Có được ủy quyền cho người khác tố cáo không?

Tố cáo là một quyền hiến định của công dân, được quy định tại Điều 30 Hiến pháp năm 2013, theo đó mọi người có quyền tố cáo với cơ quan, tổ chức, cá nhân có thẩm quyền về những việc làm trái pháp luật của cơ quan, tổ chức, cá nhân nhằm ngăn chặn việc gây thiệt hại hoặc đe dọa gây thiệt hại đến lợi ích của Nhà nước, quyền và lợi ích hợp pháp của cơ quan, tổ chức, cá nhân. Trong quá trình thực hiện quyền tố cáo, nhiều trường hợp người tố cáo vì một số lý do không thể tự mình thực hiện việc tố cáo như đi công tác dài ngày, mắc bệnh, v.v…. Vậy người tố cáo có được uỷ quyền cho người khác tố cáo không, quy định của pháp luật như thế nào về vấn đề này? Bài viết này sẽ giải đáp thắc mắc của Khách hàng.

1. Tố cáo là gì

Theo Điều 2 Luật Tố cáo năm 2018, tố cáo là việc cá nhân theo thủ tục quy định tại Luật Tố cáo báo cho cơ quan, tổ chức, cá nhân có thẩm quyền biết về hành vi vi phạm pháp luật của bất kỳ cơ quan, tổ chức, cá nhân nào gây thiệt hại hoặc đe dọa gây thiệt hại đến lợi ích của Nhà nước, quyền và lợi ích hợp pháp của cơ quan, tổ chức, cá nhân. Cá nhân có thể tố cáo hành vi vi phạm pháp luật trong việc thực hiện nhiệm vụ, công vụ hoặc hành vi vi phạm pháp luật về quản lý nhà nước trong các lĩnh vực cụ thể.

2. Quyền của người tố cáo

Theo Điều 9 Luật Tố cáo năm 2018, nguời tố cáo có quyền thực hiện quyền tố cáo theo quy định của Luật Tố cáo. Như vậy, pháp luật tố cáo đã quy định cá nhân có quyền tố cáo, làm đơn tố cáo. Đây cũng là sự cụ thể hoá quyền tố cáo là quyền hiến định quy định tại Hiến pháp năm 2013. 

3. Uỷ quyền là gì

Theo Điều 134, Điều 138 Bộ luật Dân sự năm 2015, đại diện là việc cá nhân, pháp nhân (sau đây gọi chung là người đại diện) nhân danh và vì lợi ích của cá nhân hoặc pháp nhân khác (sau đây gọi chung là người được đại diện) xác lập, thực hiện giao dịch dân sự. Cá nhân, pháp nhân có thể ủy quyền cho cá nhân, pháp nhân khác xác lập, thực hiện giao dịch dân sự. Như vậy, đại diện theo uỷ quyền là việc cá nhân uỷ quyền cho cá nhân, pháp nhân khác trong việc xác lập, thực hiện giao dịch dân sự.

4. Có được uỷ quyền cho người khác tố cáo không?

Điều 9 Luật Tố cáo năm 2018 không quy định người tố cáo có quyền uỷ quyền cho người khác tố cáo thay mình. Vậy khi không có quy định thì người tố cáo có được uỷ quyền cho người khác làm đơn tố cáo không?

Bản thân hành vi tố cáo không phải là giao dịch dân sự theo định nghĩa tại Bộ luật Dân sự năm 2015, do đó không thể áp dụng quy định về đại diện theo uỷ quyền đối với việc tố cáo. Điều 25 Luật Tố cáo năm 2018 quy định nếu người tố cáo sử dụng họ tên của người khác để tố cáo thì cơ quan, tổ chức, cá nhân có thẩm quyền không xử lý theo quy định.

Đồng thời, xuất phát từ khái niệm tố cáo là việc cá nhân báo cho cơ quan, tổ chức, cá nhân có thẩm quyền biết về hành vi vi phạm pháp luật của bất cứ cơ quan, tổ chức, cá nhân nào gây thiệt hại hoặc đe dọa gây thiệt hại lợi ích của Nhà nước, quyền, lợi ích hợp pháp của công dân, cơ quan, tổ chức, người tố cáo phải chịu trách nhiệm về nội dung tố cáo của mình, nếu cố ý tố cáo sai sự thật thì tùy theo tính chất, mức độ vi phạm mà bị xử lý kỷ luật, xử phạt hành chính hoặc bị truy cứu trách nhiệm hình sự.

Do đó, người tố cáo không được ủy quyền cho người khác thực hiện quyền tố cáo. Điều này khác với quy định của pháp luật về khiếu nại, người khiếu nại nhằm mục đích bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của mình thì trong một số trường hợp được ủy quyền cho người khác thực hiện việc khiếu nại.

Người tố cáo chỉ có thể tự mình thực hiện việc tố cáo bằng hình thức đơn tố cáo hoặc trình bày trực tiếp tố cáo tại cơ quan, tổ chức có thẩm quyền theo quy định tại Điều 22, Điều 23 Luật Tố cáo năm 2018.

5. Đơn tố cáo, điều kiện thụ lý đơn tố cáo

Theo Điều 22, Điều 23 Luật Tố cáo năm 2018, đơn tố cáo được thực hiện bằng đơn hoặc được trình bày trực tiếp tại cơ quan, tổ chức có thẩm quyền. 

Với hình thức tố cáo bằng đơn tố cáo, trong đơn tố cáo phải ghi rõ ngày, tháng, năm tố cáo; họ tên, địa chỉ của người tố cáo, cách thức liên hệ với người tố cáo; hành vi vi phạm pháp luật bị tố cáo; người bị tố cáo và các thông tin khác có liên quan. Người tố cáo phải ký tên hoặc điểm chỉ vào đơn tố cáo. 

Với hình thức tố cáo bằng cách trình bày trực tiếp tại cơ quan, tổ chức có thẩm quyền, cá nhân không được uỷ quyền cho người khác tố cáo. Theo Điều 23 Luật Tố cáo năm 2018, trường hợp người tố cáo đến tố cáo trực tiếp tại cơ quan, tổ chức có thẩm quyền thì người tiếp nhận hướng dẫn người tố cáo viết đơn tố cáo hoặc ghi lại nội dung tố cáo bằng văn bản và yêu cầu người tố cáo ký tên hoặc điểm chỉ xác nhận vào văn bản, trong đó ghi rõ nội dung gồm ngày, tháng, năm tố cáo; họ tên, địa chỉ của người tố cáo, cách thức liên hệ với người tố cáo; hành vi vi phạm pháp luật bị tố cáo; người bị tố cáo và các thông tin khác có liên quan.

Theo Điều 29 Luật Tố cáo năm 2018, đơn tố cáo được thụ lý khi có đủ các điều kiện sau đây:

a) Tố cáo được thực hiện theo quy định tại Điều 23 Luật Tố cáo năm 2018;
b) Người tố cáo có đủ năng lực hành vi dân sự; trường hợp không có đủ năng lực hành vi dân sự thì phải có người đại diện theo quy định của pháp luật;
c) Vụ việc thuộc thẩm quyền giải quyết tố cáo của cơ quan, tổ chức, cá nhân tiếp nhận tố cáo;
d) Nội dung tố cáo có cơ sở để xác định người vi phạm, hành vi vi phạm pháp luật.
Trường hợp tố cáo xuất phát từ vụ việc khiếu nại đã được giải quyết đúng thẩm quyền, trình tự, thủ tục theo quy định của pháp luật nhưng người khiếu nại không đồng ý mà chuyển sang tố cáo người đã giải quyết khiếu nại thì chỉ thụ lý tố cáo khi người tố cáo cung cấp được thông tin, tài liệu, chứng cứ để xác định người giải quyết khiếu nại có hành vi vi phạm pháp luật.

Tham khảo thêm bài viết nộp đơn tố cáo chiếm đoạt tài sản ở đâu?

Tố cáo là hành vi góp phần giúp loại bỏ sự xâm phạm đến quyền, lợi ích hợp pháp của Nhà nước, cơ quan, tổ chức, cá nhân và đơn tố cáo hợp pháp đều phải được giải quyết. Căn cứ quy định của Luật Tố cáo năm 2018, cá nhân có quyền tự mình tố cáo hành vi vi phạm pháp luật, không được uỷ quyền cho người khác tố cáo. Cá nhân có quyền lựa chọn hình thức tố cáo bằng đơn tố cáo gửi đến cơ quan, tổ chức có thẩm quyền hoặc trình bày trực tiếp nội dung tố cáo tại cơ quan, tổ chức có thẩm quyền. Đơn tố cáo, nội dung tố cáo sẽ được tiếp nhận, thụ lý theo quy định của pháp luật về tố cáo.

Trên đây là giải đáp của chúng tôi về vấn đề có được uỷ quyền cho người khác tố cáo không? Trong quá trình thực hiện quyền tố cáo của mình, Khách hàng nếu có thắc mắc hoặc gặp khó khăn và cần sự trợ giúp từ đội ngũ luật sư chuyên nghiệp và giàu kinh nghiệm, xin liên hệ với Văn phòng Luật sư ACC để được tư vấn nhanh chóng và chính xác nhất!