HOÀN TRẢ VỐN GÓP CHO CỔ ĐÔNG VÀ MUA LẠI CỔ PHẦN CỦA CỔ ĐÔNG Ở CÔNG TY CP?

Anh Phong có thắc mắc như sau:

Chào Luật sư!!!

Luật sư cho em xin hỏi: Việc "hoàn trả vốn góp cho cổ đông" và việc "mua lại cổ phần của cổ đông" có giống nhau không?

Nếu giống nhau, thì tại sao ở điểm a khoản 5 điều 111 và khoản 3 điều 130 trong Luật DN 2014 lại không liên quan nhau?

Nếu khác nhau, thì DN có được quyền mua lại cổ phần của cổ đông nếu chưa hoạt động quá 2 năm không?

Mong các luật sư tư vấn, em xin cảm ơn!!!

Luật sư giải đáp:

1. Việc hoàn trả vốn góp của cổ đông khác với việc mua lại phần vốn góp của cổ đông 

Điều 111 Luật Doanh nghiệp 2014 quy định:

Theo quyết định của đại hội đồng cổ đông,công ty có thể giảm vốn điều lệ trong trường hợp công ty hoàn trả một phần vốn góp cho cổ đông theo tỷ lệ sở hữu cổ phần của họ trong công ty nếu công ty đã hoạt động kinh doanh liên tục trong hơn 02 năm, kể từ ngày đăng ký doanh nghiệp và bảo đảm thanh toán đủ các khoản nợ và nghĩa vụ tài sản khác sau khi đã hoàn trả cho cổ đông.

Điều 130 Luật Doanh nghiệp quy định:

Theo quyết định của đại hội đồng cổ đông, công ty có thể mua lại cổ phần của cổ đông tương ứng với tỷ lệ cổ phần của họ trong công ty.

Qua hai điều luật dễ dàng nhận thấy việc hoàn trả lại vốn góp khác với việc mua lại chính ở giá trị thanh toán, đối với việc hoàn trả, công ty trả lại cho cổ đông số tiền bằng mệnh giá cổ phần góp vào công ty, còn việc mua lại cổ phần, giá trị thanh toán sẽ không đương nhiên bằng mệnh giá cổ phần mà phụ thuộc vào sự quyết định của doanh nghiệp (ấn định mức giá mua lại) hoặc định giá (bởi bên thứ ba) trước khi mua lại.

2. Về điều kiện thực hiện 

Luật Doanh nghiệp chỉ quy định điều kiện về thời hạn hoạt động của doanh nghiệp trong trường hợp hoàn trả lại vốn góp cho cổ đông (áp dụng cho doanh nghiệp hoạt động liên tục hơn 2 năm), còn trường hợp mua lại cổ phần của cổ đông thì không có hạn chế này.

Anh Phong cần được giải thích thêm:

Cảm ơn luật sư đã giải đáp!!!

Việc "hoàn trả lại vốn góp" và việc "mua lại cổ phần" đã khác nhau rõ ràng thế rùi...

Nhưng điều em thắc mắc ở đây là mục đích luật định. Tại sao Luật lại khống chế việc giảm vốn là doanh nghiệp phải hoạt động trên 2 năm? Vấn đề này thì người nghiên cứu luật nào cũng biết, nhưng điều đó không quan trọng. Quan trọng là việc công ty "mua lại phần vốn góp" không bị khống chế ở số năm hoạt động, nhưng vậy khi công ty cổ phần hoạt động dưới 2 năm (lại muốn giảm vốn) thì công ty có thể lách luật bằng cách "mua lại cổ phần" thay vì "trả lại phần góp vốn".

Rõ ràng, việc giảm vốn bằng cách "mua lại cổ phần" đã làm mất đi mục đích của mục a khoản 5 điều 111 Luật Doanh Nghiệp 2014.

Luật sư giải đáp:

Hai việc này khác nhau.

- Hoàn trả phần vốn góp là việc công ty trả lại cho cổ đông một phầ giá trị vốn góp mua cổ phần. Việc này chỉ xảy ra khi: công ty hoạt động liên tục trên hai năm và sau khi trả lại công ty vẫn đủ đảm bảo thanh toán nợ và các nghĩa vụ khác. Việc trả lại làm giảm vốn điều lệ công ty.

- Mua lại phần vốn góp của cổ đông có hai trường hợp: mua lại theo yêu cầu của cổ đông và trường hợp mua lại theo yêu cầu của công ty. Điều kiện của việc mua lại cũng khác nhau ở các trường hợp. Việ mua lại cổ phần cũng làm giảm vốn điều lệ của Công ty cổ phần. Các công ty thường mua lại cổ phần khi cổ phần của công ty đang bị bán tháo khiến cho giá trị công ty bị mất và giảm uy tín của công ty. Công ty có quyền mua lại cổ phần ngay cả khi chưa hoạt động được 2 năm.