Chi phí chênh lệch là gì? (Cập nhật 2024)

Trong quá trình hoạt động của sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp sẽ phát sinh nên các loại chi phí khác nhau. Một trong số đó là chi phí chênh lệch. Vậy đây là loại chi phí như thế nào? Mời bạn đọc cùng theo dõi bài viết sau đây của ACC để được biết thêm cụ thể chi tiết

See the source image

Chi phí chênh lệch là gì? (Cập nhật 2022)

Chi phí chênh lệch là gì?

Chi phí chênh lệch được hiểu là loại chi phí khác biệt về chủng loại và mức chi phí giữa các phương án sản xuất kinh doanh cụ thể trong các doanh nghiệp. Theo đó chi phí chênh lệch được ghi nhận như những dòng chi phí hiện diện, chi phí chênh lệch thường xuất hiện trong phương án sản xuất kinh doanh này mà chỉ xuất hiện một phần hoặc không xuất hiện trong phương án sản xuất kinh doanh khác. Điều này được xem là một khái niệm rộng về chi phí được sử dụng để nhận thức so sánh chi phí khi lựa chọn các phương án kinh doanh, có thể nhận thấy một số chi phí chênh lệch giữa các phương án. Chi phí chênh lệch có thể là chi phí tăng thêm hoặc giảm giá đi của một loại chi phí và tổng chi phí. Chi phí chênh lệch có thể là chi phí biến đổi hoặc chi phí cố định.

 Các loại chênh lệch chi phí

  • Chênh lệch nguyên vật liệu trực tiếp;
  • Chênh lệch chi phí nhân công trực tiếp;
  • Chênh lệch chi phí sản xuất chung biến đổi;
  • Chênh lệch chi phí sản xuất chung cố định.

Chênh lệch chi phí nguyên vật liệu trực tiếp (Direct material cost variances)

Tổng chênh lệch chi phí nguyên vật liệu trực tiếp được chia thành 2 thành phần:

  • Chênh lệch của giá thành nguyên vật liệu trực tiếp
  • Chênh lệch của việc sử dụng nguyên vật liệu trực tiếp
Chênh lệch giá thành nguyên vật liệu được tính bằng:
(Số lượng sử dụng thực tế * Giá thành tiêu chuẩn) – (Số lượng sử dụng thực tế * Giá thành thực tế)
Chênh lệch sử dụng nguyên vật liệu được tính bằng:
(Số lượng sử dụng tiêu chuẩn trên sản lượng thực tế * Giá thành tiêu chuẩn) – (Số lượng sử dụng thực tế * Giá thành tiêu chuẩn)

 

Chênh lệch chi phí nhân công trực tiếp (Direct labor cost variances)

Tổng chênh lệch chi phí nhân công trực tiếp được chia thành 2 thành phần:

  • Chênh lệch của giá thành nhân công trực tiếp
  • Chênh lệch của hiệu quả sử dụng nhân công trực tiếp
Chênh lệch giá thành nhân công được tính bằng:
(Số giờ lao động thực tế * Giá thành tiêu chuẩn trên một giờ) – (Số giờ lao động thực tế * Giá thành thực tế trên một giờ)
Chênh lệch hiệu quả sử dụng nhân công được tính bằng:
(Số giờ lao động tiêu chuẩn trên sản lượng thực tế* Giá thành tiêu chuẩn trên một giờ) – (Số giờ lao động thực tế (hữu ích) * Giá thành tiêu chuẩn trên một giờ) – 
Chênh lệch từ thời gian rảnh rỗi được tính bằng:
(Số giờ rảnh rỗi * Giá thành tiêu chuẩn trên một giờ)

 

Chênh lệch chi phí sản xuất chung biến đổi (Variable production overhead variances)

Tổng chênh lệch chi phí chung biến đổi được chia thành 2 thành phần:

  • Chênh lệch của chi tiêu cho chi phí sản xuất chung biến đổi
  • Chênh lệch của hiệu quả chi phí sản xuất chung biến đổi

Chênh lệch chi phí sản xuất chung cố định (Fixed production overhead variances)

a. Trong phương pháp tính phí cận biên (Marginal costing)

Đối với phương pháp này, chi phí sản xuất chung cố định không liên quan đến đơn vị của sản phẩm. Chi phí sản xuất chung cố định không có sự thay đổi khi mức độ hoạt động thay đổi.

Chênh lệch chi phí sản xuất chung cố định được được tính bằng:
Chi tiêu được phân bổ - Chi tiêu thực tế

 

b. Trong phương pháp phân bổ chi phí (Absorption costing)

- Trong phương pháp phân bổ chi phí, chi phí chung cố định liên quan đến sản lượng qua việc sử dụng tỷ lệ phân bổ (absorption rate). Vì vậy, chênh lệch chi phí chung trong phương pháp này liên quan đến thay đổi trong chi tiêu chi phí chung và thay đổi trong sản lượng sản xuất.

Tổng chênh lệch chi phí chung cố định được chia thành 2 thành phần:

      • Chênh lệch chi tiêu cho chi phí sản xuất chung cố định
      • Chênh lệch sản lượng chi phí sản xuất chung cố định.

image-Jul-27-2020-01-09-31-67-PM

Chênh lệch chi tiêu chi phí sản xuất chung cố định được tính bằng:
Chi tiêu dự toán – Chi tiêu thực tế 
Chênh lệch sản lượng chi phí sản xuất chung cố định sẽ được tính toán dựa trên cơ sở phân bổ của Tỷ lệ phân bổ chi phí sản xuất chung (Fixed overhead absorption rate - FOAR):
Chi tiêu được phân bổ – Chi tiêu dự toán
  • Nếu cơ sở phân bổ dựa trên số đơn vị sản phẩm sản xuất:
(Số sản phẩm thực tế*FOAR trên một sản phẩm) – (Số sản phẩm dự toán*FOAR trên một sản phẩm)
  • Nếu cơ sở phân bổ dựa trên số giờ làm việc:
(Số giờ tiêu chuẩn cho sản lượng sản xuất thực tế*FOAR trên một giờ tiêu chuẩn) – (Số giờ dự toán*FOAR trên một giờ tiêu chuẩn)

 

 

- Trong trường hợp chi phí sản xuất chung được phân bổ dựa trên số giờ làm việc, chênh lệch sản lượng chi phí sản xuất chung được chia làm 2 thành phần nhỏ hơn:

  • Chênh lệch hiệu quả chi phí sản xuất chung cố định
  • Chênh lệch năng suất chi phí sản xuất chung cố định
Chênh lệch năng suất chi phí sản xuất chung cố định được tính bằng:
(Số giờ làm việc dự toán*FOAR trên một giờ làm việc) – Chi tiêu được phân bổ
Chênh lệch hiệu quả chi phí sản xuất chung cố định được tính bằng:
(Số giờ làm việc tiêu chuẩn cho sản lượng thực tế - Số giờ làm việc thực tế)*FOAR trên một giờ làm việc

 

Các nguyên nhân dẫn đến chênh lệch

Các nguyên nhân dẫn đến sự chênh lệch được chia thành 4 nhóm sau đây:

  • Lỗi do lập kế hoạch (Planning errors)
  • Lỗi do đo lường (Measurement errors)
  • Các nhân tố ngẫu nhiên (Random factors)
  • Các nhân tố hoạt động (Operating factors)
Planning errors Nhà quản lý sử dụng các tiêu chuẩn (standards) không chính xác hoặc lỗi thời so với tình hình hiện tại.
Measurement errors Việc ghi chép thông tin không chính xác từ bảng chấm công hoặc thẻ làm việc hoặc tính toán sai lượng hàng tồn kho xuất dùng.
Random factors Các nhân tố mà doanh nghiệp không lường trước được, ví dụ như thiên tai, dịch bệnh,… làm phát sinh thêm nhiều chi phí
Operating factors Các nhân tố xảy ra quá trình sản xuất sản phẩm, cung cấp dịch vụ như nhân viên làm việc kém hiệu quả, NVL bị hao hụt…

>> Xem thêm: Chênh lệch tỷ giá hối đoái là gì? (cập nhật 2022) (accgroup.vn)

Câu hỏi thường gặp

Đặc điểm cơ bản của chi phí chênh lệch là gì?:

Những khoản chi phí có ở phương án này nhưng không có hoặc chỉ có một phần ở phương án khác được gọi là chi phí chênh lệch.

Chi phí chênh lệch là một trong các căn cứ quan trọng để lựa chọn phương án đầu tư hoặc phương án sản xuất kinh doanh.

Chi phí chênh lệch tiếng Anh là gì?

Chi phí chênh lệch tiếng Anh là differential cost.

Trên đây là bài viết Chi phí chênh lệch là gì? (Cập nhật 2022) được thông tin đến bạn đọc. Trong quá trình nghiên cứu nếu như còn bất kỳ thắc mắc nào, bạn đọc vui lòng liên hệ ACC để được tư vấn cụ thể.

Website: https://accgroup.vn

Nội dung bài viết:

    Hãy để lại thông tin để được tư vấn

    comment-blank-solid Bình luận

    084.696.7979 19003330 Báo giá Chat Zalo