FATF là gì? Nhiệm vụ và quyền hạn của FATF

Bạn có bao giờ tự hỏi rằng FATF là gì và nó đóng vai trò như thế nào trong việc chống rửa tiền và tài trợ khủng bố trên toàn cầu? Những nhiệm vụ và quyền hạn của FATF không chỉ đơn giản là ban hành các khuyến nghị, mà còn đi sâu vào việc điều phối và đánh giá công tác phòng, chống rửa tiền trên lãnh thổ của các quốc gia thành viên. Hãy cùng ACC đi vào chi tiết về vấn đề này để hiểu rõ hơn về vai trò quan trọng của FATF trong bảo vệ hệ thống tài chính toàn cầu.

FATF là gì? Nhiệm vụ và quyền hạn của FATF

1. FATF là gì? 

FATF, viết tắt của Financial Action Task Force on Money Laundering, tức là Lực lượng đặc nhiệm tài chính về chống rửa tiền, là một tổ chức quốc tế quan trọng trong lĩnh vực chống rửa tiền và chống tài trợ khủng bố. Được thành lập vào năm 1989 tại Hội nghị thượng đỉnh G7 tổ chức tại Paris, FATF có trụ sở chính đặt tại Paris, Pháp. Mục tiêu chính của FATF là phát triển và thúc đẩy các tiêu chuẩn quốc tế liên quan đến chống rửa tiền và chống tài trợ khủng bố.

FATF đã đưa ra 40 khuyến nghị về chống rửa tiền và 9 khuyến nghị về chống tài trợ khủng bố, được coi là tiêu chuẩn vàng trong lĩnh vực này. Các khuyến nghị này nhằm định hình cơ sở hợp lý và hiệu quả cho các quốc gia thực hiện trong việc chống lại hoạt động tài chính bất hợp pháp.

Hiện nay, FATF có 36 thành viên, bao gồm các quốc gia, vùng lãnh thổ và tổ chức vùng. Tổ chức này cũng hợp tác với một số cơ quan và tổ chức quốc tế khác với vai trò là quan sát viên, đồng thời chú trọng đến việc đảm bảo tuân thủ các tiêu chuẩn và quy định trong lĩnh vực chống rửa tiền và chống tài trợ khủng bố.

Trong một tình hình cụ thể, như tháng 6/2023, Việt Nam đã bị đưa vào Danh sách Xám của FATF, còn được biết đến là Danh sách giám sát tăng cường. Điều này đi kèm với việc FATF đưa ra 17 khuyến nghị hành động cụ thể đối với Việt Nam để giải quyết các thiếu sót trong cơ chế phòng chống rửa tiền, tài trợ khủng bố và tài trợ vũ khí hủy diệt hàng loạt.

2. Các thành viên của FATF

Các thành viên của FATF bao gồm 39 quốc gia, vùng lãnh thổ và hai tổ chức vùng. Đây là một tập hợp đa dạng các quốc gia và khu vực trên khắp thế giới, nhằm tạo ra một cơ chế quốc tế mạnh mẽ và rộng lớn để chống lại hoạt động rửa tiền và tài trợ khủng bố.

Ngoài ra, FATF còn thừa nhận một số lực lượng quốc tế khác được gọi là FSRBs (FATF-Style Regional Bodies), được tổ chức theo khu vực hoặc theo các chức năng đặc biệt của tổ chức. Các FSRBs này như một phiên bản thu nhỏ của FATF, chú trọng vào việc thúc đẩy thực hiện và tuân thủ các khuyến nghị của FATF, đánh giá chéo giữa các thành viên để cải thiện khuyến nghị và cung cấp thông tin về xu hướng và thủ đoạn rửa tiền.

Các FSRBs được FATF thừa nhận bao gồm nhóm Châu Á/Thái Bình Dương về chống rửa tiền (APG), lực lượng đặc nhiệm tài chính khu vực Caribe (CFATF), Hội đồng Ủy Ban Châu Âu lựa chọn các chuyên gia đánh giá các biện pháp chống rửa tiền (MONEYVAL), nhóm chống rửa tiền khu vực Đông và Nam Phi (ESAAMLG), và lực lượng đặc nhiệm tài chính về chống rửa tiền khu vực Nam Mỹ (GAFISUD).

Việt Nam đã trở thành thành viên của APG từ tháng 5/2007, cam kết thực thi đầy đủ các khuyến nghị về chống rửa tiền và chống tài trợ khủng bố của FATF, thể hiện cam kết của quốc gia này trong việc tham gia vào cộng đồng quốc tế chống lại tội phạm tài chính.

3. Nhiệm vụ và quyền hạn của ban chỉ đạo phòng chống rửa tiền Việt Nam

Nhiệm vụ và quyền hạn của FATF được xác định rõ trong các quy định và quyết định của chính phủ. FATF đóng vai trò quan trọng trong việc xây dựng và thúc đẩy các chính sách, chương trình, và giải pháp để phòng chống rửa tiền và tài trợ khủng bố.

Một trong những nhiệm vụ chính của FATF là giúp Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo xây dựng chiến lược, chính sách và các giải pháp liên quan đến phòng, chống rửa tiền. Đồng thời, FATF cũng thúc đẩy việc thực hiện và tuân thủ các khuyến nghị về chống rửa tiền và tài trợ khủng bố của tổ chức.

Ngoài ra, FATF hỗ trợ Thủ tướng Chính phủ trong việc điều phối hoạt động, kiểm tra và đánh giá công tác phòng, chống rửa tiền trên lãnh thổ của quốc gia. FATF cũng thúc đẩy việc triển khai nghĩa vụ của các thành viên trong các tổ chức quốc tế như Nhóm châu Á - Thái Bình Dương về chống rửa tiền (APG) và các khuyến nghị của FATF.

Ngoài các nhiệm vụ trên, FATF còn có trách nhiệm tổng hợp và báo cáo cho Thủ tướng Chính phủ về tình hình hoạt động phòng, chống rửa tiền và tài trợ khủng bố. Điều này giúp chính phủ có cái nhìn tổng quan và đánh giá về tình hình thực tế cũng như hiệu quả của các biện pháp đã triển khai.

Cuối cùng, FATF có thẩm quyền thực hiện các nhiệm vụ khác mà Thủ tướng Chính phủ giao cho tổ chức. Điều này bao gồm việc thực hiện các hoạt động cụ thể để đảm bảo tính hiệu quả và thúc đẩy sự phát triển của các chính sách và biện pháp phòng, chống rửa tiền và tài trợ khủng bố.

4. Một số khuyến nghị của FATF

Một số khuyến nghị của FATF là các biện pháp cụ thể được đưa ra nhằm chống lại hoạt động rửa tiền và tài trợ khủng bố. Được áp dụng từ năm 1990, 40 khuyến nghị về chống rửa tiền đã được thiết lập nhằm ngăn chặn sự lạm dụng hệ thống tài chính để rửa tiền từ buôn lậu ma túy và các hoạt động phi pháp khác. Các khuyến nghị này không chỉ là các đề xuất mà còn là mệnh lệnh hành động mà mỗi quốc gia cần tuân thủ nếu muốn được công nhận là tuân thủ các tiêu chuẩn quốc tế về phòng, chống rửa tiền.

Từ năm 2001, FATF đã mở rộng phạm vi của mình để bao gồm cả nhiệm vụ chống tài trợ khủng bố (CFT). Điều này được thực hiện thông qua việc thiết lập 8 khuyến nghị đặc biệt đầu tiên về CFT, nhằm đảm bảo rằng các quốc gia thành viên cũng như các quốc gia khác cũng phải thực hiện các biện pháp cụ thể để ngăn chặn tài trợ cho các hoạt động khủng bố.

Khuyến nghị đặc biệt thứ 9, được FATF thông qua vào tháng 10/2004, liên quan đến người chuyển phát nhanh tiền mặt, nhằm củng cố hệ thống phòng, chống rửa tiền và tài trợ khủng bố trên toàn cầu.

Những khuyến nghị này không chỉ áp dụng cho các quốc gia thành viên của FATF mà còn đặt ra các tiêu chuẩn quốc tế mà tất cả các quốc gia trên thế giới cần tuân thủ nếu muốn được coi là đang thực hiện các biện pháp hiệu quả để ngăn chặn và chống lại hoạt động rửa tiền và tài trợ khủng bố. Điều này cần sự hợp tác chặt chẽ giữa các quốc gia và tổ chức quốc tế để đảm bảo rằng các biện pháp này được thực hiện một cách hiệu quả và toàn diện.

Một số khuyến nghị của FATF

FATF là gì và nhiệm vụ của nó không chỉ giới hạn ở việc thiết lập các tiêu chuẩn, mà còn đi sâu vào việc hỗ trợ các quốc gia thành viên thực thi các biện pháp phòng, chống tội phạm tài chính. Với quyền hạn đánh giá và kiểm tra, FATF đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo tuân thủ và thúc đẩy các tiêu chuẩn quốc tế, từ đó tạo nên một môi trường tài chính toàn cầu trung thực và không bị nhiễm bẩn.