Quy định điều 51 bộ luật hình sự mới nhất hiện nay

Mời quý độc giả cùng ACC tìm hiểu điều 51 bộ luật hình sự thông qua bài viết dưới đây.

Tuy điều 51 bộ luật hình sự không đưa ra định nghĩa cụ thể về tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự, nhưng có thể hiểu một cách đơn giản.

Tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự là những quy định về điều kiện, hoàn cảnh, tình huống để Tòa án cân nhắc, xem xét việc áp dụng hình phạt theo hướng giảm nhẹ cho người phạm.

1. Quy định tại điều 51 bộ luật hình sự về tình tiết giảm nhẹ

Khoản 1 điều 51 bộ luật hình sự 2015 sửa đổi bổ sung một số điều Bộ luật Hình sự 2017 liệt kê một số các tình tiết được xem là tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự, như sau:

“Điều 51. Các tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự

Các tình tiết sau đây là tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự:

a) Người phạm tội đã ngăn chặn hoặc làm giảm bớt tác hại của tội phạm;

b) Người phạm tội tự nguyện sửa chữa, bồi thường thiệt hại hoặc khắc phục hậu quả;

c) Phạm tội trong trường hợp vượt quá giới hạn phòng vệ chính đáng;

d) Phạm tội trong trường hợp vượt quá yêu cầu của tình thế cấp thiết;

đ) Phạm tội trong trường hợp vượt quá mức cần thiết khi bắt giữ người phạm tội;

e) Phạm tội trong trường hợp bị kích động về tinh thần do hành vi trái pháp luật của nạn nhân gây ra;

g) Phạm tội vì hoàn cảnh đặc biệt khó khăn mà không phải do mình tự gây ra;

h) Phạm tội nhưng chưa gây thiệt hại hoặc gây thiệt hại không lớn;

i) Phạm tội lần đầu và thuộc trường hợp ít nghiêm trọng;

k) Phạm tội vì bị người khác đe dọa hoặc cưỡng bức;

l) Phạm tội trong trường hợp bị hạn chế khả năng nhận thức mà không phải do lỗi của mình gây ra;

m) Phạm tội do lạc hậu;

n) Người phạm tội là phụ nữ có thai;

o) Người phạm tội là người đủ 70 tuổi trở lên;

p) Người phạm tội là người khuyết tật nặng hoặc khuyết tật đặc biệt nặng;

q) Người phạm tội là người có bệnh bị hạn chế khả năng nhận thức hoặc khả năng điều khiển hành vi của mình;

r) Người phạm tội tự thú;

s) Người phạm tội thành khẩn khai báo, ăn năn hối cải;

t) Người phạm tội tích cực hợp tác với cơ quan có trách nhiệm trong việc phát hiện tội phạm hoặc trong quá trình giải quyết vụ án;

u) Người phạm tội đã lập công chuộc tội;

v) Người phạm tội là người có thành tích xuất sắc trong sản xuất, chiến đấu, học tập hoặc công tác;

x) Người phạm tội là người có công với cách mạng hoặc là cha, mẹ, vợ, chồng, con của liệt sĩ.

Khi quyết định hình phạt, Tòa án có thể coi đầu thú hoặc tình tiết khác là tình tiết giảm nhẹ, nhưng phải ghi rõ lý do giảm nhẹ trong bản án.

Các tình tiết giảm nhẹ đã được Bộ luật này quy định là dấu hiệu định tội hoặc định khung thì không được coi là tình tiết giảm nhẹ trong khi quyết định hình phạt.“

Như vậy, có 22 tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự sẽ được áp dụng theo Khoản 1 Điều 51 Bộ luật Hình sự, đây là các tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự rất quan trọng mà các bị cáo được áp dụng sẽ được hưởng chính sách khoan hồng của Nhà nước, thậm trí có thể được giảm hình phạt, hưởng án treo hay xử dưới khung hình phạt.

Các tình tiết thường được áp dụng như: điểm (b) là tự nguyện sửa chữa, khắc phục hậu quả và bồi thường thiệt hại, điểm (i) phạm tội lần đầu thuộc trường hợp ít nghiêm trọng; điểm (s) thành khẩn khai báo ăn năn hối cải…

Trong đó một số tình tiết mới cũng được áp dụng là tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự như điểm (x) là người có công với cách mạng hoặc là cha, mẹ, vợ, chồng, con của liệt sĩ; điểm (r) người phạm tội tự thú, điểm (n) phạm tội là phụ nữ có thai hay điểm (o) người phạm tội đủ 70 tuổi trở lên..

Các tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự được quy định tại Khoản 2 Điều 51 Bộ luật Hình sự chưa có hướng dẫn cụ thể mà Luật quy định:

Khi quyết định hình phạt, Tòa án có thể coi đầu thú hoặc tình tiết khác là tình tiết giảm nhẹ, nhưng phải ghi rõ lý do giảm nhẹ trong bản án.

Và đặc biệt tại Khoản 3 Điều 51 Quy định: Các tình tiết giảm nhẹ đã được Bộ luật này quy định là dấu hiệu định tội hoặc định khung thì không được coi là tình tiết giảm nhẹ trong khi quyết định hình phạt.

Điều đó thể hiện rõ không được áp dụng tình tiết giảm nhẹ cho 2 trường hợp vừa giảm nhẹ vừa định khung hình phạt.

2. Vai trò của tình tiết giảm nhẹ khi quyết định hình phạt

Một trong những căn cứ quan trọng để Tòa án quyết định một mức hình phạt cụ thể đối với người phạm tội.

Thể hiện chính sách khoan hồng của Nhà nước ta đối với người phạm tội

Đảm bảo quyền con người, quyền và lợi ích hợp pháp của công dân, đặc biệt là đối với những người có nhiều thành tích trong chiến đấu, học tập và công tác; những người có công với cách mạng và thân nhân của họ

Thể hiện tính khách quan, mềm dẻo, linh hoạt trong quá trình giải quyết vụ án

Khuyến khích người phạm tội thành khẩn khai báo, thành khẩn hối lỗi trước hành vi phạm tội của mình.

Trên đây là bài viết cung cấp thông tin về điều 51 bộ luật hình sự mà ACC muốn gửi gắm tới các bạn. Hy vọng bài viết sẽ hữu ích với quý bạn đọc. Trong quá trình tìm hiểu nếu như quý khách hàng còn thắc mắc hay quan tâm và có nhu cầu được tư vấn về vấn đề trên, vui lòng liên hệ với ACC nhé!