Cưỡng chế là gì? (Cập nhật 2024)

Mọi công dân đều có nghĩa vụ phải chấp hành và tuân theo pháp luật. Theo đó, nếu không chấp hành theo quy định của pháp luật, tùy theo quy định mà cá nhân, chủ thể đó hoàn toàn có thể bị áp dụng biện pháp cưỡng chế. Vậy, cưỡng chế là gì? Hãy theo dõi bài viết dưới đây để tìm được câu trả lời chính xác nhất.

1. Cưỡng chế là gì

Với khái niệm về cưỡng chế là gì, theo quy định tại pháp luật hiện hành, có thể hiểu, cưỡng chế là biện pháp bắt buộc bằng bạo lực của cơ quan nhà nước, người có thẩm quyền đối với những cá nhân, tổ chức nhất định trong những trường hợp pháp luật quy định buộc cá nhân, tổ chức đó phải thực hiện hay không thực hiện những hành vi nhất định hoặc phải phục tùng những hạn chế về mặt tài sản hoặc tự do thân thể của cá nhân.

Song song với khái niệm cưỡng chế là gì, ta còn cần hiểu thêm, biện pháp cưỡng chế là biện pháp bắt buộc cá nhân hay tổ chức phải thực hiện một nghĩa vụ, trách nhiệm theo quyết định đã có hiệu lực của một cá nhân, tổ chức có thẩm quyền theo những trình tự, thủ tục được pháp luật quy định.

2. Biện pháp cưỡng chế trong tố tụng hình sự

Hiện nay, theo quy định tại Bộ luật Tố tụng Hình sự 2015, sẽ có các biện pháp cưỡng chế bao gồm:

2.1 Áp giải, dẫn giải

Áp giải có thể áp dụng đối với người bị giữ trong trường hợp khẩn cấp, người bị buộc tội.

Dẫn giải có thể áp dụng đối với:

- Người làm chứng trong trường hợp họ không có mặt theo giấy triệu tập mà không vì lý do bất khả kháng hoặc không do trở ngại khách quan;

- Người bị hại trong trường hợp họ từ chối việc giám định theo quyết định trưng cầu của cơ quan có thẩm quyền tiến hành tố tụng mà không vì lý do bất khả kháng hoặc không do trở ngại khách quan;

- Người bị tố giác, người bị kiến nghị khởi tố mà qua kiểm tra, xác minh có đủ căn cứ xác định người đó liên quan đến hành vi phạm tội được khởi tố vụ án, đã được triệu tập mà vẫn vắng mặt không vì lý do bất khả kháng hoặc không do trở ngại khách quan.

2.2 Kê biên tài sản

Kê biên tài sản chỉ áp dụng đối với bị can, bị cáo về tội mà Bộ luật hình sự quy định hình phạt tiền hoặc có thể bị tịch thu tài sản hoặc để bảo đảm bồi thường thiệt hại.

Khi tiến hành kê biên tài sản phải có mặt những người:

- Bị can, bị cáo hoặc người đủ 18 tuổi trở lên trong gia đình hoặc người đại diện của bị can, bị cáo;

- Đại diện chính quyền xã, phường, thị trấn nơi có tài sản bị kê biên;

- Người chứng kiến.

Người tiến hành kê biên phải lập biên bản, ghi rõ tên và tình trạng từng tài sản bị kê biên. Biên bản được lập theo quy định tại Điều 178 của Bộ luật này, đọc cho những người có mặt nghe và cùng ký tên. Ý kiến, khiếu nại của những người quy định tại điểm a khoản này liên quan đến việc kê biên được ghi vào biên bản, có chữ ký xác nhận của họ và của người tiến hành kê biên.

Biên bản kê biên được lập thành bốn bản, trong đó một bản được giao ngay cho người được quy định tại điểm a khoản này sau khi kê biên xong, một bản giao ngay cho chính quyền xã, phường, thị trấn nơi có tài sản bị kê biên, một bản gửi cho Viện kiểm sát cùng cấp và một bản đưa vào hồ sơ vụ án.

2.3 Phong tỏa tài khoản

Phong tỏa tài khoản chỉ áp dụng đối với người bị buộc tội về tội mà Bộ luật hình sự quy định hình phạt tiền, bị tịch thu tài sản hoặc để bảo đảm bồi thường thiệt hại khi có căn cứ xác định người đó có tài khoản tại tổ chức tín dụng hoặc Kho bạc Nhà nước.

Ngoài ra, biện pháp cưỡng chế phong tỏa tài khoản cũng được áp dụng đối với tài khoản của người khác nếu có căn cứ cho rằng số tiền trong tài khoản đó liên quan đến hành vi phạm tội của người bị buộc tội.

Mong rằng với những tư vấn trên, quý độc giả đã nắm bắt và hiểu rõ hơn về cương chế là gì. Song song với việc tìm hiểu về cưỡng chế là gì, quý độc giả còn có thể mở rộng sự tìm hiểu, biết rõ hơn về khái niệm hình phạt là gì tại đây