BOT và hợp đồng BOT là hai thuật ngữ thường được đề cập đến nhiều trong lĩnh vực đầu tư. Vậy để có thể hiểu chính xác hơn về dự án BOT là gì? ACC sẽ giải đáp vấn đề này.
Dự án BOT là gì?
1. Dự án BOT là gì?
BOT là viết tắt của cụm từ tiếng Anh "Build - Operate - Transfer" (có nghĩa là Xây dựng - Kinh Doanh - Chuyển giao).
Thêm vào đó, theo quy định tại điểm a khoản 16 của Điều 3 Luật Đầu tư theo hình thức đối tác công tư năm 2020:
"Điều 3. Định nghĩa các thuật ngữ
Trong phạm vi của Luật này, các thuật ngữ dưới đây được hiểu như sau:
...
Hợp đồng dự án PPP được hiểu là thỏa thuận bằng văn bản giữa cơ quan ký kết hợp đồng với nhà đầu tư, doanh nghiệp dự án PPP liên quan đến việc Nhà nước ủy quyền cho nhà đầu tư, doanh nghiệp dự án PPP thực hiện dự án PPP theo quy định của Luật này, bao gồm các loại hợp đồng sau đây:
a) Hợp đồng Xây dựng - Kinh doanh - Chuyển giao (Build - Operate - Transfer, dưới đây gọi là hợp đồng BOT);"
Đồng thời, theo quy định tại điểm a khoản 1 Điều 45 Luật Đầu tư theo hình thức đối tác công tư năm 2020:
"Điều 45. Phân loại các loại hợp đồng dự án PPP
Nhóm hợp đồng dự án áp dụng cơ chế thu phí trực tiếp từ người sử dụng hoặc tổ chức bao tiêu sản phẩm, dịch vụ công, bao gồm:
a) Hợp đồng BOT là hợp đồng mà nhà đầu tư, doanh nghiệp dự án PPP được nhượng quyền để xây dựng, kinh doanh, vận hành công trình, hệ thống cơ sở hạ tầng trong thời hạn nhất định; hết thời hạn, nhà đầu tư, doanh nghiệp dự án PPP chuyển giao công trình, hệ thống cơ sở hạ tầng đó cho Nhà nước;"
Dựa vào đó, hợp đồng BOT có thể hiểu là một thỏa thuận bằng văn bản giữa cơ quan ký kết hợp đồng và nhà đầu tư, doanh nghiệp dự án PPP liên quan đến việc Nhà nước ủy quyền cho nhà đầu tư, doanh nghiệp dự án PPP để xây dựng, kinh doanh, vận hành công trình, hệ thống cơ sở hạ tầng trong thời hạn nhất định; sau khi hợp đồng hết hiệu lực, nhà đầu tư, doanh nghiệp dự án PPP chuyển giao công trình, hệ thống cơ sở hạ tầng đó cho Nhà nước.
2. Chủ thể tham gia hợp đồng BOT
Chủ thể tham gia hợp đồng BOT là cơ quan nhà nước có thẩm quyền và một bên là nhà đầu tư, tương tự như các hợp đồng đối tác công tư (hợp đồng PPP) khác.
3. Các lĩnh vực đầu tư dự án
Nhà nước thúc đẩy việc đầu tư theo hình thức đối tác công tư tổng quát và hợp đồng BOT cụ thể trong các lĩnh vực sau đây:
- Giao thông vận tải;
- Lĩnh vực năng lượng bao gồm nhà máy điện, đường dây truyền điện;
- Hệ thống chiếu sáng công cộng, cung cấp nước sạch, xử lý nước thải, hệ thống thoát nước, công viên, bãi đậu xe, bãi đỗ xe, nghĩa trang;
- Cơ sở địa lý bao gồm trụ sở cơ quan nhà nước, nhà ở công vụ, nhà ở xã hội, nhà ở tái định cư;
- Lĩnh vực y tế, giáo dục, đào tạo, văn hóa, thể thao, du lịch, khoa học và công nghệ, dịch vụ khí tượng thủy văn, ứng dụng công nghệ thông tin;
- Hạ tầng thương mại, hạ tầng khu đô thị, khu kinh tế, khu công nghiệp, cụm công nghiệp, khu công nghệ thông tin tập trung, hạ tầng kỹ thuật công nghệ cao, cơ sở ươm tạo, cơ sở kỹ thuật, khu làm việc chung hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa;
- Nông nghiệp và phát triển nông thôn, dịch vụ phát triển liên kết sản xuất, chế biến, tiêu thụ sản phẩm nông nghiệp;
- Các lĩnh vực khác theo quyết định của Thủ tướng Chính phủ.
4. Nội dung của hợp đồng BOT
Dựa vào mục tiêu, đặc điểm và loại hợp đồng dự án, các bên có thể thống nhất về toàn bộ hoặc một số phần sau đây:
- Mục tiêu, quy mô, địa điểm, thời hạn và tiến độ thực hiện dự án; thông tin về thời gian xây dựng công trình dự án;
- Yêu cầu về kỹ thuật, công nghệ, chất lượng của công trình dự án, sản phẩm hoặc dịch vụ được cung cấp;
- Tổng vốn đầu tư và phương án tài chính của dự án;
- Giá trị, điều kiện, tỷ lệ và tiến độ thực hiện phần Nhà nước tham gia trong dự án (nếu có);
- Điều kiện liên quan đến việc sử dụng đất và công trình;
- Bồi thường, giải phóng mặt bằng, tái định cư;
- Quá trình thi công xây dựng; yêu cầu về kiểm tra, giám sát, quản lý chất lượng; quy trình nghiệm thu, quyết toán khi hoàn thành công trình dự án;
- Quản lý, vận hành, bảo dưỡng, kinh doanh và khai thác công trình dự án; quá trình chuyển giao công trình;
- An toàn và bảo vệ môi trường;
- Điều kiện và thủ tục tiếp nhận dự án từ bên cho vay;
- Phân chia rủi ro và trách nhiệm của các bên trong hợp đồng, bao gồm cơ quan nhà nước có thẩm quyền, cơ quan được ủy quyền (nếu có), và nhà đầu tư; nguyên tắc xử lý tranh chấp; các sự kiện bất khả kháng;
- Các ưu đãi và bảo đảm đầu tư (nếu có);
- Pháp luật điều chỉnh mối quan hệ hợp đồng dự án, hợp đồng liên quan và cơ chế giải quyết tranh chấp;
- Hiệu lực và thời hạn của hợp đồng dự án;
- Nguyên tắc, điều kiện sửa đổi, bổ sung, chấm dứt hợp đồng dự án; chuyển nhượng quyền và nghĩa vụ theo hợp đồng dự án;
- Các điều khoản khác theo thỏa thuận giữa các bên ký kết.
5. Trình tự thực hiện dự án BOT
Xây dựng quy trình thực hiện dự án BOT
Trừ trường hợp dự án áp dụng công nghệ cao theo quy định pháp luật về công nghệ cao và loại dự án sử dụng hợp đồng BT theo Chương V của Nghị định 63/2018/NĐ-CP, việc thực hiện dự án PPP nói chung và dự án BOT cụ thể sẽ tuân theo các bước sau đây:
- Bước 1: Tiến hành lập, thẩm định báo cáo nghiên cứu tiền khả thi, đưa ra quyết định chủ trương đầu tư và công bố dự án;
- Bước 2: Lập, thẩm định và phê duyệt báo cáo nghiên cứu khả thi;
- Bước 3: Thực hiện quá trình chọn lựa nhà đầu tư;
- Bước 4: Tiến hành đàm phán, thành lập doanh nghiệp dự án (nếu có), ký kết hợp đồng dự án;
- Bước 5: Triển khai thực hiện dự án; thực hiện quy trình quyết toán và chuyển giao công trình.
Lưu ý: Dự án thuộc nhóm C sẽ không phải tiến hành lập, thẩm định báo cáo nghiên cứu tiền khả thi và quyết định chủ trương đầu tư theo quy định ở Bước 1 như trên, thay vào đó, sau khi báo cáo nghiên cứu khả thi được phê duyệt, dự án sẽ được công bố.
6. Xác định giá trị phần Nhà nước tham gia trong dự án PPP và chuyển giao công trình dự án
Giá trị phần Nhà nước tham gia trong dự án PPP được xác định dựa trên các yếu tố như phương án tài chính và khả năng cân đối nguồn vốn và các nguồn lực khác. Nếu vốn góp từ Nhà nước là tài sản công, các cơ quan như bộ, ngành hoặc Ủy ban nhân dân cấp tỉnh sẽ xác định giá trị theo luật quản lý và sử dụng tài sản công.
Quy định về giá trị phần Nhà nước tham gia trong dự án PPP được xác định khi phê duyệt báo cáo nghiên cứu khả thi, theo quyền hạn tại Điều 31 của Nghị định. Bộ Tài chính sẽ hướng dẫn quy trình xác định giá trị tài sản công tham gia trong dự án PPP.
Chuyển giao công trình dự án đòi hỏi cơ quan nhà nước và nhà đầu tư phải thỏa thuận về điều kiện và thủ tục trong hợp đồng dự án. Quá trình này bao gồm việc công khai thông tin về chuyển giao, giám định chất lượng và giá trị công trình, xác định tài sản chuyển giao và các công việc bảo dưỡng và đào tạo. Nhà đầu tư phải đảm bảo rằng tài sản chuyển giao không được sử dụng cho mục đích khác và thực hiện các nghĩa vụ khác trước khi chuyển giao.
Nhà đầu tư, doanh nghiệp dự án sẽ nhận được các ưu đãi khác theo quy định của pháp luật.
Bài viết trên, đã được ACC cung cấp thông tin chi tiết về khái niệm dự án BOT là gì? Chủ thể tham gia hợp đồng BOT. Nếu có bất kỳ câu hỏi nào còn chưa được giải đáp, xin vui lòng liên hệ qua trang web của ACC để nhận được câu trả lời chính xác và cụ thể hơn.
Nội dung bài viết:
Bình luận