Thủ tục đăng ký kết hôn với người nước ngoài tại Việt Nam (2023)

Để đảm bảo rằng các quy định về hôn nhân được tuân thủ một cách nghiêm ngặt, Việt Nam đã thiết lập một loạt tiêu chí mà cả hai bên trong một cuộc hôn nhân phải đáp ứng.

1. Độ Tuổi và Cách Tính: Theo quy định mới nhất, nam giới phải đạt tới ít nhất 20 tuổi, trong khi phụ nữ phải đủ 18 tuổi để có thể kết hôn. Điều này có sự điều chỉnh so với Luật Hôn nhân và Gia đình năm 2000. Tuổi của mỗi người được xác định dựa trên ngày, tháng, và năm sinh. Để minh họa, nếu chị A sinh vào ngày 10/01/2004 và đăng ký kết hôn vào ngày 08/01/2022, cô ấy sẽ chưa đủ tuổi để kết hôn, vì theo quy định, cô ấy mới chỉ đạt 18 tuổi vào ngày 10/01/2022.

2. Tự Nguyện: Cả người Việt Nam và người nước ngoài khi kết hôn tại Việt Nam phải hoàn toàn tự nguyện và không bị ép buộc hay lừa dối.

3. Năng Lực Hành Vi Dân Sự: Theo Điều 22 của Bộ Luật Dân sự, người bị mất năng lực hành vi dân sự—thường là do bệnh tâm thần hoặc các bệnh khác—không có khả năng nhận thức và kiểm soát hành vi của mình. Do đó, họ không thể kết hôn.

4. Đối Tượng Bị Cấm Kết Hôn: Có một số trường hợp mà việc kết hôn là không được phép. Điều này bao gồm các hôn nhân giả, ly hôn giả, và các trường hợp khác như cưỡng ép, lừa dối, hoặc cản trở việc kết hôn. Điều này cũng áp dụng cho những người đã kết hôn nhưng chưa ly hôn hoặc những người có quan hệ hôn nhân không hợp pháp nhưng đã được Tòa án công nhận.

Bằng cách này, các quy định về hôn nhân không chỉ đảm bảo rằng mỗi người đều có quyền tự do trong việc chọn người bạn đời của mình, mà còn đặt ra các ràng buộc pháp lý để bảo vệ quyền và lợi ích của mỗi bên.

Hướng dẫn chi tiết về thủ tục đăng ký

Bắt đầu từ đâu? Cơ quan đăng ký hôn nhân

Theo quy định của Điều 37 trong Luật Hộ tịch 2014, việc đăng ký kết hôn giữa công dân Việt Nam và người nước ngoài sẽ được tiến hành tại cơ quan Ủy ban nhân dân cấp huyện, đặc biệt là tại địa phương mà công dân Việt Nam đang có mặt định cư.

Địa điểm cư trú, trong trường hợp này, được hiểu là nơi mà công dân Việt Nam thường xuyên sinh hoạt và sống, và có thể là nơi thường trú hoặc tạm trú. Điều này được xác định dựa trên các quy định tại Điều 40 của Bộ luật Dân sự năm 2015 cũng như Điều 11 trong Luật Cư trú của năm 2020.

Thời hạn và quy trình nộp hồ sơ

Thời hạn đăng ký

Theo quy định pháp lý của Việt Nam, cụ thể là khoản 1 của Điều 31 và Điều 32 trong Nghị định số 123/2015/NĐ-CP, việc hoàn thành các thủ tục pháp lý để đăng ký kết hôn giữa công dân Việt Nam và người nước ngoài tại đất nước này sẽ mất khoảng 13 ngày làm việc. Điều này chỉ áp dụng khi tất cả các hồ sơ cần thiết đã được nộp đầy đủ và không có bất kỳ sự cố nào phát sinh.

Để rõ ràng hơn, thời gian này được chia thành hai phần chính:

1. Phòng Tư pháp thuộc UBND cấp huyện sẽ cần 10 ngày làm việc để tiến hành các công việc như nghiên cứu, thẩm tra hồ sơ, và thậm chí là xác minh thông tin nếu cần. Sau đó, họ sẽ báo cáo cho Chủ tịch UBND cấp huyện để ký Giấy chứng nhận kết hôn, miễn là tất cả các điều kiện đều đã được đáp ứng.

2. Kế tiếp, từ thời điểm Chủ tịch UBND cấp huyện ký Giấy chứng nhận, Phòng Tư pháp sẽ cần thêm 3 ngày làm việc để tổ chức việc trao Giấy chứng nhận kết hôn cho cả hai bên.

Tuy nhiên, cần lưu ý rằng thời gian thực tế có thể thay đổi tùy thuộc vào từng trường hợp cụ thể.

Ngoài ra, trong trường hợp một hoặc cả hai bên không thể có mặt để nhận Giấy chứng nhận kết hôn, Phòng Tư pháp có quyền gia hạn thời gian trao giấy này, nhưng không được vượt quá 60 ngày từ ngày ký. Nếu quá 60 ngày mà cả hai bên vẫn không đến nhận, Giấy chứng nhận kết hôn sẽ bị hủy bỏ theo quy định.

Quy trình nộp hồ sơ

Trong thời đại số hóa đang ngày càng phát triển, việc đăng ký kết hôn giữa công dân Việt Nam và người nước ngoài vẫn chưa thể thực hiện qua mạng; thay vào đó, các cặp đôi phải tiến hành các thủ tục tại các cơ quan hành chính nhà nước.

Bước Đầu Tiên: Tổng Hợp Hồ Sơ Cần Thiết

Cả hai bên, không chỉ người Việt Nam mà cả người nước ngoài, đều phải chuẩn bị đầy đủ các loại giấy tờ, theo như đã được liệt kê trong mục 6.

Bước Thứ Hai: Gửi Hồ Sơ và Xác Minh Thông Tin

Hồ sơ đăng ký kết hôn sẽ được nộp tận tay tại UBND cấp huyện có thẩm quyền. Điều đáng chú ý là người Việt Nam có thể đại diện nộp hồ sơ mà không cần phải có văn bản ủy quyền từ phía người nước ngoài. Sau khi hồ sơ được nộp, người tiếp nhận sẽ kiểm tra và xác minh các thông tin, cũng như tính hợp lệ của các giấy tờ trong hồ sơ. Nếu hồ sơ đầy đủ và hợp lệ, một giấy tiếp nhận sẽ được cấp, trong đó ghi rõ thời gian trả kết quả. Trong trường hợp hồ sơ còn thiếu sót, người tiếp nhận sẽ hướng dẫn cụ thể để bổ sung.

Bước Thứ Ba: Chờ Đợi và Nhận Kết Quả

Sau khi hồ sơ đã được nộp đầy đủ và đúng quy định, Phòng Tư pháp thuộc UBND cấp huyện sẽ phải tiến hành nghiên cứu và thẩm tra. Trong quá trình này, nếu có khiếu nại hoặc phát hiện vấn đề liên quan đến nhân thân của các bên, Phòng Tư pháp sẽ phối hợp với các cơ quan liên quan để xác minh và làm rõ. Đôi khi, việc trao đổi trực tiếp với cả hai bên cũng được thực hiện để làm rõ các yếu tố như sự tự nguyện và mục đích của việc kết hôn.

Cuối cùng, nếu hồ sơ được xác định là hợp lệ và không vi phạm các điều kiện, Phòng Tư pháp sẽ báo cáo cho Chủ tịch UBND cấp huyện để ra quyết định. Nếu được chấp thuận, hai bản chính của Giấy chứng nhận kết hôn sẽ được ký và cấp.

Lưu Ý Đặc Biệt:

Trong trường hợp một hoặc cả hai bên không thể có mặt để nhận Giấy chứng nhận, thời gian có thể được gia hạn, nhưng không quá 60 ngày từ ngày ký. Nếu quá thời gian này mà chưa đến nhận, Giấy chứng nhận kết hôn sẽ bị hủy bỏ.

Như vậy, việc đăng ký kết hôn với người nước ngoài tại Việt Nam là một quá trình đầy rẫy những thủ tục và yêu cầu cụ thể, đòi hỏi sự chuẩn bị kỹ lưỡng từ cả hai bên.

Lệ phí cần thanh toán

Dựa trên Thông tư 85/2019/TT-BTC, mức lệ phí khi đăng ký kết hôn với người nước ngoài tại các UBND cấp huyện không được định sẵn. Thay vào đó, mỗi Hội đồng nhân dân cấp tỉnh sẽ quyết định mức phí này. Điều này có nghĩa là, tùy thuộc vào địa phương, mức lệ phí có thể sẽ khác biệt.

Để minh họa, ta có thể thấy sự biến động trong mức lệ phí qua một số ví dụ:

• Ở Hà Nội, bạn sẽ phải trả 1.000.000 đồng, dựa trên Nghị quyết 06/2020/NQ-HĐND của Hội đồng nhân dân TP Hà Nội.
• Trong khi đó, ở Tp Hồ Chí Minh, mức phí cũng là 1.000.000 đồng, theo Nghị quyết 124/2016/NQ-HĐND.
• Đà Nẵng lại có mức phí cao hơn, lên tới 1.500.000 đồng, dựa trên Nghị quyết 341/2020/NQ-HĐND.
• Ở Đồng Nai và Nghệ An, mức phí lần lượt là 1.200.000 đồng, dựa trên các Nghị quyết 72/2017/NQ-HĐND và chưa rõ căn cứ cho Nghệ An.
• Bình Dương và Bắc Giang đều có mức phí là 1.000.000 đồng, nhưng dựa trên các Nghị quyết khác nhau: 73/2016/NQ-HĐND9 và 11/2022/NQ-HĐND.
• Cuối cùng, Bắc Ninh có mức phí tương đương với Đà Nẵng, là 1.500.000 đồng, theo Nghị quyết 48/2017/NQ-HĐND18.

Nhìn chung, mức lệ phí thường dao động từ 1.000.000 đến 1.500.000 đồng, nhưng tùy vào quyết định của mỗi địa phương.