Di sản thừa kế là gì? Xác định di sản thừa kế

Bạn có bao giờ tự hỏi "di sản thừa kế là gì?" Đó là một trong những câu hỏi mà nhiều người thường đặt ra khi đối diện với vấn đề về tài sản và di sản sau khi một người thân qua đời.Hãy cùng ACC khám phá chi tiết hơn về di sản thừa kế và quy trình xác định nó trong bài viết dưới đây.

Di sản thừa kế là gì? Xác định di sản thừa kế

1. Di sản thừa kế là gì?

Di sản thừa kế là khái niệm pháp lý đề cập đến tài sản mà một người đã qua đời để lại cho người khác, được xác định và chia sẻ theo quy định của pháp luật. Điều này được quy định rõ trong Bộ luật Dân sự năm 2015, với việc nêu bật rằng di sản thừa kế bao gồm tài sản cá nhân của người qua đời cùng với phần tài sản của họ trong tài sản chung với người khác.

Một phần quan trọng trong việc xác định di sản thừa kế là nhận biết được loại tài sản nào được tính vào di sản thừa kế. Điều này có thể bao gồm các loại tài sản như tiền mặt, bất động sản (như nhà ở, đất đai), tài sản động (như ôtô, trang sức), và các giấy tờ có giá trị như chứng chỉ cổ phần, hợp đồng, v.v.

Có hai cách chính để xác định và chia di sản thừa kế, đó là theo di chúc và theo quy định của pháp luật. Khi một người qua đời để lại di chúc, tài sản sẽ được chuyển giao theo ý muốn được diễn đạt trong tài liệu này. Trong trường hợp không có di chúc, pháp luật sẽ quy định về việc thừa kế dựa trên quan hệ họ hàng và mối quan hệ pháp lý khác của người qua đời.

Tuy nhiên, quy trình chia di sản thừa kế có thể trở nên phức tạp và gây tranh cãi, đặc biệt khi có sự tranh chấp giữa các bên liên quan. Do đó, việc tư vấn từ luật sư hoặc chuyên gia pháp lý là quan trọng để đảm bảo quy trình được thực hiện một cách công bằng và hợp pháp.

2. Xác định di sản thừa kế 

Xác định di sản thừa kế là quá trình phức tạp nhưng cực kỳ quan trọng trong việc xác định và chia sẻ tài sản của một người đã qua đời. Điều này làm cho di sản thừa kế trở thành một trong những vấn đề phổ biến và gặp nhiều tranh chấp trong cuộc sống hàng ngày.

Theo Bộ luật Dân sự năm 2015, di sản thừa kế bao gồm tài sản cá nhân của người qua đời cùng với phần tài sản của họ trong tài sản chung với người khác. Điều này có thể bao gồm nhiều loại tài sản như tiền mặt, bất động sản, tài sản động và các giấy tờ có giá trị.

Trong quá trình xác định di sản thừa kế, có hai phương pháp chính được sử dụng: theo di chúc và theo quy định của pháp luật. Khi một người qua đời để lại di chúc, tài sản sẽ được chuyển giao theo ý muốn được diễn đạt trong tài liệu này. Trong trường hợp không có di chúc, pháp luật sẽ quy định về việc thừa kế dựa trên quan hệ họ hàng và mối quan hệ pháp lý khác của người qua đời.

Để di chúc có hiệu lực, người lập di chúc phải đáp ứng một số điều kiện như minh mẫn, sáng suốt, và nội dung của di chúc không vi phạm quy định của luật. Trong khi đó, việc chia di sản thừa kế theo pháp luật phụ thuộc hoàn toàn vào quy định của luật trong các trường hợp như không có di chúc, di chúc không hợp pháp hoặc không đầy đủ, và các trường hợp khác nhau quy định trong luật.

3. Những người cùng hàng có được chia di sản thừa kế bằng nhau không?

Trong hệ thống pháp luật, việc xác định ai sẽ được hưởng phần di sản thừa kế được quy định theo một thứ tự cụ thể, đặc biệt là khi không có di chúc. Theo quy định của Điều 651 Bộ luật Dân sự 2015, các người thừa kế theo pháp luật được xếp theo một thứ tự ưu tiên cụ thể.

Đầu tiên là những người thừa kế ở hàng thứ nhất, bao gồm vợ, chồng, cha đẻ, mẹ đẻ, cha nuôi, mẹ nuôi, con đẻ, và con nuôi của người qua đời. Sau đó là hàng thứ hai, bao gồm ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại, anh ruột, chị ruột, em ruột của người qua đời, cũng như cháu ruột của họ nếu người qua đời là ông nội, bà nội, ông ngoại, hoặc bà ngoại.

Cuối cùng là hàng thứ ba, bao gồm cụ nội, cụ ngoại, bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột của người qua đời, cũng như cháu ruột và chắt ruột của họ, dựa trên quan hệ họ hàng với người qua đời.

Quan trọng nhất là điều khoản quy định rằng những người ở cùng một hàng thừa kế sẽ được hưởng phần di sản thừa kế bằng nhau. Tuy nhiên, những người ở hàng thừa kế sau chỉ có quyền nhận di sản khi không còn ai ở hàng thừa kế trước còn sống, bị truất quyền hưởng di sản, hoặc từ chối nhận di sản. Điều này nhấn mạnh sự quan trọng của việc xác định và chia di sản thừa kế theo thứ tự quy định, đảm bảo tính công bằng và hợp lý trong quá trình thừa kế.

Việc hiểu rõ "di sản thừa kế là gì" và quy trình xác định nó là một phần không thể thiếu khi đối mặt với sự mất mát của người thân và tài sản. Qua quá trình này, chúng ta không chỉ học được về quy định pháp lý mà còn nhận thức được giá trị của sự hiểu biết và sự công bằng trong việc chia sẻ tài sản.