Giao dịch chứng khoán đang là một hoạt động đầu tư diễn ra rất sôi nổi hiện nay không chỉ ở thị trường Việt Nam mà còn là toàn thế giới. Vậy giao dịch chứng khoán diễn ra như thế nào? Theo dõi bài viết dưới đây của ACC để có thể trả lời cho thắc mắc trên nhé.
1. Giao dịch chứng khoán là gì?
Giao dịch chứng khoán là hoạt động mua, bán chứng khoán trên thị trường chứng khoán. Hoạt động này có thể thực hiện trên thị trường có tổ chức như sở giao dịch chứng khoán, trung tâm giao dịch chứng khoán hoặc trên thị trường phi tổ chức.
- Trên thị trường có tổ chức (thị trường giao dịch tập trung): Việc mua, bán chứng khoán thông qua các tổ chức môi giới là thành viên của sở giao dịch hoặc trung tâm giao dịch.
- Trên thị trường phi tổ chức (phi tập trung): Các nhà môi giới và tự kinh doanh chứng khoán mua, bán chứng khoán với nhau và với các nhà đầu tư tại sàn giao dịch của công ty chứng khoán hoặc ngân hàng.
2. Đơn vị giao dịch chứng khoán là gì?
Đơn vị giao dịch (Trading unit) là khối lượng chứng khoán tối thiểu được quy định trong một lệnh giao dịch.
Một đơn vị giao dịch chứng khoán được gọi là "lô chẵn" và lượng chứng khoán giao dịch ít hơn một đơn vị giao dịch thường được gọi là "lô lẻ". Lô lẻ thường không được giao dịch trực tiếp tại Sở giao dịch chứng khoán nên nếu muốn bán lô lẻ, nhà đầu tư phải giao dịch trực tiếp với công ty chứng khoán.
Ví dụ:
- Sở giao dịch chứng khoán Hàn Quốc, đơn vị giao dịch chứng khoán là 10 cổ phiếu, tức là Sở chỉ chấp nhận lệnh giao dịch cổ phiếu có khối lượng giao dịch là bội số của 10 còn những lệnh giao dịch khác quy định này sẽ không được chấp nhận.
- Sở giao dịch chứng khoán New York quy định đơn vị giao dịch cổ phiếu là 100 cổ phiếu, tức lô chẵn là 100 cổ phiếu, lô lẻ là từ 1 - 99 cổ phiếu. Các giao dịch lô lẻ ở Sở cũng có thể được thực hiện dưới sự hỗ trợ của chuyên gia chứng khoán hoặc nhà môi giới chuyên môn nhưng nhà đầu tư sẽ phải trả một khoản phí cao hơn so với lô chẵn.
- Lưu ý rằng, trong một số trường hợp, Sở giao dịch có thể quy định đơn vị giao dịch là một khối lượng giá trị chứng khoán, ví dụ như ở Hàn Quốc, Sở giao dịch chứng khoán quy định đơn vị giao dịch đối với trái phiếu là 100.000 Won tính theo mệnh giá.
Đơn vị giao dịch có tác động trực tiếp đến sự cân đối quan hệ cung - cầu trong giao dịch chứng khoán. Cụ thể là:
- Nếu đơn vị giao dịch lớn, những nhà đầu tư nhỏ sẽ bị hạn chế khả năng tham gia.
- Nếu đơn vị giao dịch nhỏ, thời gian và chi phí giao dịch sẽ bị lãng phí.
Do đó, tuỳ vào điều kiện về phát triển kinh tế, quy mô thị trường, thu nhập và khả năng tiết kiệm của nhà đầu tư,…mà mỗi Sở giao dịch sẽ có những quy định cụ thể về đơn vị giao dịch sao cho phù hợp nhất.
Ví dụ như quy định về đơn vị giao dịch ở 3 sàn HOSE (Sở Giao dịch Chứng khoán Thành phố Hồ Chí Minh), HNX (Sở Giao dịch Chứng khoán Hà Nội) và UPCOM ( Sàn chứng khoán Upcom - nơi giao dịch chứng khoán của các công ty đại chúng chưa được niêm yết)
| Phương thức giao dịch | HOSE |
| Giao dịch khớp lệnh | Bội số của 10 và số cổ phiếu tối đa 500000 |
| Giao dịch thỏa thuận | Từ 20000 cổ phiếu trở lên |
Đối với sàn HOSE, giao dịch cổ phiếu của lô lẻ (1 - 9 cổ phiếu) sẽ được thực hiện trực tiếp giữa công ty chứng khoán và nhà đầu tư.
Giao dịch chứng khoán diễn ra như thế nào
3. Cách thức tham gia giao dịch chứng khoán
Để tham gia giao dịch chứng khoán trên thị trường Cổ phiếu tại Sở giao dịch chứng khoán, các nhà đầu tư cần:
- Mở tài khoản giao dịch
Nhà đầu tư phải mở tài khoản giao dịch tại các công ty chứng khoán (CTCK) là thành viên giao dịch của Sở giao dịch chứng khoán. Tài khoản được nhà đầu tư sử dụng để giao dịch, quản lý tiền và chứng khoán của mình. Bên cạnh đó, nhà đầu tư sẽ phải thực hiện các yêu cầu về hồ sơ, thủ tục mở tài khoản theo hướng dẫn tại CTCK và chỉ được mở một tài khoản tại một CTCK nhưng có thể mở nhiều tài khoản tại các CTCK khác nhau.
- Ký quỹ
Sau khi mở tài khoản giao dịch, nhà đầu tư thực hiện ký quỹ để có thể thực hiện được giao dịch qua CTCK:
- Ký quỹ tiền: Nhà đầu tư ký quỹ 100% số tiền mua cộng với các khoản phí phát sinh khi mua chứng khoán.
- Ký quỹ chứng khoán: Khi thực hiện hoạt động bán chứng khoán, tài khoản lưu ký chứng khoán của nhà đầu tư mở tại công ty chứng khoán phải có đủ số lượng chứng khoán muốn bán. Trong trường hợp nhà đầu tư đã sở hữu chứng khoán niêm yết nhưng chưa lưu ký thì nhà đầu tư phải đến CTCK để mở tài khoản giao dịch đăng ký thực hiện các thủ tục lưu ký chứng khoán trước khi bán.
- Đặt lệnh
Nhà đầu tư có thể sử dụng nhiều tài khoản chứng khoán đã mở trước tại các CTCK khác nhau để đặt lệnh mua hoặc bán chứng khoán. Để có thể thực hiện được các giao dịch ngược chiều (mua, bán) cùng một loại chứng khoán trong một ngày giao dịch, nhà đầu tư cần đáp ứng các điều kiện sau:
- Dùng một tài khoản mở tại một CTCK để thực hiện cả lệnh mua và bán chứng khoán.
- Chỉ được bán (hoặc mua) một loại chứng khoán nếu lệnh mua (hoặc bán) của chứng khoán cùng loại trước đó đã được thực hiện và lệnh giao dịch này phải đáp ứng các yêu cầu về tỷ lệ ký quỹ.
- Nhà đầu tư không được thực hiện giao dịch mà không dẫn đến sự thay đổi quyền sở hữu chứng khoán, đồng thời không được đặt lệnh mua và bán cùng một loại chứng khoán trong từng lần khớp lệnh trên cùng một tài khoản chứng khoán hoặc các tài khoản khác nhau mà nhà đầu tư đứng tên sở hữu.
4. Giao dịch chứng khoán diễn ra như thế nào?
Quy trình trong giao dịch báo giá
Việc báo giá là một trong những nhiệm vụ quan trọng hàng đầu nằm trong quy trình giao dịch chứng khoán. Qua 6 bước dưới đây mang đến cho bạn những hiểu biết cụ thể nhất về quy trình báo giá để giao dịch chứng khoán hiệu quả.
B1: Truy cập vào hệ thống báo giá
Chấm nhất là 30 phút trước khi giao dịch bắt đầu thì người đại diện sẽ phải thực hiện nhiệm vụ truy cập hệ thống, đây chính là quy định mà chúng ta nhắc tới.
Nếu như có rủi ro không truy cập được xảy ra thì người đại diện đó cần báo lại ngay cho bộ phận có chức năng quản lý giao dịch của Sở giao dịch chứng khoán để nhanh chóng khắc phục được vấn đề.
B2: Kiểm tra thông tin chứng khoán, thông tin thị trường
Trước thời gian bắt đầu giao dịch, tra cứu thông tin cụ thể của một loại chứng khoán nào đó sắp được tiến hành giao dịch cùng với hàng loạt tin tức về thị trường.
B3: Nhập lệnh giao dịch
Lệnh giao dịch sẽ được nhập vào trong hệ thống khi tới đúng thời gian cho phép, người đại diện lưu ý tiến hành đúng thao tác mà sở giao dịch đã phổ biến hướng dẫn cách nhập.
Để không bị sai sót, người nhập lệnh cần nêu cao nguyên tắc “chậm nhưng chắc”, hãy thật cẩn trọng đưa từng yếu tố thuộc lệnh cần nhập vì quá trình này rất dễ xảy ra sai sót nhé.
B4: Kiểm tra lại các lệnh được nhập
B5: Kiểm tra lại kết quả giao dịch
Khi đã có kết quả giao dịch thì người đại diện cần kiểm tra lại các kết quả đã đạt được trong mục Sổ lệnh kết quả giao dịch báo giá trung tâm giống như kiểm tra danh sách lệnh nhập vừa nêu ở trên vậy.
B6: Tra cứu thông tin giao dịch
Cũng ngay tại thời điểm giờ giao dịch đang diễn ra, người đại diện thực hiện việc tra cứu thông tin liên quan tới giao dịch, số lệnh gồm:
- Tra cứu đối với sổ lệnh: có 3 loại sổ lệnh để bạn tra cứu đó là Sổ lệnh thường, Sổ lệnh giao dịch báo giá và Danh sách các lệnh được sử dụng.
- Tra cứu toàn bộ những thông tin giao dịch: gồm thông tin chứng khoán và thông tin chung của thị trường giao dịch chứng khoán.
Tiến hành giao dịch thỏa thuận trong quy trình giao dịch chứng khoán
- Nhập lệnh cho giao dịch thỏa thuận vào hệ thống
Người đại diện cần phải nhập và một trong hai lệnh sau: lệnh mua giao dịch hoặc lệnh bán giao dịch tùy theo mục đích của bạn là gì và xem xét chúng cẩn thận ở trong quá trình giao dịch thỏa thuận.Tại thời gian cuộc giao dịch chứng khoán đang diễn ra, người đại diện tiến hành nhập lệnh mua giao dịch hoặc lệnh bán vào trong hệ thống nếu như có các lệnh này.
Nói về lệnh giao dịch trong hoạt động thỏa thuận chứng khoán, chúng có thể được gửi tới cho một đối tác cụ thể hoặc thị trường chứng khoán tùy vào yêu cầu mà khách hàng đặt ra là gì. Nếu như khách hàng không nêu rõ ràng, cụ thể yêu cầu gửi lệnh là gì thì mặc định lệnh mua hay lệnh bán đó sẽ được gửi tới cho toàn bộ thị trường chứng khoán nói chung.
Lúc này người đại diện của giao dịch có thể thực hiện thao tác kiểm tra lại các thông tin liên quan đến lệnh mà mình đã gửi cũng như thông tin từ phía đối tác gửi về lưu trong Sổ lệnh đặt giao dịch thỏa thuận. Ngoài ra, người đại diện cũng có thể hủy đi các lệnh đã đặt mà không cần phải xin phép Trung tâm chứng khoán.
- Quy trình tiến hành giao dịch đối với giao dịch thỏa thuận
- Nhập lệnh giao dịch giữa đôi bên thỏa thuận
Nếu như việc giao dịch thỏa thuận áp dụng cho một khối lượng lớn, Quy trình chứng khoán đưa ra quy định như sau: người đại diện sẽ được tự do chọn cho bên mình một hình thức thanh toán nào đó mà có sự thỏa thuận và đồng ý của cả đôi bên. Nếu như chọn thanh toán trực tiếp trong giao dịch thì bạn sẽ phải làm theo yêu cầu của hệ thống vì hệ thống sẽ đưa ra yêu cầu cho phía người đại diện. Những yêu cầu đó bao gồm: nhập Ngày thanh toán, thời gian cụ thể sẽ được ghi theo sự thống nhất của cả bên mua lẫn bên bán, không được do bên nào tự ý quyết định mà không thông qua ý kiến của bên còn lại.
Nếu như cả bên mua và bên bán không cùng một thành viên mà thuộc hai thành viên khác nhau, tức là giao dịch tiến hành giữa 2 người khách hàng đến từ hai doanh nghiệp chứng khoán mà hai đơn vị này thuộc hai thành viên khác nhau, đôi khi cũng có thể là giữa công ty chứng khoán (trong vai trò thành viên) với khách hàng.
Khi giao dịch thỏa thuận với một khối lượng lớn, quy định đối với Quy trình giao dịch chứng khoán sẽ như sau: người đại diện bên bán được lựa chọn hình thức thanh toán.
- Kiểm tra kết quả giao dịch
Việc giao dịch đã được hoàn tất thì cũng tương tự như quy trình nhập hệ thống ở trên, người đại diện cần phải kiểm tra các thông tin một cách chi tiết ở bên trong Sổ kết quả. Đi cùng với nhiệm vụ kiểm tra kết quả này, bạn còn phải tiến hành tra cứu thông tin giao dịch trong khoảng thời gian giao dịch đang diễn ra. Người đại diện giao dịch có thể tiến hành tra cứu ngay tại hệ thống.
Mọi quá trình đã được kết thúc, tất cả kết quả của cuộc giao dịch này sẽ được in ra thành một bản kết quả, kết quả in dựa theo mẫu cụ thể được quy định bởi Sở giao dịch đầu tư chứng khoán.
Trên đây là một số thông tin chi tiết về giao dịch chứng khoán diễn ra như thế nào. Hy vọng với những thông tin ACC đã cung cấp sẽ giúp bạn hiểu thêm về vấn đề trên. Nếu bạn cần hỗ trợ tư vấn pháp lý hoặc sử dụng các dịch vụ pháp lý khác từ Công ty Luật ACC, hãy đừng ngần ngại mà liên hệ với chúng tôi để được hỗ trợ nhanh chóng. ACC cam kết sẽ giúp bạn có trải nghiệm tốt nhất về các dịch vụ mà mình cung cấp đến khách hàng. Chúng tôi luôn đồng hành pháp lý cùng bạn.
Gmail: [email protected]
Website: accgroup.vn
Nội dung bài viết:
Bình luận