Hiệu trưởng là gì? Quy trình đánh giá hiệu trưởng cuối năm

Trong hệ thống giáo dục, vai trò của hiệu trưởng không chỉ là một công việc quản lý hay là một vị trí quyền lực. Đằng sau danh hiệu ấy là một trách nhiệm vô cùng to lớn, là sứ mạng cao cả để hướng dẫn, tạo điều kiện cho sự phát triển toàn diện của học sinh, giáo viên, và cả cộng đồng học thuật. Vậy hiệu trưởng là gì, hãy cùng ACC khám phá sâu hơn về vấn đề này trong bài viết dưới đây.

Hiệu trưởng là gì?

1. Hiệu trưởng là gì?

Căn cứ theo khoản 1, 2, Điều 56 Luật Giáo dục 2019 quy định như sau:

Hiệu trưởng là người đứng đầu một trường học, chịu trách nhiệm chính trong việc quản lý, điều hành các hoạt động giáo dục, đảm bảo chất lượng đào tạo và cũng như nhân sự của trường. Bản chất của vai trò này được quy định rõ trong Luật Giáo dục năm 2019, với điểm nổi bật là việc hiệu trưởng phải chịu trách nhiệm quản lý, điều hành các hoạt động của nhà trường, theo quy định của cơ quan có thẩm quyền.

Đồng thời, hiệu trưởng cũng là người đại diện cho trường học trong mọi mối quan hệ giao tiếp với cơ quan quản lý giáo dục và cộng đồng. Điều này bao gồm việc tham gia vào việc xây dựng chiến lược và kế hoạch phát triển của nhà trường, lập kế hoạch và tổ chức thực hiện kế hoạch dạy học, giáo dục, đồng thời thực hiện báo cáo và đánh giá kết quả thực hiện trước các cấp có thẩm quyền.

Vai trò của hiệu trưởng cũng yêu cầu sự chuyên môn và nghiệp vụ trong quản lý trường học. Điều này đòi hỏi hiệu trưởng phải được đào tạo và bồi dưỡng về nghiệp vụ quản lý trường học và phải đạt chuẩn hiệu trưởng. Trong hệ thống giáo dục quốc dân, điều này là cực kỳ quan trọng, nhằm đảm bảo chất lượng giáo dục được tốt nhất và các hoạt động của trường diễn ra thuận lợi, có hiệu quả.

2. Hiệu trưởng được coi là công chức hay viên chức?

Hiệu trưởng, một vị trí quan trọng trong hệ thống giáo dục, từng được coi là công chức theo quy định của Luật Cán bộ, công chức và Luật Viên chức năm 2010. Điều này được thể hiện qua việc xác định hiệu trưởng là người đứng đầu và có trách nhiệm quản lý, lãnh đạo đơn vị sự nghiệp công lập, theo quy định tại Điều 11 Nghị định số 06/2010/NĐ-CP của Chính phủ.

Tuy nhiên, sau các sửa đổi và bổ sung của pháp luật, đặc biệt là Luật Sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật cán bộ, công chức và Luật viên chức năm 2019, chính sách mới đã đi vào hiệu lực. Theo đó, hiệu trưởng không còn được xác định là công chức mà được phân loại là viên chức, đặc biệt là viên chức quản trị. Điều này đồng nghĩa với việc hiệu trưởng không còn thuộc chế độ công chức như trước đây.

Việc chuyển đổi từ công chức sang viên chức mang lại những thay đổi đáng kể trong cách quản lý và tổ chức hệ thống giáo dục. Không chỉ có hiệu trưởng mà cả giáo viên cũng không còn được coi là biên chế viên chức "suốt đời" theo quy định mới. Điều này là một phản ánh rõ ràng của sự thay đổi trong triển vọng và hướng phát triển của giáo dục dưới tác động của pháp luật.

Luật cán bộ, công chức được sửa đổi và bổ sung như một công cụ quan trọng, một đòn kích bẩy quan trọng để thúc đẩy sự phát triển mạnh mẽ của hệ thống giáo dục. Việc điều chỉnh về định chế và chính sách nhằm tối ưu hóa hoạt động quản lý và nâng cao chất lượng giáo dục được kỳ vọng sẽ mang lại những bước tiến lớn cho lĩnh vực này khi Luật có hiệu lực thi hành từ ngày 01/7/2020.

3. Để trở thành hiệu trưởng trường có những điều kiện gì?

Để trở thành hiệu trưởng của một trường học, bất kể là trường tiểu học, trường trung học cơ sở, hoặc trường phổ thông có nhiều cấp học, có một số điều kiện cần phải đáp ứng. 

Đầu tiên, người ứng cử cần có trình độ đào tạo và kinh nghiệm giảng dạy phù hợp. Đối với trường tiểu học, điều này bao gồm việc đạt tiêu chuẩn quy định tại Chuẩn hiệu trưởng cơ sở giáo dục phổ thông, trong khi đối với trường THCS và THPT, người ứng cử phải đáp ứng chuẩn hiệu trưởng trường THCS hoặc THPT.

Một yếu tố quan trọng khác là trình độ học vấn, với yêu cầu cụ thể về bằng cấp. Ví dụ, ứng viên cho vị trí hiệu trưởng trường THCS hoặc THPT cần phải có bằng cử nhân thuộc ngành đào tạo giáo viên trở lên, hoặc có bằng cử nhân chuyên ngành tương đương và chứng chỉ bồi dưỡng nghiệp vụ sư phạm.

Ngoài ra, kinh nghiệm giảng dạy cũng là một yếu tố quan trọng. Thông thường, người ứng cử cần có ít nhất 5 năm kinh nghiệm giảng dạy ở cấp học tương ứng, hoặc 4 năm đối với các vùng miền núi, hải đảo, và các vùng đặc biệt khó khăn.

Tất cả các yêu cầu và tiêu chuẩn này đều được quy định cụ thể trong các văn bản pháp luật như Thông tư 14/2018/TT-BGDĐT và Thông tư 12/2011/TT-BGDĐT, và đảm bảo tính pháp lý và tuân thủ quy định trong quá trình bổ nhiệm và công nhận hiệu trưởng và phó hiệu trưởng

4. Hiệu trưởng có chức năng và quyền hạn gì?

Hiệu trưởng của một trường trung học đóng vai trò vô cùng quan trọng trong việc tổ chức và quản lý các hoạt động giáo dục. Theo quy định của Thông tư 32/2020/TT-BGDĐT, hiệu trưởng có một loạt nhiệm vụ và quyền hạn cụ thể.

Một trong những nhiệm vụ hàng đầu của hiệu trưởng là xây dựng và tổ chức bộ máy nhà trường. Điều này bao gồm việc bổ nhiệm tổ trưởng, tổ phó và tổ chức thành lập hội đồng trường. Ngoài ra, hiệu trưởng cũng phải tham gia sinh hoạt cùng tổ chuyên môn và tự bồi dưỡng để nâng cao năng lực chuyên môn và quản lý.

Ngoài ra, hiệu trưởng còn có trách nhiệm xây dựng chiến lược, tầm nhìn và mục tiêu phát triển cho nhà trường. Họ phải lập kế hoạch giáo dục hàng năm và trình hội đồng trường phê duyệt cũng như tổ chức thực hiện. Hiệu trưởng phải thực hiện các quyết định của hội đồng trường và báo cáo, đánh giá kết quả thực hiện kế hoạch giáo dục và quyết định của hội đồng trường.

Ngoài các nhiệm vụ quản lý, hiệu trưởng còn có trách nhiệm quản lý nhân sự và tài chính của nhà trường. Họ phải tuyển dụng, quản lý giáo viên và nhân viên, thực hiện các chế độ chính sách của Nhà nước đối với giáo viên, nhân viên và học sinh. Hiệu trưởng cũng thực hiện công tác xã hội hóa giáo dục của nhà trường và chỉ đạo các phong trào thi đua và vận động.

Tóm lại, vai trò của hiệu trưởng không chỉ là tổ chức và quản lý các hoạt động hằng ngày của nhà trường mà còn là người đứng đầu trong việc xây dựng và phát triển một môi trường học tập tích cực và hiệu quả. Đồng thời, họ cũng phải đảm bảo tuân thủ đúng các quy định pháp luật và các quy định liên quan đến giáo dục.

5. Quy trình đánh giá hiệu trưởng cuối năm có mấy bước?

Quy trình đánh giá hiệu trưởng cuối năm theo quy định tại Thông tư 14/2018/TT-BGDĐT bao gồm các bước cụ thể sau:

Bước 1: Hiệu trưởng tự đánh giá

Hiệu trưởng tiến hành tự đánh giá bản thân dựa trên chuẩn hiệu trưởng được quy định. Trong quá trình này, Hiệu trưởng tự đánh giá các hoạt động quản lý và giáo dục của mình, so sánh với các tiêu chuẩn đã đề ra và đánh giá mức độ hoàn thành.

Bước 2: Tổ chức thu thập ý kiến

Nhà trường tổ chức việc thu thập ý kiến từ giáo viên và nhân viên trong trường về hoạt động của Hiệu trưởng. Điều này giúp đánh giá từ nhiều góc độ khác nhau, bao gồm cả quan điểm từ cộng đồng trường học.

Bước 3: Đánh giá và thông báo kết quả

Thủ trưởng cơ quan quản lý trực tiếp tiến hành đánh giá và thông báo kết quả đánh giá hiệu trưởng. Trong quá trình này, Thủ trưởng xem xét kết quả đánh giá từ Hiệu trưởng, ý kiến từ giáo viên và nhân viên, cùng với các minh chứng xác thực và phù hợp về thực tiễn thực hiện nhiệm vụ của Hiệu trưởng.

Mỗi bước trong quy trình đánh giá này đều mang tính quan trọng và cần được thực hiện một cách công bằng và minh bạch để đảm bảo tính chính xác và đúng đắn của quá trình đánh giá hiệu trưởng cuối năm.

Hy vọng rằng với những thông tin ở trên, ACC đã giúp bạn hiểu rõ hơn về hiệu trưởng là gì cũng như nhiệm vụ và quyền hạn của hiệu trưởng trong nhà trường.