Chương trình đào tạo là gì? Chuẩn Chương Trình Đào Tạo Các Trình Độ Giáo Dục Đại Học

Chương trình đào tạo là một kế hoạch cụ thể và có tổ chức để hướng dẫn việc học và phát triển kỹ năng, kiến ​​thức, và phẩm chất của sinh viên hoặc học viên trong một lĩnh vực cụ thể. Đẻ hiểu rõ hơn về chương trình đào tạo là gì? Hãy cùng ACC tìm hiểu vấn đề này.

Chương trình đào tạo là gì?

1. Chương trình đào tạo là gì?

Theo Wentling (1993), chương trình đào tạo được định nghĩa là một kế hoạch tổng thể cho một khóa huấn luyện, bao gồm toàn bộ nội dung cần được truyền đạt, mục tiêu mong đợi từ người học sau khi hoàn thành khóa đào tạo, sơ đồ thực hiện các hoạt động đào tạo cần thiết, các phương pháp huấn luyện và phương pháp đánh giá kết quả học tập, tất cả được tổ chức theo một lịch trình cụ thể.

Tyler (1949) đã đề xuất cấu trúc cơ bản của chương trình đào tạo gồm bốn phần chính:

- Mục tiêu đào tạo: Định rõ mục đích và kết quả mong muốn của quá trình đào tạo, nhằm tạo ra hướng dẫn cụ thể cho việc đánh giá thành công của khóa huấn luyện.

- Nội dung đào tạo: Xác định và trình bày chi tiết về kiến thức, kỹ năng và hành vi mà người học sẽ học và phát triển trong quá trình đào tạo.

- Phương pháp hoặc quy trình đào tạo: Mô tả các phương pháp và quy trình được sử dụng để truyền đạt kiến thức và kỹ năng cho người học, bao gồm các phương pháp giảng dạy và hoạt động thực hành.

- Cách đánh giá kết quả đào tạo: Xác định cách tiếp cận để đánh giá hiệu quả của quá trình đào tạo, bao gồm cả việc đo lường sự tiến bộ của người học và đánh giá tổng thể về khả năng đáp ứng các mục tiêu đào tạo.

Theo quy định của Điều 2 Thông tư 17/2021/TT-BGDĐT, chương trình đào tạo được xác định là một hệ thống các hoạt động giáo dục và đào tạo, được thiết kế và triển khai nhằm mục đích đạt được các mục tiêu đào tạo, dẫn đến việc cấp một văn bằng giáo dục đại học cho người học.

Chương trình đào tạo bao gồm nhiều yếu tố như mục tiêu, phạm vi kiến thức, cấu trúc tổ chức, nội dung học, phương pháp giảng dạy và hình thức đánh giá, đặc biệt áp dụng cho từng môn học, ngành học, cũng như trình độ đào tạo. Mục tiêu này phải tương thích và phù hợp với Chuẩn Đầu ra theo Khung Trình độ Quốc gia Việt Nam.

2. Chuẩn Chương Trình Đào Tạo Các Trình Độ Giáo Dục Đại Học

Chuẩn chương trình đào tạo các trình độ của giáo dục đại học theo Chương II của Thông tư 17/2021/TT-BGDĐT quy định một số điểm chính như sau:

2.1. Mục Tiêu của Chương Trình Đào Tạo

Chương trình đào tạo cần phải thể hiện rõ các mục tiêu như kỳ vọng về năng lực và triển vọng nghề nghiệp của người tốt nghiệp, đồng thời phải phản ánh định hướng đào tạo (nghiên cứu, ứng dụng, nghề nghiệp) và phù hợp với sứ mạng, tầm nhìn, chiến lược phát triển của cơ sở đào tạo.

2.2. Chuẩn Đầu Ra của Chương Trình Đào Tạo

Chuẩn đầu ra cần phải rõ ràng và thiết thực, đo lường được theo các cấp độ tư duy và phải nhất quán với mục tiêu của chương trình, đồng thời đảm bảo tính liên thông và được cụ thể hóa đầy đủ trong chuẩn đầu ra của các học phần và thành phần trong chương trình đào tạo.

2.3. Chuẩn Đầu Vào của Chương Trình Đào Tạo

Chuẩn đầu vào cần xác định rõ các yêu cầu tối thiểu về trình độ, năng lực, kinh nghiệm phù hợp với từng trình độ, ngành và định hướng đào tạo, đồng thời đảm bảo tính liên thông và khả thi để người học có thể học tập và hoàn thành chương trình đào tạo.

2.4. Khối Lượng Học Tập

Khối lượng học tập được xác định bằng số tín chỉ và phải phù hợp với yêu cầu của Khung trình độ quốc gia Việt Nam. Đồng thời, cần quy định rõ khối lượng học tập tối thiểu của mỗi chương trình đào tạo và các yêu cầu cụ thể cho từng trình độ và ngành.

2.5. Cấu Trúc và Nội Dung Chương Trình Đào Tạo

Cấu trúc và nội dung chương trình đào tạo phải thể hiện rõ vai trò của từng thành phần, học phần, và sự liên kết logic giữa chúng để đảm bảo thực hiện mục tiêu và chuẩn đầu ra của chương trình.

2.6. Phương Pháp Giảng Dạy và Đánh Giá Kết Quả Học Tập

Phương pháp giảng dạy phải tập trung vào người học, thúc đẩy tính chủ động và nỗ lực học tập, đồng thời đánh giá kết quả học tập dựa trên chuẩn đầu ra và phản ánh mức độ đạt được của người học theo các cấp độ tư duy.

2.7. Đội Ngũ Giảng Viên và Nhân Lực Hỗ Trợ

Chuẩn chương trình cần quy định các yêu cầu tối thiểu về đội ngũ giảng viên và nhân lực hỗ trợ để đảm bảo tổ chức giảng dạy và hỗ trợ người học hiệu quả.

2.8. Cơ Sở Vật Chất, Công Nghệ và Học Liệu

Cần quy định các yêu cầu về cơ sở hạ tầng, trang thiết bị thực hành, công nghệ thông tin, thư viện, học liệu để đảm bảo người học đạt được chuẩn đầu ra của chương trình đào tạo.

Thông qua việc tuân thủ và thực hiện đúng các chuẩn chương trình đào tạo, các cơ sở giáo dục đại học có thể đảm bảo chất lượng và hiệu quả trong quá trình đào tạo người học.

3. Phát triển chương trình đào tạo

Quá trình phát triển Chương Trình Đào Tạo Đại Học (CTĐT) đòi hỏi sự thường xuyên và liên tục để tạo ra những CTĐT mới, được cập nhật để đáp ứng các yêu cầu ngày càng cao của xã hội. Từ việc nghiên cứu các tài liệu trong và ngoài nước, cùng các tài liệu dịch, chúng tôi nhận thấy rằng có nhiều mô hình về phát triển CTĐT, tuy nhiên, tổng quan, có một số bước cơ bản như sau:

Bước 1: Phân tích bối cảnh và nhu cầu đào tạo:
- Chương trình phải phản ánh được hệ thống chính trị và trình độ phát triển kinh tế - xã hội, khoa học công nghệ, truyền thông, và hệ thống văn hóa.
- Phân tích nhu cầu nghề nghiệp và nguồn nhân lực trên thị trường lao động là cơ sở cho quá trình thiết kế.

Bước 2: Xác định mục tiêu chung:
- Mục tiêu chung là hình thành và phát triển con người với phẩm chất đạo đức nhân văn và đạo đức nghề nghiệp.

Bước 3: Thiết kế chương trình:
- Xây dựng nội dung, kế hoạch, yêu cầu, và điều kiện đào tạo.
- Quy định các điều kiện cần thiết để bảo đảm thực hiện chương trình đào tạo.

Bước 4: Triển khai lớp học:
- Kiểm tra lớp học thông qua việc thử nghiệm và thực hiện.

Bước 5: Đánh giá khóa học:
- Đánh giá chương trình dựa trên kết quả thử nghiệm và tham vấn rộng rãi các nhà khoa học, chuyên gia giáo dục, giáo viên, học sinh hoặc phụ huynh, nhân viên và người sử dụng lao động.