Cải tạo không gian giam giữ có án tích không?

Cải tạo không giam giữ là một hình phạt được quy định trong Bộ luật Hình sự Việt Nam, áp dụng cho những người phạm tội ít nghiêm trọng hoặc nghiêm trọng mà không cần thiết phải cách ly họ khỏi xã hội. Vậy, liệu người bị kết án với hình phạt cải tạo không giam giữ có được coi là không có án tích hay không? Chúng ta sẽ cùng tìm hiểu vấn đề này qua các quy định pháp luật hiện hành.

Cải tạo không gian giam giữ có án tích không?

1. Khái niệm cải tạo không giam giữ

Cải tạo không giam giữ là một trong những hình phạt chính được quy định tại Điều 36 của Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi, bổ sung 2017). Đây là hình phạt áp dụng đối với các tội phạm ít nghiêm trọng hoặc nghiêm trọng, với thời gian từ 06 tháng đến 03 năm. Điểm đặc biệt của hình phạt này là người phạm tội không bị cách ly khỏi xã hội mà tiếp tục sinh hoạt và làm việc tại nơi cư trú hoặc nơi làm việc ổn định. Điều kiện để áp dụng là người phạm tội có nơi cư trú rõ ràng và không cần thiết phải bị cách ly khỏi cộng đồng.

2. Cải tạo không giam giữ có án tích không?

Người bị kết án với hình phạt cải tạo không giam giữ sẽ không bị coi là có án tích nếu họ đáp ứng các điều kiện nhất định. Cụ thể:

• Thời gian chấp hành: Người bị kết án phải chấp hành xong hình phạt chính và không thực hiện hành vi phạm tội mới trong thời gian quy định. Thời gian này được quy định là 01 năm đối với các hình phạt như cảnh cáo, phạt tiền, và cải tạo không giam giữ.
• Điều kiện xóa án tích: Nếu người bị kết án không phạm tội mới trong vòng 01 năm kể từ khi chấp hành xong hình phạt chính, họ sẽ được coi là không có án tích. Điều này có nghĩa là họ sẽ không bị ghi nhận án tích trong hồ sơ lý lịch.

Điều kiện xóa án tích

Nếu người bị kết án không phạm tội mới trong vòng 01 năm kể từ khi chấp hành xong hình phạt chính, họ sẽ được coi là không có án tích. Điều này có nghĩa là họ sẽ không bị ghi nhận án tích trong hồ sơ lý lịch, giúp họ có cơ hội tái hòa nhập cộng đồng dễ dàng hơn. Việc xóa án tích không chỉ giúp người phạm tội có cơ hội tìm kiếm việc làm, mà còn khôi phục danh dự cá nhân và gia đình họ.

Tham khảo bài viết: Thủ tục luật sư vào gặp người bị tạm giam 

3. Các trường hợp không bị coi là có án tích

Theo quy định tại Điều 107 của Bộ luật Hình sự 2015, một số trường hợp sẽ không bị coi là có án tích, bao gồm:

• Người từ đủ 14 đến dưới 16 tuổi phạm tội: Đối với nhóm tuổi này, pháp luật có những quy định riêng nhằm bảo vệ quyền lợi của trẻ em.
• Người bị kết án do lỗi vô ý về tội phạm ít nghiêm trọng hoặc nghiêm trọng: Trong trường hợp này, người phạm tội không có ý định vi phạm pháp luật, do đó không bị coi là có án tích.
• Người được miễn hình phạt: Những người này không phải chấp hành hình phạt và do đó không bị ghi nhận án tích.

4. Quyền lợi của người bị kết án cải tạo không giam giữ

Người bị kết án với hình phạt cải tạo không giam giữ vẫn được hưởng các quyền công dân như bình thường, không bị hạn chế quyền tự do cá nhân. Họ có thể tự do lao động, học tập và sinh hoạt tại cộng đồng dân cư. Điều này giúp họ duy trì mối liên hệ với gia đình và xã hội, từ đó tạo điều kiện thuận lợi cho việc tái hòa nhập.

Tuy nhiên, họ cũng bị ràng buộc và phải tuân thủ các nghĩa vụ theo quy định của pháp luật. Điều này bao gồm việc có mặt theo giấy triệu tập, cam kết chấp hành án, và tích cực tham gia lao động, học tập. Việc tuân thủ các quy định này không chỉ giúp họ thực hiện nghĩa vụ của mình mà còn thể hiện sự nghiêm túc trong việc cải tạo bản thân.

Tham khảo bài viết: Quy chế kiểm sát tạm giữ tạm giam

5. Các câu hỏi thường gặp 

Người bị kết án cải tạo không giam giữ có phải đóng các khoản tiền phạt hoặc bồi thường thiệt hại không?

Câu trả lời phụ thuộc vào bản án và mức độ tội phạm. Ngoài việc chấp hành hình phạt, người bị kết án có thể phải chịu trách nhiệm bồi thường thiệt hại hoặc nộp phạt theo quy định của tòa án.

Trong quá trình cải tạo không giam giữ, người bị kết án có bị giám sát thường xuyên không?

Có, cơ quan thi hành án sẽ giám sát việc tuân thủ quy định của người bị kết án và có thể yêu cầu họ báo cáo định kỳ về quá trình cải tạo.

Người bị kết án cải tạo không giam giữ có được phép thay đổi nơi cư trú hoặc nơi làm việc trong thời gian chấp hành án không?

Việc thay đổi nơi cư trú hoặc nơi làm việc cần phải được sự đồng ý của cơ quan thi hành án.

Cải tạo không giam giữ là hình phạt nhân văn, giúp người phạm tội có cơ hội sửa chữa sai lầm mà không cần bị cách ly khỏi xã hội. Việc xóa án tích đối với hình phạt này tạo điều kiện thuận lợi để họ tái hòa nhập cộng đồng và tiếp tục đóng góp cho xã hội. Tuy nhiên, người bị kết án cần tuân thủ các quy định pháp luật trong quá trình chấp hành án để được hưởng những quyền lợi hợp pháp. Nếu cần hỗ trợ pháp lý, việc tham khảo ý kiến từ các chuyên gia luật sẽ giúp quá trình cải tạo và tái hòa nhập dễ dàng hơn.