Hợp đồng tương lai chỉ số VN30 là gì?

Thị trường chứng khoán “nóng” lên từng ngày là nhờ có sản phẩm phái sinh hợp đồng tương lai. Hợp đồng tương lai chỉ số VN30 là công cụ tài chính có cơ hội sinh lời và rủi ro thấp. Vậy hợp đồng tương lai chỉ số VN30 là gì?

1. Hợp đồng tương lai chỉ số VN30 là gì?

Hợp đồng tương lai là thỏa thuận giữa hai bên mua và bán về một giao dịch diễn ra trong tương lai với mức giá mức giá được xác định từ thời điểm ký kết hợp đồng.

Ví dụ: Công ty X ký hợp đồng tương lai bán cho công ty Y 100 000 thùng dầu vào tháng 6/2019 theo giá 1.500.000 đ/thùng. Đến tháng 10/2019, nếu giá dầu tăng 2.000.000 đ/thùng thì sẽ có hai phương án cho công ty X như sau: Hoặc là X sẽ giao cho Y 100 000 thùng dầu với giá 1.500.000 đ/thùng hoặc công ty X sẽ không bán dầu cho công ty Y mà thanh toán theo chênh lệch thỏa thuận ban đầu cho công ty B với số tiền: 500.000x100.000 = 50.000.000.000đ

Hợp đồng tương lai chỉ số VN30 là gì?

Hợp đồng tương lai chỉ số VN30 là sản phẩm chứng khoán phái sinh đầu tiên có mặt trên thị trường Việt Nam. Hợp đồng tương lai chỉ số VN30 đại diện cho 30 cổ phiếu niêm yết trên sàn HOSE, có vốn hóa thị trường đạt 80% và tính thanh khoản luôn có giá trị cao nhất. Sản phẩm này được điều chỉnh bởi tỷ lệ khối lượng cổ phiếu tự do chuyển nhượng.

Bảng mô tả các thông số cần biết đối với một hợp đồng tương lai VN30 như sau:

 2. Ưu nhược - điểm của hợp đồng tương lai

Sở Giao dịch Chứng khoán Hà Nội (HNX) cùng với Trung tâm lưu ký chứng khoán đưa ra quyết định chọn hợp đồng tương lai chỉ số VN30 là sản phẩm chứng khoán phái sinh đầu tiên trên thị trường Việt Nam bởi những ưu và nhược điểm sau đây:

2.1. Ưu điểm 

Cho phép giao dịch T0

Khác với những sản phẩm chứng khoán khác người mua phải mất 3 ngày chứng khoán mới về tài khoản. Hợp đồng tương lai chỉ số cổ phiếu cho phép giao dịch T0, có nghĩa là sau khi nhà đầu tư đã mua hoặc bán cổ phiếu thì ngay trong ngày giao dịch, có thể bán hoặc mua một lượng tương đương.

Ví dụ: nhà đầu tư X đặt vị thế mua HĐTL chỉ số VN30 vào lúc 9h sáng ngày 27/9/2022 thì đến 14h cùng ngày nhà đầu tư X muốn chốt lợi nhuận đối với vị thế này thì người X chỉ cần đặt vị thế bán HĐTL để đóng vị thế.

Cơ hội sinh lời

Hợp đồng tương lai cổ phiếu cho phép các nhà đầu tư quản lý rủi ro biến động giá một cách hiệu quả. Bằng cách bán sản phẩm này, nhà đầu tư đang nắm giữ cổ phiếu trên thị trường cơ sở có thể hạn chế thua lỗ khi thị trường này có dấu hiệu đi xuống.

Không những thế nhà giao dịch còn có thể sử dụng công cụ tài chính này để đầu cơ kiếm lời từ giá mua/bán trên thị trường. Khi giá của hợp đồng tương và giá của tài sản cơ sở của hợp đồng có sự chênh lệch, nhà đầu tư có thể dễ dàng nhận được một khoản tiền lời do chênh lệch giá mà không cần phải bỏ ra bất kỳ một chi phí nào.

Không mất phí vay Margin

Để được mở vị thế giao dịch hợp đồng tương lai nhà đầu tư chỉ phải mất một khoản tiền nhỏ ban đầu, số tiền này được xem như một khoản đặt cọc để đảm bảo cho những khoản lỗ phát sinh có thể xảy ra đối với vị thế hợp đồng đang nắm giữ trong ngày giao dịch. Ngoài ra, nhà đầu tư không phải chịu thêm bất cứ một khoản lãi vay nào phát sinh từ số dư ký quỹ trong tài khoản.

Đòn bẩy cao

Khi tham gia giao dịch hợp đồng tương lai nhà đầu tư có khả năng thu được những khoản lợi nhuận hấp dẫn chỉ với một số tiền ký quỹ rất nhỏ ban đầu.

Ví dụ: Nhà đầu tư tham gia vị thế mua mua hợp đồng tương lai chỉ số VN30 với với giá 1,000 điểm, theo hệ số nhân 100.000 đồng/điểm thì giá trị hợp đồng nhà đầu tư tham gia lên đến 100.000.000 đồng. Thế nhưng, nhà đầu tư chỉ cần ký quỹ 15% tức là 15 triệu đồng là đã có thể giao dịch với hợp đồng này.

Khi giá hợp đồng tăng lên từ 1,000 điểm lên 1.005 điểm thì nhà đầu tư đang có lãi với giá trị 500.000 đồng, giá trị ký quỹ tăng lên 15.5 triệu đồng.

Nếu giao dịch tại thị trường cơ sở thì phần trăm lãi so với số tiền ký quỹ ban đầu sẽ chỉ là: (1005 – 1000)/1000 x 100% = 0.5%.

Trong khi đó, với hợp đồng tương lai phần trăm lãi nhà đầu tư nhận được lên đến: (1005 – 1000) x 15% = 33.3%.

Như vậy có thể thấy lời thế đòn bẩy của hợp đồng tương lai đem đến lợi nhuận hết sức ấn tượng. Đó chính là một trong những điểm thu hút nhà đầu tư của hợp đồng tương lai.

Tính thanh khoản cao

Hợp đồng tương lai được niêm yết, chuẩn hóa và giao dịch tập trung trên sở giao dịch chứng khoán. Vì cả người mua và người bán đều tập trung cho nên tạo ra khả năng thanh khoản cao nhất. Bên cạnh đó, khi căn cứ vào các điều khoản của hợp đồng nhà đầu tư biết trước một cách rõ ràng họ có thể mua/bán cổ phiếu gì, vào thời điểm nào và giao dịch đó được thực hiện ra sao, điều này giúp thị trường minh bạch và tăng thanh khoản cao hơn.

2.2. Nhược điểm 

Ngoài những ưu điểm trên hợp đồng tương lai cũng có một số nhược điểm mà nhà đầu tư cần chú ý:

• Phù hợp cho những nhà đầu tư lướt sóng, những người có nhiều thời gian để nghiên cứu thị trường, xem bảng điện và biểu đồ.
• Đòn bẩy tài chính là ưu điểm nổi bật tạo nên sức hấp dẫn cho hợp đồng tương lai nói riêng và chứng khoán phái sinh nói chung. Tuy nhiên, hiệu ứng đòn bẩy sẽ chỉ sinh lời trong thực tế nếu dự báo (hay kỳ vọng) của nhà đầu tư hợp đồng tương lai đúng với chiều hướng biến động giá tài sản cơ sở. Trong trường hợp biến động về giá tài sản cơ sở trên thị trường không đúng với dự đoán, thua lỗ sẽ xuất hiện và do tác động đòn bẩy, mức độ thua lỗ tính theo tỷ lệ phần trăm số tiền ký quỹ ban đầu sẽ lớn hơn rất nhiều.

3. Câu hỏi thường gặp

Chứng khoán phái sinh là gì?

Chứng khoán phái sinh là công cụ tài chính dưới dạng hợp đồng, có giá trị phụ thuộc vào giá trị của tài sản cơ sở (hàng hoá, công cụ tài chính). Giá giao dịch sẽ được xác định ở thời điểm hiện tại, tuy nhiên thời điểm thực hiện sẽ ở một ngày cụ thể trong tương lai. Gồm 4 loại: Hợp đồng quyền chọn, Hợp đồng tương lai, Hợp đồng kỳ hạn, Hợp đồng hoán đổi.

Thời gian giao dịch của chứng khoán phái sinh?

Thời gian thị trường phái sinh mở cửa để giao dịch hợp đồng tương lai sẽ sớm hơn thị trường cơ sở 15 phút, nhưng kết thúc cùng lúc với thị trường cơ sở, cụ thể như sau:

Phiên sáng:

• Phiên khớp lệnh định kỳ mở cửa: 8h45 – 9h00

• Phiên khớp lệnh liên tục: 9h00 – 11h30
• Giao dịch thỏa thuận: 8h45 – 11h30

Nghỉ trưa: 11h30 – 13h00

Phiên chiều:

• Phiên khớp lệnh liên tục: 13h00 – 14h30
• Phiên khớp lệnh định kỳ đóng cửa: 14h30 – 14h45
• Giao dịch thỏa thuận: 13h00 – 14h45

Phương thức thanh toán của hợp đồng tương lai chỉ số VN30 là gì?

Thanh toán bằng tiền mặt

Trên đây là bài viết Hợp đồng tương lai chỉ số VN30 là gì? Nếu bạn có bất kỳ thắc mắc nào liên quan đến bài viết hoặc các vấn đề pháp lý khác như dịch vụ luật sư, tư vấn nhà đất, thành lập doanh nghiệp...hãy liên hệ với ACC theo thông tin bên dưới để nhận được sự hỗ trợ nhanh chóng và hiểu quả đến từ đội ngũ luật sư, chuyên viên pháp lý nhiều năm kinh nghiệm của chúng tôi. ACC đồng hành pháp lý cùng bạn.