Hiện nay có rất nhiều những tín ngưỡng khác nhau, nhưng xen vào đó còn có các hoạt động dị đoan. Vậy khi nào thì được gọi là “Dị đoan”? Bài viết dưới đây sẽ giải thích giúp bạn đọc hiểu hơn. 
Dị đoan là gì? Pháp luật quy định về chế tài xử lý đối với hành vi mê tín dị đoan.
1. Dị đoan là gì?
Dị đoan là niềm tin vào những điều mơ hồ, không phù hợp với lẽ tự nhiên dẫn tới hậu quả xấu cho cá nhân, gia đình, cộng đồng về sức khỏe, thời gian, tài sản, tính mạng.
2. Mê tín dị đoan là gì? Các hình thức mê tín dị đoan ở Việt Nam.
Hiện nay pháp luật chưa có quy định cụ thể mê tín dị đoan, nhưng có thể hiểu mê tín dị đoan có khái niệm giống như khái niệm dị đoan ở trên, đều là những niềm tin vào sự mơ hồ, niềm tin mù quáng vào điều nhảm nhí, không có thật, đi ngược với quy luật tự nhiên, không có căn cứ khoa học và không thể chứng minh được dẫn đến nhiều hậu quả xấu.
Cụ thể về hình thức mê tín dị đoan ở Việt Nam như sau:
- Các hình thức cúng tế, lễ bái, cầu xin: Các hoạt động cúng cô hồn, cúng sao giải hạn, cầu tài lộc, cầu tình duyên thường được thực hiện với hy vọng mang lại may mắn và bảo vệ bản thân, gia đình khỏi các điều không tốt. Tuy nhiên, khi quá phụ thuộc vào các hoạt động này, người ta có thể bỏ qua việc tìm kiếm giải pháp thực tế cho các vấn đề của mình và dễ dàng bị lừa dối bởi những người lợi dụng mê tín.
- Các hình thức xem tướng, bói toán: Mặc dù có những người tin tưởng vào xem tướng, bói toán như một hình thức tâm linh giải mã số phận, nhưng thực tế, những phân tích này thường không có cơ sở khoa học. Việc dựa vào chúng để quyết định các vấn đề trong cuộc sống có thể dẫn đến quyết định không chính xác và dễ dàng bị ảnh hưởng bởi các quy luật ngẫu nhiên.
- Các hình thức bài trừ bệnh tật bằng ma thuật: Việc sử dụng ma thuật để bài trừ bệnh tật thường không có cơ sở khoa học và có thể gây ra các hậu quả nghiêm trọng cho sức khỏe của người bệnh. Thay vào đó, nên tìm kiếm các phương pháp điều trị y khoa chứng minh và được chấp nhận trong y học hiện đại.
- Các hình thức kiêng cữ phản khoa học: Một số quan niệm kiêng cữ như kiêng đàn bà có bầu xông đất đầu năm, kiêng khởi đầu công việc vào ngày 13... không có cơ sở khoa học và có thể ảnh hưởng đến quyết định và hành động của mọi người trong cuộc sống hàng ngày.
3. Pháp luật quy định về chế tài xử lý đối với hành vi mê tín dị đoan.
Căn cứ theo điểm đ Khoản 7 và Khoản 8 Điều 14 Nghị định 38/2021/NĐ-CP quy định về vi phạm tổ chức lễ hội rất cụ thể như sau:
Vi phạm tổ chức lễ hội:
- Không có văn bản chấp thuận: Nếu tổ chức lễ hội mà không có văn bản chấp thuận của cơ quan nhà nước có thẩm quyền, họ sẽ bị phạt tiền từ 15.000.000 đồng đến 20.000.000 đồng.
- Tổ chức lễ hội truyền thống không đúng bản chất: Việc tổ chức một lễ hội truyền thống mà không đúng với bản chất, ý nghĩa lịch sử, văn hóa sẽ bị phạt tiền từ 15.000.000 đồng đến 20.000.000 đồng.
- Thực hiện nghi lễ có tính bạo lực, phản cảm: Hành vi này cũng sẽ bị phạt tiền từ 15.000.000 đồng đến 20.000.000 đồng.
- Không tạm dừng tổ chức lễ hội theo yêu cầu của cơ quan nhà nước: Nếu không tuân thủ yêu cầu của cơ quan nhà nước có thẩm quyền để tạm dừng tổ chức lễ hội, họ sẽ bị phạt tiền từ 15.000.000 đồng đến 20.000.000 đồng.
- Tổ chức hoạt động mê tín dị đoan: Hành vi này cũng bị xem là vi phạm và sẽ bị phạt tiền từ 15.000.000 đồng đến 20.000.000 đồng.
Ngoài ra theo quy định tại khoản 3 Điều 5 Nghị định 38/2021/NĐ-CP quy định đối với cùng một hành vi vi phạm hành chính mức phạt tiền đối với tổ chức gấp 02 lần mức phạt tiền đối với cá nhân.
Tùy theo mức độ vi phạm, hoạt động mê tín dị đoan có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự. Theo Điều 320 Bộ luật Hình sự 2015 quy định về mức phạt tội hành nghề mê tín dị đoan cụ thể như sau:
Phạt tiền và cải tạo không giam giữ: Nếu người nào đã bị xử phạt vi phạm hành chính hoặc kết án về tội mê tín dị đoan, và vẫn tiếp tục vi phạm, họ sẽ bị phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 100.000.000 đồng và phạt cải tạo không giam giữ từ 03 năm hoặc bị phạt tù từ 06 tháng đến 03 năm.
Phạt tù từ 03 năm đến 10 năm:Nếu người hành nghề mê tín dị đoan phạm các tội sau đây:
- Làm chết người: Bị phạt tù từ 03 năm đến 10 năm.
- Thu lợi bất chính 200.000.000 đồng trở lên: Bị phạt tù từ 03 năm đến 10 năm.
- Gây ảnh hưởng xấu đến an ninh, trật tự, an toàn xã hội: Bị phạt tù từ 03 năm đến 10 năm.
Ngoài ra, người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 50.000.000 đồng.
Dị đoan (Hình ảnh minh hoạ)
4. Tác hại của mê tín dị đoan
Những tác hại cụ thể của mê tín dị đoan bao gồm:
Về mặt cá nhân:
- Gây lãng phí tiền bạc, thời gian: Dành nhiều tiền bạc, thời gian để cúng bái, cầu xin, mua sắm đồ cúng,... dẫn đến túng thiếu về kinh tế, ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống.
- Gây ảnh hưởng đến sức khỏe tinh thần: Dễ lo lắng, hoang mang, sợ hãi, dẫn đến stress, trầm cảm,... thậm chí có thể dẫn đến những hành vi tiêu cực như tự tử.
- Gây ảnh hưởng đến sức khỏe thể chất: Do tin tưởng vào bùa ngải, yểm bùa thay vì tìm kiếm sự chăm sóc y tế khi mắc bệnh, dẫn đến tình trạng bệnh trở nên trầm trọng hơn.
- Gây ảnh hưởng đến học tập, công việc: Dành quá nhiều thời gian cho việc cúng bái, cầu xin, xem bói toán,... dẫn đến sao nhãng học tập, công việc, ảnh hưởng đến kết quả học tập và công việc.
Về mặt gia đình:
- Gây mâu thuẫn, bất hòa trong gia đình: Do quan niệm, niềm tin khác nhau về việc mê tín dị đoan, dẫn đến mâu thuẫn, tranh cãi, thậm chí là ly tán gia đình.
- Gây lãng phí tiền bạc của gia đình: Dành nhiều tiền bạc cho việc cúng bái, cầu xin, xem bói toán,... dẫn đến ảnh hưởng đến kinh tế gia đình.
- Gây ảnh hưởng đến sức khỏe tinh thần của các thành viên trong gia đình: Do chứng kiến những hành vi mê tín dị đoan của người thân, các thành viên trong gia đình, đặc biệt là trẻ em, có thể dễ bị ảnh hưởng về mặt tâm lý, dẫn đến lo lắng, sợ hãi, hoang mang.
Về mặt cộng đồng:
- Gây cản trở sự phát triển khoa học: Dễ tin vào những giải pháp phi khoa học thay vì tìm kiếm giải pháp khoa học cho các vấn đề trong cuộc sống, dẫn đến cản trở sự phát triển khoa học và kỹ thuật.
- Gây mất trật tự xã hội: Dễ bị lừa đảo, lợi dụng bởi những kẻ lợi dụng tâm lý mê tín dị đoan của người dân, dẫn đến mất trật tự xã hội.
- Gây ảnh hưởng đến nếp sống văn hóa: Mê tín dị đoan đi ngược lại với những giá trị văn hóa tốt đẹp của dân tộc, ảnh hưởng đến nếp sống văn hóa cộng đồng.
Về mặt an ninh quốc gia:
- Dễ bị lợi dụng bởi các thế lực thù địch: Mê tín dị đoan có thể bị lợi dụng bởi các thế lực thù địch để tuyên truyền, kích động, chia rẽ, gây mất ổn định an ninh quốc gia.
- Gây ảnh hưởng đến niềm tin vào chính quyền: Khi người dân đặt niềm tin vào những điều mê tín dị đoan thay vì tin tưởng vào chính quyền, dẫn đến ảnh hưởng đến niềm tin vào chính quyền, hệ thống pháp luật.
5. Sự khác nhau giữa mê tín dị đoan và hoạt động tín ngưỡng.
|
Tiêu chí |
Mê tín dị đoan |
Hoạt động tín ngưỡng |
|
Cơ sở |
Không có cơ sở khoa học, dựa trên niềm tin mù quáng, hoang đường. |
Có cơ sở lịch sử, văn hóa, được lưu truyền qua nhiều thế hệ. |
|
Mục đích |
Thỏa mãn nhu cầu tinh thần tiêu cực, mong cầu may mắn, tài lộc một cách phi lý. |
Thể hiện nhu cầu tinh thần tích cực, hướng con người đến những giá trị tốt đẹp. |
|
Nội dung |
Bao gồm những hành vi như: bói toán, xem số mạng, coi tướng, thờ cúng thần thánh, ma quỷ, tin vào những điều xui xẻo, may mắn, sử dụng bùa ngải, yểm bùa,... |
Bao gồm những hoạt động như: thờ cúng tổ tiên, các vị anh hùng, các vị thần linh, tham gia các lễ hội truyền thống,... |
|
Hành vi |
Dễ dẫn đến những hành vi tiêu cực như: lãng phí tiền bạc, thời gian, ảnh hưởng đến sức khỏe tinh thần, lừa đảo, lợi dụng người khác,... |
Thúc đẩy con người sống tốt đẹp hơn, hướng đến cộng đồng, xã hội. |
|
Ảnh hưởng |
Gây ra nhiều hậu quả tiêu cực cho cá nhân, gia đình và cộng đồng. |
Mang lại nhiều lợi ích cho cá nhân, gia đình và cộng đồng. |
Nội dung bài viết:
Hãy để lại bình luận của bạn tại đây!