Chưa đủ 18 tuổi có được hưởng án treo không?

Khi một người chưa đủ 18 tuổi phạm tội, hệ thống pháp luật thường áp dụng các quy định và chế định riêng biệt nhằm phù hợp với đặc điểm tâm lý và khả năng cải tạo của họ. Trong số các biện pháp hình sự, án treo là một hình thức được áp dụng với mục đích khuyến khích sự cải tạo và tái hòa nhập xã hội của người phạm tội, mà không phải chấp hành hình phạt tù ngay lập tức. Tuy nhiên, việc áp dụng án treo cho người dưới 18 tuổi không phải là vấn đề đơn giản và đương nhiên, mà cần phải tuân thủ các quy định pháp luật cụ thể. Bài viết này sẽ giải đáp vấn đề Chưa đủ 18 tuổi có được hưởng án treo không?

Chưa đủ 18 tuổi có được hưởng án treo không?

1. Án treo là gì?

Án treo là một chế định pháp lý đặc biệt cho phép người bị kết án tù không phải ngay lập tức thực hiện án phạt tù mà được tạm hoãn việc chấp hành hình phạt tù. Thay vào đó, họ phải tuân thủ một số điều kiện cụ thể mà Tòa án đặt ra. Biện pháp này chỉ được áp dụng đối với những người phạm tội có mức án tù không vượt quá 3 năm, với điều kiện là họ có nhân thân tốt và đã thể hiện rõ các tình tiết giảm nhẹ trong quá trình phạm tội. Tòa án sẽ quyết định cho hưởng án treo khi xét thấy rằng việc áp dụng án tù ngay lập tức không cần thiết và không ảnh hưởng đến sự cải tạo của người phạm tội, căn cứ vào các quy định của Điều 1 Nghị quyết 02/2018/NQ-HĐTP.

Đọc thêm bài viết: Án treo là gì?

2. Chưa đủ 18 tuổi có được hưởng án treo không?

Theo Nghị quyết 02/2018/NQ-HĐTP, hướng dẫn áp dụng Điều 65 Bộ luật Hình sự 2015 về án treo, người dưới 18 tuổi phạm tội có thể được hưởng án treo nếu đáp ứng các điều kiện cụ thể sau:

2.1. Bị xử phạt tù không quá 03 năm

Người dưới 18 tuổi phạm tội chỉ được xem xét cho hưởng án treo nếu hình phạt tù không vượt quá ba năm. Điều này có nghĩa là nếu mức án tù vượt quá ba năm, thì không được áp dụng án treo cho người dưới 18 tuổi. Quy định này nhằm đảm bảo tính công bằng và phù hợp với quy định của pháp luật đối với người phạm tội dưới 18 tuổi.

2.2. Có nhân thân tốt

Một trong những điều kiện quan trọng để người dưới 18 tuổi được hưởng án treo là phải có nhân thân tốt. Điều này có nghĩa là ngoài lần phạm tội hiện tại, người phạm tội phải chứng minh rằng họ đã chấp hành đúng các chính sách và pháp luật trước đó. Họ cần có một hồ sơ về việc chấp hành pháp luật tốt, không có tiền án, tiền sự, và đã thực hiện đầy đủ các nghĩa vụ của công dân tại nơi cư trú hoặc nơi làm việc.

2.3. Có từ 02 tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự trở lên

Người dưới 18 tuổi phải có ít nhất hai tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự. Trong số đó, phải có ít nhất một tình tiết giảm nhẹ theo quy định tại Điều 51 Bộ luật Hình sự 2015. Đồng thời, người phạm tội không được có tình tiết tăng nặng theo quy định tại Điều 52 Bộ luật Hình sự 2015. Điều này nhằm đảm bảo rằng án treo chỉ được áp dụng cho những trường hợp có những yếu tố giảm nhẹ đáng kể và không có các yếu tố làm tăng mức độ nghiêm trọng của hành vi phạm tội.

2.4. Có nơi cư trú rõ ràng hoặc nơi làm việc ổn định

Để được hưởng án treo, người dưới 18 tuổi phải có nơi cư trú rõ ràng hoặc nơi làm việc ổn định. Cụ thể:

• Nơi cư trú rõ ràng: Đây là nơi tạm trú hoặc thường trú có địa chỉ cụ thể, xác định theo quy định của Luật Cư trú 2020.
• Nơi làm việc ổn định: Nơi làm việc ổn định phải là nơi có hợp đồng lao động từ một năm trở lên hoặc được quyết định bởi cơ quan, tổ chức có thẩm quyền. Sự ổn định này giúp các cơ quan, tổ chức có thẩm quyền dễ dàng thực hiện việc giám sát và giáo dục người phạm tội.

2.5. Xét thấy không cần thiết phải chấp hành hình phạt tù

Tòa án sẽ xem xét liệu việc áp dụng án treo có phù hợp hay không dựa trên khả năng tự cải tạo của người phạm tội. Nếu Tòa án đánh giá rằng việc cho hưởng án treo không gây nguy hiểm cho xã hội và không ảnh hưởng xấu đến an ninh, trật tự, an toàn xã hội, thì án treo có thể được áp dụng. Điều này có nghĩa là Tòa án cần phải xác định rằng việc không bắt người phạm tội chấp hành hình phạt tù sẽ không làm ảnh hưởng đến sự ổn định của xã hội và không gây ra các nguy cơ tiềm tàng cho cộng đồng.

Tổng kết

Những điều kiện trên nhằm đảm bảo rằng việc áp dụng án treo cho người dưới 18 tuổi phạm tội được thực hiện một cách công bằng và hợp lý, đồng thời tạo điều kiện cho việc cải tạo và tái hòa nhập xã hội của người phạm tội. Việc đáp ứng các điều kiện này giúp bảo vệ quyền lợi của người dưới 18 tuổi đồng thời đảm bảo an ninh và trật tự xã hội.

Đọc thêm bài viết: Đang chấp hành án treo có được đi làm không?

3. Khung hình phạt cao nhất dành cho người dưới 18 tuổi phạm tội

Tại Điều 101 Bộ luật Hình sự 2015 quy định về Mức phạt tù có thời hạn áp dụng đối với người dưới 18 tuổi phạm tội cụ thể như sau:

3.1. Khung hình phạt áp dụng cho người từ đủ 16 tuổi đến dưới 18 tuổi

Điều khoản áp dụng: Khi người phạm tội thuộc nhóm tuổi từ đủ 16 tuổi đến dưới 18 tuổi và bị xét xử theo điều luật quy định hình phạt tù chung thân hoặc tử hình, mức phạt tù cao nhất mà Tòa án có thể áp dụng không được vượt quá 18 năm tù. Đây là quy định nhằm đảm bảo rằng các hình phạt đối với người trong độ tuổi này không quá nghiêm khắc so với mức hình phạt chung cho các tội phạm tương tự.

Hình phạt tù có thời hạn: Trong trường hợp người phạm tội bị áp dụng hình phạt tù có thời hạn theo điều luật, mức hình phạt cao nhất được quy định sẽ không vượt quá ba phần tư (3/4) của mức phạt tù mà điều luật quy định. Ví dụ, nếu điều luật quy định mức phạt tối đa là 20 năm tù, thì mức phạt cao nhất mà người từ đủ 16 tuổi đến dưới 18 tuổi có thể nhận là 15 năm tù (tức là 3/4 của 20 năm).

3.2. Khung hình phạt áp dụng cho người từ đủ 14 tuổi đến dưới 16 tuổi

Điều khoản áp dụng: Đối với người phạm tội trong độ tuổi từ đủ 14 tuổi đến dưới 16 tuổi, nếu điều luật quy định hình phạt tù chung thân hoặc tử hình, mức hình phạt cao nhất mà Tòa án có thể áp dụng sẽ không vượt quá 12 năm tù. Quy định này phản ánh sự điều chỉnh cần thiết để phù hợp với mức độ nhận thức và khả năng cải tạo của người phạm tội trong độ tuổi này.

Hình phạt tù có thời hạn: Nếu người từ đủ 14 tuổi đến dưới 16 tuổi bị xét xử với hình phạt tù có thời hạn, mức hình phạt cao nhất mà Tòa án có thể áp dụng không vượt quá một phần hai (1/2) của mức phạt tù mà điều luật quy định. Ví dụ, nếu điều luật quy định mức phạt tối đa là 10 năm tù, thì mức phạt cao nhất áp dụng cho nhóm tuổi này sẽ là 5 năm tù (tức là 1/2 của 10 năm).

Tóm lại, các quy định về khung hình phạt cao nhất cho người dưới 18 tuổi đều nhằm mục đích đảm bảo sự công bằng và hợp lý trong việc xét xử, đồng thời cân nhắc đến sự phát triển tâm lý và khả năng cải tạo của đối tượng phạm tội trong các độ tuổi khác nhau.

4. Các câu hỏi thường gặp

Có phải tất cả các tội phạm do người dưới 18 tuổi thực hiện đều có thể áp dụng án treo không?

Trả lời: Không phải tất cả các tội phạm đều có thể áp dụng án treo. Một số tội phạm nghiêm trọng hoặc đặc biệt nghiêm trọng được quy định trong Bộ luật Hình sự, có thể không đủ điều kiện để áp dụng án treo cho người dưới 18 tuổi. Quyết định này phụ thuộc vào tính chất của tội phạm, mức độ nguy hiểm và các yếu tố giảm nhẹ hoặc tăng nặng.

Thời gian thử thách đối với án treo cho người dưới 18 tuổi là bao lâu?

Trả lời: Thời gian thử thách đối với án treo cho người dưới 18 tuổi được ấn định từ 01 năm đến 05 năm, tùy thuộc vào mức hình phạt tù và các yếu tố liên quan. Thời gian thử thách cụ thể sẽ được Tòa án quyết định dựa trên nhân thân và các tình tiết giảm nhẹ của người phạm tội.

Nếu người dưới 18 tuổi không thực hiện nghĩa vụ trong thời gian thử thách, sẽ xảy ra điều gì?

Trả lời: Nếu người dưới 18 tuổi không thực hiện đầy đủ nghĩa vụ trong thời gian thử thách, án treo có thể bị hủy bỏ và họ sẽ phải chấp hành hình phạt tù theo bản án đã được hưởng án treo. Các cơ quan có thẩm quyền sẽ giám sát và kiểm tra việc thực hiện các nghĩa vụ trong thời gian thử thách để đảm bảo sự tuân thủ.

Hy vọng qua bài viết, Công ty Luật ACC đã giúp quý khách hàng hiểu rõ hơn về vấn đề “Chưa đủ 18 tuổi có được hưởng án treo không?". Đừng ngần ngại hãy liên hệ với Công ty Luật ACC nếu quý khách hàng có bất kỳ thắc mắc gì cần tư vấn giải quyết.