Giải quyết tranh chấp thương mại bằng trọng tài Hà Nội (Cập nhật 2023)

 Hiện nay, nước ta có 07 trung tâm giải quyết trọng tranh chấp thương mại bao gồm: 1. Trung tâm trọng tài quốc tế Việt Nam (VIAC); 2. Trung tâm trọng tài thương mại Quốc tế Á Châu (ACIAC); 3. Trung tâm trọng tài thương mại Hà Nội (HCAC); 4. Trung tâm trọng tài thương mại Thành phố Hồ Chí Minh (TRACENT); 5. Trung tâm trọng tài thương mại Cần Thơ; 6. Trung tâm trọng tài quốc tế Thái Bình Dương (PIAC). 7. Trung tâm trọng tài Viễn Đông. Theo đó, Các bên tranh chấp thương mại có thể lựa chọn Trung tâm trọng tài thương mại để giải quyết tranh chấp theo thỏa thuận trọng tài. Trong đó, không ít trường hợp đã lựa chọn Trung tâm trọng tài thương mại Hà Nội để giải quyết tranh chấp thương mại.

1. Tìm hiểu về trung tâm trọng tài thương mại Hà Nội (HCAC)

• Địa chỉ: số 21, Ngõ 121, Lê Thanh Nghị, Hai Bà Trưng, Hà Nội;
• Điện thoại: (04) 3628 0591 hoặc (04) 3628 0592;
• Fax: (04) 3628 0590
• Website: Trongtaithuongmaihanoi.com

2. Một số khái niệm về giải quyết tranh chấp thương mại:

Để giải quyết tranh chấp thương mại tại các trung tâm trọng tài thương mại nói chung, và trung tâm trọng tài thương mại Hà Nội nói riêng cần tìm hiểu những khái niệm cơ bản sau đây:

• Hiểu thế nào là tranh chấp thương mại? Là tranh chấp phát sinh do không thực hiện hoặc thực hiện không đúng hợp đồng trong hợp đồng thương mại.
• Giải quyết tranh chấp thương mại là gì? Là những mâu thuẫn, bất đồng quan điểm về thực hiện hay không thực hiện những quyền và nghĩa vụ xung đột đến lợi ích của các bên kinh doanh thương mại.
• Trọng tài thương mại là gì? Trọng tài thương mại là phương thức giải quyết tranh chấp do các bên thỏa thuận và được tiến hành theo quy định của pháp luật.

3. Điều kiện giải quyết tranh chấp thương mại bằng trọng tài thương mại Hà Nội.

• Theo quy định thì phải đáp ứng các điều kiện cơ bản sau đây:

Các loại tranh chấp phải thuộc thẩm quyền giải quyết của Trọng tài thương mại Hà Nội:

• Tranh chấp giữa các bên phát sinh từ hoạt động thương mại.
• Tranh chấp phát sinh giữa các bên trong đó ít nhất một bên có hoạt động thương mại.
• Tranh chấp khác giữa các bên mà pháp luật quy định được giải quyết bằng Trọng tài.

Điều kiện về thỏa thuận trọng tài

• Điều 5 Luật Trọng tài thương mại 2010 quy định các tranh chấp thương mại chỉ được giải quyết bằng Trọng tài thương mại nếu các bên có thoả thuận trọng tài theo quy định của pháp luật. Cụ thể là các bên có thỏa thuận nếu tranh chấp xảy ra thì giải quyết tại Trung tâm trọng tài thương mại Hà Nội.

4. Trình tự, thủ tục giải quyết tranh chấp thương mại bằng trọng tài thương mại Hà Nội (HCAC):

• Pháp luật không quy định riêng biệt về trình tự, thủ tục giải quyết tranh chấp thương mại bằng trọng tài thương mại Hà Nội, mà quy định chung về trình tự, thủ tục giải quyết tranh chấp thương mại bằng trọng tài nói chung. Theo đó, có thể áp dụng trình tự và thủ tục giải quyết tranh chấp thương mại bằng trọng tài Hà Nội bao gồm những nội dung sau:

Khởi kiện và thụ lý đơn khởi kiện:

• Nộp Đơn khởi kiện gửi Trung tâm Trọng tài thương mại Hà Nội tại địa chỉ: số 21, Ngõ 121, Lê Thanh Nghị, Hai Bà Trưng, Hà Nội;
• Nội dung đơn khởi kiện bao gồm:
  • Ngày, tháng, năm làm đơn khởi kiện;
  • Tên, địa chỉ của các bên; tên, địa chỉ của người làm chứng, nếu có;
  • Tóm tắt nội dung vụ tranh chấp;
  • Cơ sở và chứng cứ khởi kiện, nếu có;
  • Các yêu cầu cụ thể của nguyên đơn và giá trị vụ tranh chấp;
  • Tên, địa chỉ người được nguyên đơn chọn làm Trọng tài viên hoặc đề nghị chỉ định Trọng tài viên.
  • Kèm theo đơn khởi kiện, phải có thỏa thuận trọng tài, bản chính hoặc bản sao các tài liệu có liên quan.

Bị đơn gửi bản tự bảo vệ:

• Bản tự bảo vệ phải gồm có các nội dung chủ yếu sau đây:
  • Ngày, tháng, năm viết bản tự bảo vệ;
  • Tên và địa chỉ của bị đơn;
  • Lý lẽ và chứng cứ để tự bảo vệ trong đó bao gồm việc phản bác một phần hoặc toàn bộ nội dung đơn kiện của nguyên đơn. Ngoài nội dung quy định tại điểm này, nếu bị đơn cho rằng vụ tranh chấp không thuộc thẩm quyền giải quyết của trọng tài, không có thỏa thuận trọng tài hoặc thỏa thuận trọng tài vô hiệu thì có quyền nêu ra trong bản tự bảo vệ.
• Ngoài ra bị đơn có quyền kiện lại nguyên đơn về những vấn đề có liên quan đến vụ tranh chấp.
• Đơn kiện lại của bị đơn phải được gửi cho Trung tâm trọng tài thương mại Hà Nội. Đơn kiện lại phải được nộp cùng thời điểm nộp bản tự bảo vệ.

Thành lập hội đồng trọng tài:

• Trong thời hạn 30 ngày, kể từ ngày bị đơn nhận được đơn khởi kiện của nguyên đơn, bị đơn phải chọn Trọng tài viên và thông báo cho nguyên đơn biết Trọng tài viên mà mình chọn. Hết thời hạn này, nếu bị đơn không thông báo cho nguyên đơn tên Trọng tài viên mà mình chọn và các bên không có thoả thuận khác về việc chỉ định Trọng tài viên, thì nguyên đơn có quyền yêu cầu Tòa án có thẩm quyền chỉ định Trọng tài viên cho bị đơn;
• Trong thời hạn 15 ngày, kể từ ngày được các bên chọn hoặc được Tòa án chỉ định, các Trọng tài viên bầu một Trọng tài viên khác làm Chủ tịch Hội đồng trọng tài. Trong trường hợp không bầu được Chủ tịch Hội đồng trọng tài và các bên không có thoả thuận khác thì các bên có quyền yêu cầu Tòa án có thẩm quyền chỉ định Chủ tịch Hội đồng trọng tài;

Chuẩn bị giải quyết tranh chấp:

• Sau khi đã thành lập Hội đồng Trọng tài tại Trung tâm trọng tài Thương mại Hà Nội, các Trọng tài viên được chọn hoặc chỉ định phải thực hiện các công việc cần thiết để giải quyết tranh chấp sau đây:
  • Xem xét các vấn đề về: thỏa thuận trọng tài có vô hiệu hay thỏa thuận trọng tài không thể thực hiện được, có thuộc thẩm quyền của Hội đồng thương mại tại Trung tâm trọng tài thương mại Hà Nội hay không?
  • Xác minh sự việc: Quá trình này làm sáng tỏ các vấn đề có liên quan đến tranh chấp thương mại
  • Thu thập chứng cứ: Các bên có quyền và nghĩa vụ cung cấp chứng cứ cho Hội đồng trọng tài để chứng minh các sự việc có liên quan đến nội dung đang tranh chấp.
  • Triệu tập người làm chứng: Hội đồng trọng tài tại Trung tâm trọng tài thương mại Hà Nội có quyền yêu cầu người làm chứng cung cấp thông tin, tài liệu liên quan đến tranh chấp thương mại.

Hòa giải:

• Trong quá trình tố tụng trọng tài, các bên có thể yêu cầu Hội đồng trọng tài tại trung tâm trọng tài thương mại Hà Nội tiến hành hòa giải:
• Trường hợp hòa giải thành thì theo yêu cầu của các bên, Hội đồng trọng tài lập biên bản hòa giải thành và ra quyết định công nhận hòa giải thành. Biên bản hòa giải thành phải được các bên và các Trọng tài viên ký. Quyết định công nhận hòa giải thành của Hội đồng Trọng tài là chung thẩm. Hội đồng Trọng tài sẽ đình chỉ tố tụng.
• Trường hợp hòa giải không thành thì tổ chức phiên họp giải quyết tranh chấp.

Tổ chức phiên họp giải quyết tranh chấp:

• Phiên họp giải quyết vụ tranh chấp không công khai. Trong trường hợp có sự đồng ý của các bên, Hội đồng Trọng tài tại Trung tâm trọng tài thương mại Hà Nội có thể cho phép những người khác tham dự phiên họp.
• Các bên có thể trực tiếp hoặc ủy quyền cho người đại diện tham dự phiên họp giải quyết vụ tranh chấp. Các bên có quyền mời nhân chứng, luật sư bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của mình.
• Quyết định trọng tài của Hội đồng Trọng tài tại Trung tâm trọng tài thương mại Hà Nội được lập theo nguyên tắc đa số, trừ trường hợp vụ tranh chấp do Trọng tài viên duy nhất giải quyết ý kiến của thiểu số được ghi vào biên bản phiên họp.
• Phán quyết trọng tài được ban hành ngay tại phiên họp hoặc chậm nhất là 30 ngày, kể từ ngày kết thúc phiên họp cuối cùng.
• Phán quyết trọng tài phải được gửi cho các bên ngay sau ngày ban hành. Các bên có quyền yêu cầu Trung tâm trọng tài hoặc Hội đồng trọng tài vụ việc cấp bản sao phán quyết trọng tài.
• Phán quyết trọng tài là chung thẩm và có hiệu lực kể từ ngày ban hành.

Ra quyết định trọng tài.

5. Thi hành quyết định của trọng tài thương mại Hà Nội

• Hết thời hạn thi hành phán quyết trọng tài mà bên phải thi hành phán quyết không tự nguyện thi hành và cũng không yêu cầu huỷ phán quyết trọng tài theo quy định, bên được thi hành phán quyết trọng tài có quyền làm đơn yêu cầu Cơ quan thi hành án dân sự có thẩm quyền thi hành phán quyết trọng tài.
• Đối với phán quyết của Trọng tài vụ việc, bên được thi hành có quyền làm đơn yêu cầu Cơ quan thi hành án dân sự có thẩm quyền thi hành phán quyết trọng tài sau khi phán quyết được đăng ký theo quy định.