp lệnh liên quan đến tài chính và ngân sách khi có yêu cầu.

7. Tham gia vào việc xem xét và thẩm tra các dự án luật và pháp lệnh khi có yêu cầu.

8. Báo cáo tổng hợp kết quả kiểm toán năm và kết quả thực hiện kết luận, kiến nghị kiểm toán cho các cơ quan có thẩm quyền và đơn vị được kiểm toán.

9. Tham gia vào việc theo dõi và kiểm tra việc thực hiện các kết luận và kiến nghị của Kiểm toán nhà nước.

10. Chuyển hồ sơ cho cơ quan điều tra khi phát hiện có dấu hiệu tội phạm hoặc vi phạm pháp luật.

11. Quản lý hồ sơ kiểm toán và giữ bí mật tài liệu quan trọng.

12. Thực hiện hợp tác quốc tế trong lĩnh vực kiểm toán nhà nước.

13. Tổ chức và quản lý công tác nghiên cứu khoa học, đào tạo, bồi dưỡng, và phát triển nguồn nhân lực của Kiểm toán nhà nước.

14. Tổ chức thi, cấp, thu hồi và quản lý chứng chỉ Kiểm toán viên nhà nước.

15. Tổ chức thông tin, tuyên truyền, và giáo dục pháp luật về kiểm toán nhà nước.

16. Xây dựng Chiến lược phát triển Kiểm toán nhà nước.

17. Thực hiện các nhiệm vụ khác theo quy định của pháp luật.

Kiểm toán nhà nước có được kiểm tra doanh nghiệp?

3. Đơn vị được kiểm toán

Theo Điều 55 Luật Kiểm toán nhà nước 2015, các đơn vị sau đây được kiểm toán:

• Bộ, cơ quan ngang bộ, cơ quan thuộc Chính phủ và cơ quan khác của Nhà nước ở trung ương.

• Cơ quan được giao nhiệm vụ thu, chi ngân sách nhà nước các cấp.

• Hội đồng nhân dân, Ủy ban nhân dân các cấp, cơ quan khác của Nhà nước ở địa phương.

• Đơn vị thuộc lực lượng vũ trang nhân dân.

• Đơn vị quản lý, sử dụng dự trữ quốc gia; quỹ tài chính nhà nước ngoài ngân sách.

• Tổ chức chính trị, tổ chức chính trị - xã hội, tổ chức chính trị xã hội - nghề nghiệp, tổ chức xã hội, tổ chức xã hội - nghề nghiệp có sử dụng kinh phí, ngân quỹ nhà nước.

• Đơn vị sự nghiệp công lập.

• Tổ chức quản lý tài sản quốc gia.

• Ban quản lý dự án đầu tư có nguồn kinh phí ngân sách nhà nước hoặc có nguồn gốc từ ngân sách nhà nước.

• Doanh nghiệp do Nhà nước nắm giữ trên 50% vốn điều lệ. Đối với doanh nghiệp do Nhà nước nắm giữ từ 50% vốn điều lệ trở xuống, khi cần thiết, Tổng Kiểm toán nhà nước quyết định lựa chọn mục tiêu, tiêu chí, nội dung và phương pháp kiểm toán phù hợp.

• Đơn vị nhận trợ giá, trợ cấp của Nhà nước, đơn vị có công nợ được Nhà nước bảo lãnh mà không phải là doanh nghiệp có quản lý, sử dụng vốn, tài sản nhà nước. Các đơn vị này có thể thuê doanh nghiệp kiểm toán thực hiện kiểm toán; doanh nghiệp kiểm toán phải thực hiện việc kiểm toán theo chuẩn mực, quy trình kiểm toán nhà nước và gửi báo cáo kiểm toán cho Kiểm toán nhà nước.

• Cơ quan được giao quản lý, sử dụng nợ công.

4. Quyền và nghĩa vụ của các đơn vị được kiểm toán

Đơn vị được kiểm toán có quyền và nghĩa vụ cụ thể như sau:

• Yêu cầu Đoàn kiểm toán xuất trình quyết định kiểm toán và thẻ Kiểm toán viên nhà nước.

• Từ chối cung cấp thông tin và tài liệu không liên quan đến nội dung kiểm toán.

• Giải trình bằng văn bản về những vấn đề được nêu trong dự thảo báo cáo kiểm toán nếu xét thấy chưa phù hợp.

• Khiếu nại về hành vi của thành viên Đoàn kiểm toán trong quá trình thực hiện kiểm toán.

• Khiếu nại về đánh giá, xác nhận, kết luận, kiến nghị kiểm toán trong báo cáo kiểm toán, thông báo kết quả kiểm toán.

• Khởi kiện quyết định giải quyết khiếu nại trong hoạt động kiểm toán nhà nước theo quy định của Luật Tố tụng hành chính.

• Yêu cầu Kiểm toán nhà nước bồi thường thiệt hại trong trường hợp gây thiệt hại cho đơn vị được kiểm toán theo quy định của pháp luật.

• Thực hiện các quyền khác theo quy định của pháp luật.

Về nghĩa vụ của đơn vị được kiểm toán, quy định tại Điều 57 Luật Kiểm toán nhà nước, cụ thể như sau:

• Chấp hành quyết định kiểm toán.

• Lập và gửi đầy đủ, kịp thời báo cáo tài chính, báo cáo tình hình thực hiện, quyết toán vốn, quản lý dự án đầu tư; kế hoạch thu, chi; báo cáo tình hình chấp hành và quyết toán ngân sách cho Kiểm toán nhà nước theo yêu cầu.

• Cung cấp đầy đủ, kịp thời các thông tin, tài liệu cần thiết để thực hiện việc kiểm toán theo yêu cầu của Kiểm toán nhà nước, Kiểm toán viên nhà nước.

• Trả lời và giải trình đầy đủ, kịp thời các vấn đề do Đoàn kiểm toán, Kiểm toán viên nhà nước yêu cầu liên quan đến nội dung kiểm toán.

• Ký biên bản kiểm toán.

• Thực hiện đầy đủ, kịp thời kết luận, kiến nghị kiểm toán của Kiểm toán nhà nước về quản lý, sử dụng tài chính công, tài sản công; thực hiện biện pháp để khắc phục yếu kém trong hoạt động của mình theo kết luận, kiến nghị của Kiểm toán nhà nước; báo cáo bằng văn bản về việc thực hiện kết luận, kiến nghị đó cho Kiểm toán nhà nước.

• Thực hiện các nghĩa vụ khác theo quy định của pháp luật.

Nội dung kiểm toán và vai trò của Kiểm toán nhà nước

Trong quá trình kiểm toán, Kiểm toán nhà nước có nhiệm vụ quan trọng đối với việc đánh giá và kiểm tra quản lý tài chính công và tài sản công. Vai trò của Kiểm toán nhà nước bao gồm:

1. Xác minh tính chính xác và trung thực: Kiểm toán nhà nước kiểm tra và xác minh tính chính xác và trung thực của thông tin tài chính công và tài sản công. Điều này đảm bảo rằng dữ liệu được cung cấp cho Quốc hội và cơ quan chính phủ là chính xác và đáng tin cậy.

2. Đảm bảo tuân thủ pháp luật: Kiểm toán nhà nước kiểm tra việc tuân thủ pháp luật trong quản lý tài chính công và tài sản công. Điều này giúp đảm bảo rằng quản lý tài chính công được thực hiện theo quy định của pháp luật.

3. Phát hiện và ngăn chặn tham nhũng: Kiểm toán nhà nước có vai trò trong việc phát hiện và ngăn chặn các hành vi tham nhũng trong quản lý tài chính công. Việc kiểm tra các giao dịch tài chính và xác minh tính hợp pháp của chúng có thể giúp ngăn chặn tham nhũng.

4. Cung cấp thông tin quan trọng cho Quốc hội và cơ quan chính phủ: Kết quả kiểm toán của Kiểm toán nhà nước được cung cấp cho Quốc hội và cơ quan chính phủ để họ có thể đánh giá hiệu suất quản lý tài chính công và đưa ra quyết định về ngân sách và chính sách tài chính.

5. Hỗ trợ trong việc quản lý ngân sách và đầu tư: Kiểm toán nhà nước cung cấp thông tin quan trọng cho việc quản lý ngân sách và đầu tư công. Kết quả kiểm toán có thể giúp cơ quan chính phủ quyết định về việc phân bổ ngân sách và đầu tư vào các dự án quan trọng.

6. Giám sát hiệu suất và đánh giá chất lượng quản lý tài chính công: Kiểm toán nhà nước giúp giám sát hiệu suất quản lý tài chính công và đánh giá chất lượng quản lý tài sản công. Điều này đảm bảo rằng ngân sách và tài sản công được quản lý một cách hiệu quả và bền vững.

Như vậy, Kiểm toán nhà nước đóng một vai trò quan trọng trong việc đảm bảo tính minh bạch, hiệu quả và công bằng trong quản lý tài chính công và tài sản công tại Việt Nam. Bằng cách thực hiện các nhiệm vụ và chức năng của mình, Kiểm toán nhà nước đóng góp vào việc xây dựng một hệ thống tài chính công mạnh mẽ và bền vững, giúp phát triển kinh tế và xã hội đất nước.

Ngoài ra, Kiểm toán nhà nước cũng đóng vai trò quan trọng trong việc ngăn chặn tham nhũng và đảm bảo tính chính trực trong quản lý tài chính công. Vai trò này đóng góp vào việc xây dựng một xã hội trung thực và công bằng, thúc đẩy sự phát triển bền vững và hài hòa của đất nước.

Trên đây là những thông tin công ty luật ACC cung cấp đến bạn. Nếu có bất kỳ thắc mắc nào, vui lòng liên hệ với chúng tôi!

Xem thêm: Kiểm toán nhà nước các khu vực tại Việt Nam https://accgroup.vn/kiem-toan-nha-nuoc-cac-khu-vuc