Nhằm bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của các bên trong giao kết hợp đồng pháp luật dân sự có quy đinh về việc thực hiện hợp đồng khi hoàn cảnh thay đổi cơ bản. Vậy giao kết hợp đồng là gì? Nguyên tắc trong giao kết hợp đồng là như thế nào? thực hiện hợp đồng khi hoàn cảnh thay đổi là như thế nào?
Thực hiện hợp đồng khi hoàn cảnh thay đổi
1. Khái niệm hợp đồng
Theo quy định của Bộ luật dân sự năm 2015 thì hợp đồng là sự thỏa thuận giữa các bên về việc xác lập, thay đổi hoặc chấm dứt quyền, nghĩa vụ dân sự.
Vậy thực hiện hợp đồng là những hành vi của các chủ thể tham gia quan hệ hợp đồng nhằm làm cho các điểu khoản, nội dung đã cam kết trong hợp đồng trở thành hiện thực.
2. Nguyên tắc trong giao kết hợp đồng
Trong giao kết hợp đồng dân sự các chủ thể thực hiện hợp đồng phải đảm bảo các nguyên tắc sau đây:
- Việc thực hiện hợp đồng phải diễn ra với tinh thần trung thực, hợp tác và cùng có lợi, bảo đảm sự tin cậy lẫn nhau giữa các bên trong quan hệ hợp đồng;
- Thực hiện đúng các điều khoản, nội dung của hợp đồng mà các bên đã cam kết về đối tượng, chất lượng, số lượng, chủng loại hàng hoá, dịch vụ; thời hạn thực hiện hợp đồng; thời hạn và phương thức thanh toán cùng các thoả thuận khác;
- Không được xâm phạm đến lợi ích của Nhà nước, lợi ích công cộng, quyền và lợi ích hợp pháp của người khác.
3. Các loại hợp đồng
Hợp đồng gồm các loại chủ yếu sau đây:
- Hợp đồng song vụ là hợp đồng mà mỗi bên đều có nghĩa vụ đối với nhau;
- Hợp đồng đơn vụ là hợp đồng mà chỉ một bên có nghĩa vụ;
- Hợp đồng chính là hợp đồng mà hiệu lực không phụ thuộc vào hợp đồng phụ;
- Hợp đồng phụ là hợp đồng mà hiệu lực phụ thuộc vào hợp đồng chính;
- Hợp đồng vì lợi ích của người thứ ba là hợp đồng mà các bên giao kết hợp đồng đều phải thực hiện nghĩa vụ và người thứ ba được hưởng lợi ích từ việc thực hiện nghĩa vụ đó;
- Hợp đồng có điều kiện là hợp đồng mà việc thực hiện phụ thuộc vào việc phát sinh, thay đổi hoặc chấm dứt một sự kiện nhất định.
4. Thực hiện hợp đồng đối với từng loại cụ thể
Thực hiện hợp đồng đơn vụ: đối với hợp đồng đơn vụ, bên có nghĩa vụ phải thực hiện nghĩa vụ đúng như đã thoả thuận, chỉ được thực hiện trước hoặc sau thời hạn nếu được bên có quyền đồng ý.
Thực hiện hợp đồng song vụ:
- Trong hợp đồng song vụ, khi các bên đã thoả thuận thời hạn thực hiện nghĩa vụ thì mỗi bên phải thực hiện nghĩa vụ của mình khi đến hạn; không được hoãn thực hiện với lý do bên kia chưa thực hiện nghĩa vụ đối với mình, trừ trường hợp quy định tại Điều 411 và Điều 413 của Bộ Luật dân sự 2015.
- Trường hợp các bên không thoả thuận bên nào thực hiện nghĩa vụ trước thì các bên phải đồng thời thực hiện nghĩa vụ đối với nhau; nếu nghĩa vụ không thể thực hiện đồng thời thì nghĩa vụ nào khi thực hiện mất nhiều thời gian hơn thì nghĩa vụ đó phải được thực hiện trước.
Thực hiện hợp đồng vì lợi ích của người thứ ba:
+ Khi thực hiện hợp đồng vì lợi ích của người thứ ba thì người thứ ba có quyền trực tiếp yêu cầu bên có nghĩa vụ phải thực hiện nghĩa vụ đối với mình; nếu các bên trong hợp đồng có tranh chấp về việc thực hiện hợp đồng thì người thứ ba không có quyền yêu cầu thực hiện nghĩa vụ cho đến khi tranh chấp được giải quyết.
+ Bên có quyền cũng có thể yêu cầu bên có nghĩa vụ thực hiện hợp đồng vì lợi ích của người thứ ba.
5. Thực hiện hợp đồng khi hoàn cảnh thay đổi
- Hoàn cảnh thay đổi cơ bản khi có đủ các điều kiện như sau:
+ Sự thay đổi hoàn cảnh do nguyên nhân khách quan xảy ra khi giao kết hợp đồng;
+ Tại thời điểm giao kết hợp đồng các bên không thể lường trước được sự thay đổi của hoàn cảnh;
+ Hoàn cảnh thay đổi lớn đến mức nếu như các bên biết trước thì hợp đồng đã không được giao kết hoặc có thể được giao kết nhưng với một nội dung hoàn toàn khác;
+ Việc tiếp tục thực hiện hợp đồng mà không có sự thay đổi nội dung hợp đồng sẽ gây ra hậu quả hoặc thiệt hại nghiêm trọng cho một bên hoặc cả hai bên trong mối quan hệ hợp đồng;
+Bên có lợi ích bị ảnh hưởng đã áp dụng mọi biện pháp cần thiết, trong khả năng cho phép của mình, phù hợp với tính chất của hợp đồng mà không thể ngăn chặn, giảm thiểu được mức độ ảnh hưởng đến lợi ích của bên còn lại.
- Trong trường hợp hoàn cảnh thay đổi cơ bản, bên có lợi ích bị ảnh hưởng có quyền yêu cầu bên kia đàm phán lại hợp đồng trong một thời hạn nhất định.
- Trường hợp các bên không thể thỏa thuận được về việc sửa đổi hợp đồng trong một thời hạn hợp lý, và một trong các bên có thể yêu cầu Tòa án:
+ Chấm dứ hợp đồng tại một thời điểm xác định;
+ Sửa đổi hợp đồng để cân bằng quyền và lợi ích hợp pháp của các bên do hoàn cảnh thay đổi;
Tòa án chỉ được quyết định việc sửa đổi hợp đồng trong việc chấm dứt hợp đồng sẽ gây thiệt hại lớn hơn so với các chi phí để thực hiện hợp đồng nếu sửa đổi
- Trong quá trình đàm phán, sửa đổi hợp đồng, chấm dứt hợp đồng Tòa án giải quyết vụ việc, các bên vẫn phải tiếp tục thực hiện nghĩa vụ của mình theo hợp đồng trừ trường hợp các bên có sự thỏa thuận khác.
Nội dung bài viết:
Bình luận