Chính thể là một trong các yếu tố quan trọng cấu thành hình thức nhà nước, thường được quy định trong văn bản có giá trị pháp lý cao nhất - Hiến pháp. Có hiến pháp quy định về chính thể trong một chương riêng, song có trường hợp nội dung về chính thể được quy định rải rác trong các điều của hiến pháp. Vậy hình thức chính thể là gì? Trong bài viết sau đây, chúng tôi sẽ đề cập cụ thể hơn về các thông tin có liên quan đến hình thức chính thể là gì. Mời bạn theo dõi.
1. Hình thức chính thể là gì?
Chính thể dùng để chỉ một chế độ chính trị, cách thức tổ chức nhà nước. Hình thức chính thể là sự biểu hiện bề ngoài thành mô hình, hình dáng của nhà nước thông qua cách thức thành lập, cơ cấu bên trong của việc tổ chức, vị trí, quyền hạn trách nhiệm, mối quan hệ của các cơ quan nhà nước cấu tạo nên nhà nước và bản chất, nguồn gốc của quyền lực nhà nước. Hay, có thể hiểu, hình thức chính thể là cách thức tổ chức và trình tự để lập ra các cơ quan tối cao của nhà nước và xác lập những mối quan hệ cơ bản của các cơ quan đó.
2. Xem xét hình thức chính thể
Việc xem xét về hình thức chính thể của một nhà nước là xem xét trình tự và thủ tục thành lập cơ quan tối cao của quyền lực nhà nước, xem xét mối quan hệ giữa các cơ quan quyền lực tối cao của nhà nước với nhau, với các cơ quan cấp cao khác của nhà nước và với nhân dân. Cụ thể, tìm hiểu về hình thức chính thể của một nhà nước là tìm hiểu xem trong nhà nước đó:
- Quyền lực cao nhất của nhà nước được trao cho ai? Nhà vua hay một cơ quan hay một số cơ quan của nhà nước?
- Phương thức trao quyền lực cho các cơ quan tối cao của quyền lực nhà nước là gì? Cha truyền con nối hay chỉ định hay suy tôn hay bầu cử…?
- Quan hệ giữa các cơ quan tối cao của quyền lực nhà nước với nhau, với các cơ quan cấp cao khác của nhà nước và với nhân dân diễn ra như thế nào? Nhân dân ở nước đó có được tham gia vào tổ chức, hoạt động và giám sát hoạt động của cơ quan cao nhất của quyền lực nhà nước hay không?
3. Các hình thức chính thể
Có hai loại hình thức chính thể phổ biến trên thế giới hiện nay là hình thức chính thể quân chủ và hình thức chính thể cộng hòa.
- Chính thể Quân chủ là quyền lực tối cao của Nhà nước được tập trung toàn bộ (hay một phần) trong tay người đứng đầu Nhà nước theo nguyên tắc thừa kế.
- Quân chủ tuyệt đối (nhà vua nắm quyền lực vô hạn) và quân chủ hạn chế (nắm một phần quyền lực).
- Quân chủ hạn chế có thể chia ra làm hai loại: quân chủ đại nghị (nhà vua bị hạn chế bởi Nghị Viện) và quân chủ lập hiến (nhà vua bị hạn chế bởi quân chủ Hiến pháp).
- Chính thể Cộng hòa là hình thức theo quyền lực tối cao của Nhà nước thuộc về một cơ quan được bầu ra trong một thời gian nhất định.
- Cộng hòa tổng thống: Tổng thống là nguyên thủ quốc gia, được nhân dân bầu ra, là người đứng đầu Chính phủ. Vì Tổng thống vừa đứng đầu nhà nước, vừa đứng đầu chính quyền hành pháp nên có quyền lực rất lớn.
- Cộng hòa địa nghị: Vị trí nguyên thủ quốc gia và người hành pháp tách biệt. Nguyên thủ quốc gia do Nghị viện bầu ra, Nghị viện là cơ quan thành lập ra và kiểm tra hoạt động của Chính phủ.
- Cộng hòa lưỡng hệ: Trộn giữa hai mô hình Cộng hòa Tổng thống và Cộng hòa Đại nghị. Đây cũng là hình thức phổ biến nhất trên thế giới hiện nay.
4. Những câu hỏi thường gặp
Chính thể quân chủ?
– Chính thể quân chủ là chính thể mà toàn bộ hoặc một phần quyền lực tối cao của nhà nước được trao cho một cá nhân (vua, quốc vương…) theo phương thức chủ yếu là cha truyền con nối (thế tập).
Chính thể cộng hòa?
– Theo tiến trình của lịch sử những cuộc đâu tranh giai cấp và có sự tương quan lực lượng giữa các giai cấp mà khi tiến hành các cuộc cách mạng dân chủ tư sản. Ở những nước này cách mạng tư sản giành được thẳng lợi triệt để thì ở đó chính thể cộng hòa được thiết lập (như ở Pháp, Mỹ,..).
Tổ chức quyền lực nhà nước ở nước CHXHCN Việt Nam?
Tổ chức quyền lực nhà nước ở nước CHXHCN Việt Nam phải đặt dưới sự lãnh đạo của Đảng cộng sản Việt Nam. Đảng cộng sản Việt Nam là đảng duy nhất của cả nước. có vai trò to lớn và tầm quan trọng đối với nước ta.
Quyền lực nhà nước trong chế độ cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam?
Quyền lực nhà nước trong chế độ cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam được xây dựng theo nguyên tắc tập trung. Hiện nay, theo cơ cấu tổ chức của nước ta có ba nhánh quyền lực. , cụ thể là hành pháp, lập pháp và tư pháp. Đứng đầu quyền lập pháp là Quốc hội
Trên đây là một số thông tin liên quan để tìm hiểu hình thức chính thể là gì. Hy vọng đây là những thông tin bổ ích đối với vấn đề bạn cần tìm hiểu. Nếu bạn cần hỗ trợ tư vấn pháp lý hoặc sử dụng các dịch vụ pháp lý khác từ Công ty Luật ACC, hãy đừng ngần ngại mà liên hệ với chúng tôi để được hỗ trợ nhanh chóng. ACC cam kết sẽ giúp bạn có trải nghiệm tốt nhất về các dịch vụ mà mình cung cấp đến khách hàng. Chúng tôi luôn đồng hành pháp lý cùng bạn.
- Email: [email protected]
- Hotline: 1900 3330
- Zalo: 084 696 7979
Nội dung bài viết:
Bình luận