Tìm hiểu về vấn đề kinh tế, có phải ai cũng biết và hiểu chính sách tài khóa là gì hay không? Hãy cùng Công ty Luật ACC tìm hiểu về chính sách tài khóa thông qua bài viết ngay dưới đây.
Chính sách tài khóa là gì?
1. Chính sách tài khóa là gì?
Chính sách tài khóa (Fiscal Policy) là công cụ của chính sách kinh tế vĩ mô. Đây là những biện pháp can thiệp của Chính phủ như các biện pháp thay đổi chi tiêu, các biện pháp về thuế, tác động vào hoạt động nền kinh tế, nhằm mục đích thúc đẩy tăng trường kinh tế trong điều kiện kinh tế bình thường, đưa nền kinh tế trở lại bình thường, cân bằng nếu nền kinh tế suy thoái hoặc phát triển quá mức.
2. Công cụ của chính sách tài khóa
Thông qua cách hiểu về chính sách tài khóa là gì như đã nêu tại Mục 1, dễ dàng nhận thấy công cụ của chính sách tài khóa là thuế và chi tiêu của chính phủ.
- Thuế:
Hiện nay có nhiều loại thuế khác nhau như thuế thu nhập cá nhân, thuế thu nhập doanh nghiệp, thuế giá trị gia tăng, thuế tiêu thụ đặc biệt. Tuy nhiên có thể chia thành 2 loại là thuế trực thu và thuế gián thu. Thuế trực thu đánh trực tiếp lên tài sản, thu nhập của người dân. Thuế gián thu đánh lên giá trị của hàng hóa, dịch vụ trong lưu thông, thông qua các hành vi sản xuất và tiêu dùng.
Thuế sẽ có tác động nhất định đối với một nền kinh tế, cụ thể:
+ Thuế sẽ tác động đến giá cả của hàng hóa và dịch vụ, từ đó sẽ ảnh hưởng đến hành vi, động cơ của cá nhân.
+ Thuế làm giảm thu nhập khả dụng của cá nhân, dẫn đến việc chi cho tiêu dùng hàng hoá và dịch vụ của cá nhân giảm xuống. Điều này sẽ khiến tổng cầu giảm và GDP giảm.
- Chi tiêu của chính phủ
Hoạt động chi tiêu của Chính phủ có 2 loại chính là chi cho mua sắm hàng hóa dịch vụ và chi cho chuyển nhượng. Cụ thể:
+ Chi mua sắm hàng hóa dịch vụ: Chính phủ sẽ dùng ngân sách để mua vũ khí, xây dựng cầu đường hay các công trình hạ tầng xã hội, chi trả lương cho đội ngũ cán bộ, nhân viên Nhà nước. Việc chi cho mua sắm sẽ quyết định đến quy mô tương đối các khu vực công trong GDP - tổng sản phẩm quốc nội so với khu vực tư nhân.
Khi Chính phủ tăng hoặc giảm chi mua sắm hàng hóa dịch vụ thì sẽ tác động đến tổng cầu theo cấp số nhân. Nếu chi mua sắm tăng 1 thì tổng cầu tăng nhiều hơn gấp nhiều lần. Nếu chi mua sắm giảm 1 thì tổng cầu thu hẹp với mức độ cực nhanh.
+ Chi chuyển nhượng: Đây là khoản trợ cấp từ chính phủ cho các đối tượng chính sách ví dụ như người già, người nghèo. Điều này tác động gián tiếp đến tổng cầu thông qua ảnh hưởng đến thu nhập, tiêu dùng cá nhân, nếu chính phủ tăng chi chuyển nhượng thì tiêu dùng cá nhân sẽ tăng lên.
3. Vai trò của chính sách tài khóa
Chính sách tài khóa có vai trò quan trọng đối với nền kinh tế, cụ thể:
- Chính sách tài khóa là công cụ điều tiết nền kinh tế. Dù nền kinh tế tăng trưởng, suy thoái hay ở trạng thái bình thường thì chính sách tài khóa đều có vai trò, tác động, điều tiết nền kinh tế đi vào trạng thái cân bằng nhất.
- Chính sách tài khóa là công cụ phân phối, tái phân phối tổng sản phẩm quốc dân. Chính sách tài khóa sẽ tạo lập sự ổn định về mặt xã hội, nhằm tạo nên môi trường ổn định hơn cho việc tăng trưởng và đầu tư.
- Chính sách tài khóa hướng đến mục tiêu tăng trưởng, định hướng phát triển.
4. Những loại chính sách tài khóa
Hiện nay có những loại chính sách tài khóa sau đây:
- Chính sách tài khóa mở rộng
Chính sách này còn được gọi là chính sách tài khóa thâm hụt. Đây là chính sách nhằm mục đích tăng cường chi tiêu cho chính phủ so với nguồn thu thông qua các biện pháp:
- Gia tăng mức độ chi tiêu của chính phủ nhưng không tăng nguồn thu;
- Giảm nguồn thu từ thuế nhưng không giảm chi tiêu;
- Đồng thời tăng mức độ chi tiêu của chính phủ và giảm nguồn thu từ thuế.
Chính sách này được áp dụng để kích thích thị trường tăng trưởng, tạo thêm nhiều công ăn việc làm cho người lao động.
- Chính sách tài khóa thắt chặt
Đây chính là chính sách tài khóa thặng dư. Chính sách này hạn chế chi tiêu của chính phủ bằng một số nguồn thu khác như:
- Giảm chi tiêu của chính phủ nhưng không tăng thu;
- Không giảm chi tiêu nhưng tăng thu từ thuế;
- Vừa giảm chi tiêu vừa tăng thu từ thuế.
Chính sách này được áp dụng khi nền kinh tế có dấu hiệu tăng trưởng nhanh, thiếu bền vững hoặc bị lạm phát cao.
- Chính sách tài khóa trong điều kiện có sự ràng buộc về ngân sách
Trên đây là toàn bộ thông tin cho câu hỏi chính sách tài khóa là gì mà Công ty Luật ACC cung cấp tới quý khách hàng. Nếu có bất kỳ vướng mắc nào, quý khách hàng vui lòng liên hệ với chúng tôi qua các thông tin sau để được hỗ trợ:
- Hotline: 19003330
- Zalo: 084 696 7979
- Gmail: [email protected]
- Website: accgroup.vn
Nội dung bài viết:
Bình luận