Công nghiệp hỗ trợ là gì? Và vai trò của công nghiệp hỗ trợ

Công nghiệp hỗ trợ là yếu tố quan trọng trong quá trình chuyển đổi cơ cấu kinh tế hướng tới công nghiệp hoá và hiện đại hoá. Sự phát triển của ngành công nghiệp hỗ trợ đóng vai trò quan trọng trong việc cải thiện chất lượng của nền kinh tế. Vậy công nghiệp hỗ trợ là gì? Cùng Acc tìm hiểu qua bài viết dưới đây nhé!

Công nghiệp hỗ trợ là gì? Và vai trò của công nghiệp hỗ trợ

1. Công nghiệp hỗ trợ là gì?

Công nghiệp hỗ trợ được định nghĩa là các ngành công nghiệp sản xuất nguyên liệu, vật liệu, linh kiện và phụ tùng để cung cấp cho sản xuất sản phẩm hoàn chỉnh (theo Điều 3.1 của Nghị định 111/2015/NĐ-CP và Điều 3.1 của Thông tư 55/2015/TT-BCT).

- Phát triển công nghiệp hỗ trợ bao gồm một loạt các hoạt động như trợ giúp từ các cơ quan quản lý nhà nước, tổ chức và cá nhân, đào tạo nguồn nhân lực, nghiên cứu và phát triển, hỗ trợ chuyển giao công nghệ, hợp tác quốc tế, phát triển thị trường, đầu tư vào các dự án sản xuất sản phẩm công nghiệp hỗ trợ, và cung ứng dịch vụ phục vụ cho công nghiệp hỗ trợ.

- Chương trình phát triển công nghiệp hỗ trợ là tổ hợp các nhiệm vụ và hoạt động xúc tiến, trợ giúp nhằm mục tiêu thúc đẩy sản xuất các sản phẩm công nghiệp hỗ trợ.

2. Phân loại ngành công nghiệp hỗ trợ

Công nghiệp hỗ trợ có thể được phân loại theo hai phương diện:

- Phân loại theo ngành sản xuất:

• Ngành cứng tập trung vào việc sản xuất các nguyên liệu và linh kiện.
• Các ngành mềm bao gồm mua sắm, viễn thông, cung cấp nước, marketing quốc tế, vận tải, và các dịch vụ khác.
• Ngành phục vụ vật liệu xây dựng như thép, hóa chất, giấy, xi măng, v.v.

Phân loại ngành công nghiệp hỗ trợ

- Phân loại theo quan điểm của doanh nghiệp:

• Các doanh nghiệp sản xuất cung cấp linh kiện, thiết bị, máy móc từ nước ngoài.
• Các doanh nghiệp sản xuất cung cấp linh kiện, thiết bị, máy móc từ nước ngoài cho thị trường trong nước.
• Các doanh nghiệp sản xuất cung cấp linh kiện, thiết bị, máy móc cho thị trường trong nước.

3. Đặc điểm, vai trò của ngành công nghiệp phụ trợ

Đặc điểm của công nghiệp hỗ trợ:

3.1 Yếu tố Nội Địa Hóa

• Trong chiến lược kinh doanh của các công ty đa quốc gia, nội địa hóa là yếu tố cốt yếu, nhằm tối ưu hóa quy trình sản xuất và giảm chi phí.
• Việc kết hợp các bộ phận sản xuất từ các địa điểm khác nhau, đặc biệt là ở khu vực Đông Á, mang lại hiệu quả cao hơn so với cách tiếp cận 100% nội địa hóa, nhờ vào sự đa dạng và sẵn có của nguồn lực.

3.2 Tích hợp ngang và dọc 

• Công nghiệp hỗ trợ được tích hợp cả chiều ngang và dọc, từ nguyên liệu đầu vào đến sản phẩm cuối cùng.
• Kết nối với các ngành sản xuất cụ thể để đẩy mạnh sự phát triển của ngành công nghiệp (sản phẩm), từ việc sản xuất linh kiện đến lắp ráp và hoàn thiện sản phẩm.

3.3 Đòi hỏi về nguồn nhân lực

• Mỗi ngành công nghiệp hỗ trợ đòi hỏi một mức độ kỹ năng lao động khác nhau.
• Ví dụ, các sản phẩm linh kiện kim loại, nhựa, cao su yêu cầu mức độ kỹ năng cao hơn so với công nghiệp chế biến, đặc biệt là trong việc sử dụng máy móc hiện đại và kỹ thuật tiên tiến.

Đặc điểm, vai trò của ngành công nghiệp phụ trợ

3.4 Khả năng cung cấp cho thị trường nội địa và xuất khẩu

• Sản phẩm của công nghiệp hỗ trợ có thể cung cấp cho cả thị trường nội địa và xuất khẩu ra thị trường thế giới, tăng cơ hội tiếp cận và mở rộng thị trường tiêu thụ.

3.5 Tính quan trọng trong chuỗi cung ứng

• Công nghiệp hỗ trợ chiếm tỷ trọng cao trong sản xuất thành phẩm cuối cùng đưa ra thị trường.
• Điều này đặt công nghiệp hỗ trợ ở vị trí quan trọng trong việc hoạch định chính sách phát triển công nghiệp của nhà nước, đặc biệt là chính sách tài chính để hỗ trợ ngành này phát triển và cải thiện năng lực cạnh tranh.

3.6 Tổ chức sản xuất theo mô hình tâu phụ

• Công nghiệp hỗ trợ thường tổ chức sản xuất theo mô hình tâu phụ, trong đó các doanh nghiệp chủ đạo hợp tác với các đối tác sản xuất hỗ trợ.
• Điều này đòi hỏi mạng lưới sản xuất phải có tính thống nhất cao giữa các doanh nghiệp chủ đạo và doanh nghiệp sản xuất hỗ trợ, để đảm bảo quy trình sản xuất liên tục và hiệu quả.

4. Vai trò của công nghiệp hỗ trợ

Trong quá trình công nghiệp hóa, các ngành công nghiệp phụ trợ đóng vai trò cực kỳ quan trọng:

• Hấp dẫn vốn đầu tư trực tiếp từ nước ngoài (FDI) vào các lĩnh vực công nghiệp, đồng thời thúc đẩy sự phát triển của các doanh nghiệp vừa và nhỏ trong nước.

Vai trò của công nghiệp hỗ trợ

• Tăng cường sức cạnh tranh cho các sản phẩm công nghiệp chính và thúc đẩy quá trình công nghiệp hóa theo hướng rộng và sâu.
• Tạo cơ hội việc làm, thu hút lao động dư thừa vào các khu vực sản xuất của doanh nghiệp và các khu vực khác.
• Công nghiệp phụ trợ cũng đẩy mạnh việc chuyển giao công nghệ và áp dụng các kỹ thuật tiên tiến vào sản xuất. Áp lực cạnh tranh khiến các công ty nội địa phải thể hiện tiềm năng trong việc cung cấp nguyên liệu, vật liệu phụ kiện để tăng khả năng cạnh tranh với hàng nhập khẩu. Điều này trở thành hiện thực nhờ vào việc chuyển giao công nghệ từ các doanh nghiệp FDI.

5. Đối tượng được hưởng chính sách ưu đãi với công nghiệp hỗ trợ

Theo Điều 11 Khoản 1 của Nghị định 111/2015/NĐ-CP, các dự án sản xuất sản phẩm trong lĩnh vực công nghiệp hỗ trợ được hưởng chính sách ưu đãi nếu chúng thuộc Danh mục sản phẩm công nghiệp hỗ trợ ưu tiên phát triển. Đây bao gồm các dự án đầu tư mới, mở rộng, và đổi mới công nghệ có sử dụng thiết bị mới, quy trình sản xuất mới, hoặc có khả năng sản xuất sản phẩm với năng lực tăng ít nhất 20%. 

6. Chính sách ưu đãi với công nghiệp hỗ trợ

Chính sách ưu đãi với công nghiệp hỗ trợ

Chính sách ưu đãi hỗ trợ cho công nghiệp có mục tiêu nhằm thúc đẩy sản xuất sản phẩm công nghiệp hỗ trợ, theo quy định của Nghị định 111/2015/NĐ-CP, được tổ chức như sau:

6.1 Ưu đãi tổng quát

• Thuế thu nhập doanh nghiệp: Các doanh nghiệp sẽ được hưởng các ưu đãi thuế theo quy định của Luật thuế thu nhập doanh nghiệp năm 2014.
• Thuế nhập khẩu: Miễn thuế nhập khẩu cho các hàng hóa được nhập khẩu để tạo tài sản cố định, theo quy định của Luật thuế xuất nhập khẩu và các văn bản hướng dẫn liên quan.
• Tín dụng: Dự án sản xuất sản phẩm công nghiệp hỗ trợ được hưởng lãi suất vay tín dụng đầu tư ưu đãi từ nguồn tín dụng đầu tư của Nhà nước. Ngoài ra, có thể vay ngắn hạn bằng đồng Việt Nam với mức lãi suất theo quy định của Ngân hàng Nhà nước.
• Thuế giá trị gia tăng: Có sự linh hoạt trong việc khai thuế giá trị gia tăng theo tháng, theo năm hoặc theo quý cho doanh thu từ sản phẩm công nghiệp hỗ trợ.
• Bảo vệ môi trường: Dự án sẽ được hỗ trợ với lãi suất ưu đãi từ Quỹ bảo vệ môi trường Việt Nam cho các hoạt động xử lý ô nhiễm và bảo vệ môi trường.

6.2 Ưu đãi cho doanh nghiệp nhỏ và vừa

Ngoài các ưu đãi chung, doanh nghiệp nhỏ và vừa sẽ được hưởng các chính sách hỗ trợ sau:

• Tín dụng đầu tư: Được vay tối đa 70% vốn đầu tư từ các tổ chức tín dụng trên cơ sở bảo lãnh của các tổ chức bảo lãnh tín dụng. Điều kiện bao gồm tổng giá trị tài sản thế chấp, vốn chủ sở hữu, và không có các nợ đọng với ngân sách nhà nước hoặc tổ chức tín dụng.

Ưu đãi cho doanh nghiệp nhỏ và vừa

• Tiền thuê đất, mặt nước: Doanh nghiệp được miễn hoặc giảm tiền thuê đất, mặt nước theo quy định của pháp luật.
• Ưu đãi đặc biệt: Trong trường hợp dự án có tính chất đặc biệt hoặc quy mô lớn, Bộ Tài chính phối hợp với Bộ Kế hoạch và Đầu tư để xem xét các biện pháp hỗ trợ phù hợp, sau khi nhận đề xuất từ Ủy ban nhân dân cấp tỉnh.

6.3 Ưu đãi đặc biệt cho các dự án ở vùng kinh tế khó khăn

Các dự án tại các vùng kinh tế khó khăn còn được hưởng thêm các chính sách ưu đãi đầu tư theo quy định của từng địa bàn cụ thể.

Acc đã trình bày một cái nhìn tổng quan về ngành công nghiệp phụ trợ tại Việt Nam, từ khái niệm và phân loại đến tình hình tổng thể của ngành này. Hy vọng thông tin trên đã giải đáp các thắc mắc của bạn.