Trong nền kinh tế thương mại ngày càng phát triển như hiện nay, không khó để chúng ta bắt gặp thuật ngữ “giao dịch” trong cuộc sống hàng ngày. Giao dịch thường được nhắc đến với các cụm từ như giao dịch dân sự và giao dịch thương mại. Vậy giao dịch là gì? Giao dịch dân sự và giao dịch thương mại được hiểu như thế nào? Pháp luật quy định về các nội dung này ra sao? Theo dõi bài viết dưới đây của Công ty luật ACC để hiểu rõ hơn về những vấn đề này.
1. Khái niệm giao dịch là gì?
- Theo từ điển tiếng Việt, giao dịch được định nghĩa như sau:
“ Giao dịch là những hành vi của công dân và của các tổ chức nhằm xác lập, thay đổi hoặc chấm dứt các quyền và nghĩa vụ dân sự. Phần lớn các giao dịch là sự thoả thuận của hai hoặc nhiều người hoặc chỉ cần sự biểu hiện ý chí của một bên”.
Như vậy, định nghĩa về giao dịch là gì được hiểu là sự trao đổi giữa các chủ thể với nhau về một đối tượng tài sản hay vấn đề nào đó dựa trên sự thỏa thuận và tự nguyện của các bên. Trong giao dịch thường có sự trao đổi qua lại, tức là mang tính đền bù, một bên trao tài sản, một bên trả tiền hoặc các hình thức trao đổi khác.
- Ví dụ về giao dịch:
+ Giao dịch do các bên thỏa thuận và thống nhất ý chí: Hợp đồng mua bán, thuê tài sản, mượn tài sản.
+ Giao dịch xuất phát từ một bên mà không cần có sự thỏa thuận với bên còn lại: ủy quyền cho người khác thực hiện công việc thay mình, lập di chúc để lại di sản thừa kế.
2. Giao dịch dân sự trong pháp luật Việt Nam
Khái niệm giao dịch dân sự
Bộ luật dân sự năm 2015 nêu khái niệm giao dịch là gì trong dân sự như sau:
“Giao dịch dân sự là hợp đồng hoặc hành vi pháp lý đơn phương làm phát sinh, thay đổi hoặc chấm dứt quyền, nghĩa vụ dân sự”. Trong đó:
+ Hợp đồng là sự thỏa thuận giữa các bên về việc xác lập, thay đổi hoặc chấm dứt quyền, nghĩa vụ dân sự.
+ Hành vi pháp lý đơn phương được thể hiện bằng ý chí của một bên chủ thể làm phát sinh, thay đổi hoặc chấm dứt quyền, nghĩa vụ dân sự của mình hoặc bên còn lại trong giao dịch dân sự.
Hình thức của giao dịch dân sự
Giao dịch dân sự được thể hiện dưới những hình thức được pháp luật ghi nhận sau đây:
- Lời nói
- Văn bản: Có công chứng, chứng thực hoặc đăng ký nếu pháp luật yêu cầu trong từng trường hợp cụ thể.
- Hành vi cụ thể
- Giao dịch dân sự thông qua phương tiện điện tử
Giao dịch dân sự có điều kiện
- Giao dịch dân sự có điều kiện là giao dịch dân sự mà trong đó các bên có thỏa thuận về điều kiện để giao dịch có hiệu lực hoặc chấm dứt.
- Ví dụ giao dịch dân sự có điều kiện: Hợp đồng tặng do nhà ở giữa bố mẹ và con cái nếu con cái thực hiện nghĩa vụ chăm sóc bố mẹ cho đến cuối đời.
3. Giao dịch thương mại trong pháp luật Việt Nam
Khái niệm giao dịch thương mại
- Luật thương mại năm 2005 giải thích giao dịch là gì trong hoạt động thương mại như sau:
“Giao dịch thương mại là việc thực hiện hoạt động thương mại của thương nhân làm phát sinh quyền và nghĩa vụ của thương nhân”.
Các hình thức của giao dịch thương mại
Giao dịch thương mại là một bộ phận của giao dịch dân sự chung, do đó hình thức của giao dịch thương mại cũng được thể hiện dưới hai hình thức:
- Hợp đồng
- Hành vi pháp lý đơn phương
Các dấu hiệu của một giao dịch thương mại
Theo quy định hiện hành, để một giao dịch được coi là giao dịch thương mại thì cần có những điều kiện hay dấu hiệu sau:
- Chủ thể thực hiện giao dịch thương mại phải là thương nhân hoặc ít nhất có một bên là thương nhân.
- Đối tượng thực hiện của giao dịch phải là các hoạt động thương mại: gồm mua bán hàng hoá, cung ứng dịch vụ, đầu tư, xúc tiến thương mại và các hoạt động nhằm mục đích sinh lợi khác.
- Mục tiêu của các giao dịch là các bên thực hiện giao dịch để nhằm tìm kiếm lợi nhuận.
Câu hỏi thường gặp
Thời hiệu yêu cầu giao dịch vô hiệu do giả tạo?
Căn cứ điều 132 bộ luật dân sự 2015; quyền yêu cầu Tòa án tuyên bố giao dịch vô hiệu do giả tạo không quy định thời hạn.
Giao dịch vô hiệu do người xác lập không nhận thức làm chủ được hành vi xảy ra khi nào?
Người có năng lực hành vi dân sự nhưng đã xác lập giao dịch vào đúng thời điểm không nhận thức và làm chủ được hành vi của mình thì có quyền yêu cầu Tòa án tuyên bố giao dịch dân sự đó là vô hiệu.
Hậu quả pháp lý của giao dịch vô hiệu?
– Giao dịch vô hiệu không làm phát sinh, thay đổi, chấm dứt quyền, nghĩa vụ dân sự của các bên kể từ thời điểm giao dịch được xác lập.
– Khi giao dịch vô hiệu thì các bên khôi phục lại tình trạng ban đầu, hoàn trả cho nhau những gì đã nhận.
– Trường hợp không thể hoàn trả được bằng hiện vật thì trị giá thành tiền để hoàn trả.
– Bên ngay tình trong việc thu hoa lợi, lợi tức không phải hoàn trả lại hoa lợi, lợi tức đó.
– Bên có lỗi gây thiệt hại thì phải bồi thường.
– Việc giải quyết hậu quả của giao dịch dân sự vô hiệu liên quan đến quyền nhân thân do Bộ luật này, luật khác có liên quan quy định.
Giao dịch dân sự là gì?
Trên đây là những nội dung kiến thức và các quy định của pháp luật Việt Nam liên quan đến giao dịch là gì. Hy vọng rằng những nội dung này đã giúp bạn đọc hiểu hơn về thuật ngữ giao dịch, đặc biệt là dưới góc độ khoa học pháp lý. Hãy liên hệ với Công ty luật ACC nếu bạn đọc còn có những khó khăn hoặc vấn đề nào khác liên quan đến các hoạt động, giao dịch pháp lý cần giải quyết.
Nội dung bài viết:
Hãy để lại bình luận của bạn tại đây!