Cách chia di sản thừa kế là nhà ở (Cập Nhật 2023)

Theo pháp luật hiện hành, việc chia di sản thừa kế là nhà ở được quy định như thế nào? Hiện nay có nhiều băn khoăn về vấn đề này nhưng vẫn chưa tìm được câu trả lời thỏa đáng. Để giải đáp cho vướng mắc này, Công ty Luật ACC gửi tới quý khách hàng bài viết về cách chia di sản thừa kế là nhà ở ngay dưới đây. Mời quý khách hàng cùng theo dõi.

Chia di sản thừa kế là nhà ở

1. Các trường hợp chia di sản thừa kế là nhà ở

1.1 Chia di sản thừa kế là nhà ở theo di chúc

Căn cứ Điều 609 Bộ luật Dân sự 2015 thì một cá nhân có quyền lập di chúc để định đoạt tài sản của mình; để lại tài sản của mình cho những người thừa kế. Theo đó, việc chia di sản thừa kế là nhà ở có thể căn cứ vào nội dung di chúc.

Để chia di sản thừa kế là nhà ở theo di chúc thì di chúc phải đảm bảo các điều kiện sau đây:

- Người lập di chúc là người thành niên, trường hợp người từ đủ 15 tuổi đến chưa đủ 18 tuổi lập di chúc thì phải được cha, mẹ hoặc người giám hộ đồng ý về việc lập di chúc; minh mẫn, sáng suốt trong khi lập di chúc; việc lập di chúc là hoàn toàn tự nguyện, không bị lừa dối, đe doạ, cưỡng ép;

- Nội dung của di chúc không vi phạm điều cấm của luật, không trái đạo đức xã hội. Nội dung di chúc sẽ đề cập cụ thể đến việc chia di sản thừa kế là nhà ở.

- Hình thức di chúc không trái quy định của luật. Di chúc có thể được thể hiện dưới dạng văn bản hoặc di chúc miệng.

Đối với di chúc văn bản: đó có thể là di chúc có người làm chứng hoặc không có người làm chứng, di chúc có công chứng, di chúc có chứng thực.

Di chúc miệng được coi là hợp pháp nếu người di chúc miệng thể hiện ý chí cuối cùng của mình trước mặt ít nhất hai người làm chứng và ngay sau khi người di chúc miệng thể hiện ý chí cuối cùng, người làm chứng ghi chép lại, cùng ký tên hoặc điểm chỉ. Trong thời hạn 05 ngày làm việc, kể từ ngày người di chúc miệng thể hiện ý chí cuối cùng thì di chúc phải được công chứng viên hoặc cơ quan có thẩm quyền chứng thực xác nhận chữ ký hoặc điểm chỉ của người làm chứng.

1.2 Chia di sản thừa kế là nhà ở theo pháp luật

Trong những trường hợp sau đây thì việc chia di sản thừa kế là nhà ở sẽ theo quy định của pháp luật:

- Không có di chúc;

- Di chúc không hợp pháp;

- Những người thừa kế theo di chúc chết trước hoặc chết cùng thời điểm với người lập di chúc; cơ quan, tổ chức được hưởng thừa kế theo di chúc không còn tồn tại vào thời điểm mở thừa kế;

- Những người được chỉ định làm người thừa kế theo di chúc mà không có quyền hưởng di sản hoặc từ chối nhận di sản.

Hoặc phần di sản là nhà ở thuộc các trường hợp:

- Không được định đoạt trong di chúc;

- Di sản là nhà ở có liên quan đến phần của di chúc không có hiệu lực pháp luật;

- Di sản là nhà ở có liên quan đến người được thừa kế theo di chúc nhưng họ không có quyền hưởng di sản, từ chối nhận di sản, chết trước hoặc chết cùng thời điểm với người lập di chúc; liên quan đến cơ quan, tổ chức được hưởng di sản theo di chúc, nhưng không còn tồn tại vào thời điểm mở thừa kế.

Ngoài ra, khi thừa kế theo pháp luật thì những người thừa kế theo pháp luật sẽ được phân chia theo thứ tự các hàng thừa kế: hàng thừa kế thứ nhất, thứ hai, thứ ba.

2. Thủ tục phân chia di sản thừa kế là nhà ở

Tiến hành họp mặt những người thừa kế

Sau khi có thông báo về việc mở thừa kế hoặc di chúc được công bố, những người thừa kế có thể họp mặt để thỏa thuận những việc sau đây:

- Cử người quản lý di sản, người phân chia di sản, xác định quyền, nghĩa vụ của những người này, nếu người để lại di sản không chỉ định trong di chúc;

- Cách thức phân chia di sản.

Lưu ý những thỏa thuận của những người thừa kế phải được lập thành văn bản.

Phân chia di sản thừa kế là nhà ở theo di chúc

Căn cứ theo nội dung di chúc, di sản thừa kế là nhà ở sẽ được phân chia cho những người thừa kế. Những người này làm thủ tục khai nhận di sản thừa kế là nhà ở rồi tiến hành sang tên nhà (nếu có).

Chi tiết về thủ tục khai nhận di sản thừa kế, khách hàng có thể tham khảo tại đây.

Trường hợp di sản không được chia theo di chúc thì thực hiện phân chia theo pháp luật

Trường hợp này, những người thừa kế cũng phải làm thủ tục khai nhận di sản thừa kế, sau đó mới tiến hành sang tên nhà đất từ người để lại di sản cho mình.

3. Lưu ý khi chia di sản thừa kế là nhà ở

Thời điểm, địa điểm mở thừa kế để chia di sản thừa kế

- Thời điểm mở thừa kế là thời điểm người có tài sản chết. Trường hợp Tòa án tuyên bố một người là đã chết thì thời điểm mở thừa kế là ngày được xác định theo quyết định của Tòa án.

- Địa điểm mở thừa kế là nơi cư trú cuối cùng của người để lại di sản; nếu không xác định được nơi cư trú cuối cùng thì địa điểm mở thừa kế là nơi có toàn bộ di sản hoặc nơi có phần lớn di sản.

Điều kiện của người thừa kế di sản là nhà ở

Theo Điều 613 Bộ luật Dân sự 2015 thì: Người thừa kế là cá nhân phải là người còn sống vào thời điểm mở thừa kế hoặc sinh ra và còn sống sau thời điểm mở thừa kế nhưng đã thành thai trước khi người để lại di sản chết. Trường hợp người thừa kế theo di chúc không là cá nhân thì phải tồn tại vào thời điểm mở thừa kế.

Quyền từ chối nhận di sản thừa kế là nhà ở

Người thừa kế có quyền từ chối nhận di sản thừa kế là nhà ở, trừ trường hợp việc từ chối nhằm trốn tránh việc thực hiện nghĩa vụ tài sản của mình đối với người khác. Việc từ chối này phải được lập thành văn bản và gửi đến người quản lý di sản, những người thừa kế khác, người được giao nhiệm vụ phân chia di sản để biết và được thể hiện trước thời điểm phân chia di sản.