Các phương pháp nghiên cứu khoa học

Phương pháp nghiên cứu khoa học có vai trò rất quan trọng. Có tính quyết định cao đối với sự thành công của đề tài nghiên cứu. Việc lựa chọn một phương pháp không phù hợp với lĩnh vực nghiên cứu sẽ dẫn đến hậu quả là đề tài nghiên cứu không đạt được mục đích cuối cùng. Hãy cùng ACC tìm hiểu các thông tin về phương pháp nghiên cứu khoa học thông qua bài viết dưới đây để hiểu rõ thêm về vấn đề này nhé.

1. Phương pháp nghiên cứu khoa học là gì?

Phương pháp nghiên cứu khoa học là những cách thức, con đường, công cụ riêng biệt. Chúng được ứng dụng để phục vụ quá trình nghiên cứu khoa học.

Mục đích của phương pháp này là để thu thập thông tin, số liệu, kiến thức hỗ trợ cho công trình nghiên cứu. Từ đó, người nghiên cứu có thể tìm ra được những vấn đề mới. Hay, hướng đi mới. Và thậm chí là những giải pháp mới cho ngành khoa học mà mình đang nghiên cứu.

Nói dễ hiểu hơn, phương pháp này là công cụ có hiệu quả để tìm hiểu sâu hơn vấn đề và cải tạo tốt hơn đối tượng nghiên cứu.

2. Đối tượng nghiên cứu là gì

Nghiên cứu khoa học xoay quanh tổng thể những bản chất sự vật hiện tượng cần xem xét và làm rõ. Phạm vi nghiên cứu không phụ thuộc về gian không gian cũng như không phụ thuộc và các chuyên môn nghiên cứu.

3. Đặc điểm phương pháp nghiên cứu khoa học

Phương pháp bao giờ cũng là cách làm việc của chủ thể nhằm vào các đối tượng cụ thể, ở đây có hai điều chú ý là: chủ thể và đối tượng.Phương pháp là cách hoạt động của chủ thể, cho nên nó gắn chặt với chủ thể và như vậy phương pháp xuất hiện chủ quan. Mặt chủ quan của phương pháp chính là năng lực nhận thức, trải nghiệm hoạt động sáng tạo của chủ thể, biểu hiện trong việc ý thức được các quy luật vận động của đối tượng và tận dụng chúng để tìm ra chính đối tượng.

Phương pháp là cách làm việc của chủ thể và lúc nào cũng xuất phát từ đặc điểm của đối tượng, phương pháp gắn chặt với đối tượng, và như vậy phương pháp có mặt khách quan. Mặt khách quan quy định việc chọn cách này hay cách kia trong làm việc của chủ thể. Đặc điểm của đối tượng chỉ dẫn cách chọn phương pháp hoạt động, Trong nghiên cứu khoa học cái chủ quan phải tuân thủ cái khách quan. Các quy luật khách quan tự chúng chưa phải là phương pháp, nhưng nhờ có chúng mà ta phát hiện ra phương pháp. Ý thức về sự sáng tạo của con người phải tiếp cận được các quy luật khách quan của thế giới.

Phương pháp có tính tham vọng vì làm việc của con người đều có mục tiêu, ý định nghiên cứu các đề tài nghiên cứu khoa học chỉ huy việc tìm tòi và sự chọn lựa phương pháp nghiên cứu và ngược lại nếu giải pháp lựa chọn phương pháp chính xác, phù hợp sẽ làm cho mục tiêu nghiên cứu đạt tới nhanh hơn, và đôi khi vượt qua cả yêu cầu mà mục đích đã dự kiến ban đầu.

Phương pháp nghiên cứu gắn chặt với nội dung của các vấn đề cần nghiên cứu. Phương pháp là hình thức vận động của Content. Content công việc quy định phương pháp hoạt động. Trong mỗi đề tài khoa học đều có phương pháp cụ thể, trong mỗi công việc khoa học có một hệ thống phương pháp đặc trưng.

Phương pháp nghiên cứu khoa học có một cấu trúc đặc biệt đó là một hệ thống các thao tác được sắp xếp theo một chương trình tối ưu. Sự đạt kết quả tốt nhanh hơn bình thường hay không của một làm việc nghiên cứu chính là thấy được hay không lôgíc tận dụng của các thao tác làm việc và sử dụng nó một cách có ý thức.

Phương pháp nghiên cứu khoa học luôn cần có những ứng dụng hỗ trợ, cần có các phương tiện kỹ thuật hiện đại với độ chính xác cao. Phương tiện và phương pháp là hai phạm trù khác nhau nhưng chúng lại gắn bó khắt khe với nhau căn cứ vào đối tượng nghiên cứu mà ta chọn phương pháp nghiên cứu, theo yêu cầu của phương pháp nghiên cứu mà chọn các phương tiện phù hợp, nhiều khi còn cần phải tạo ra các tiện ích đặc biệt để nghiên cứu một đối tượng nào đó. Chính các phương tiện kỹ thuật hiện đại chắc chắn cho quá trình nghiên cứu đạt tới độ chính xác cao.

4. Các phương pháp nghiên cứu khoa học phổ biến

4.1. Phương pháp luận nghiên cứu khoa học

Trong nghiên cứu khoa học phương pháp và phương pháp luận là hai khái niệm gần nhau nhưng không đồng nhất. Phương pháp luận là hệ thống các nguyên lý, quan điểm(trước hết là những nguyên lý, quan điểm liên quan đến thế giới quan) làm cơ sở, có chức năng lãnh đạo, xây dựng các phương pháp, định hướng phạm vi, kỹ năng ứng dụng các phương pháp và xác định cho việc nghiên cứu tìm tòi cũng như việc lựa chọn, vận dụng phương pháp. nói cách khác thì phương pháp luận chính là lý luận về phương pháp bao hàm hệ thống các phương pháp, thế giới quan và nhân sinh quan của người tận dụng phương pháp và các nguyên tắc để giải quyết các vấn đề đã đặt ra.

Các quan niệm phương pháp luận nghiên cứu khoa học có tính lý luận cho nên thường mang màu sắc triết học, mặc dù vậy nó không đồng nhất với triết học( như thế giới quan) để tiếp cận và nhận thức thế giới.

Phương pháp luận được chia thành phương pháp bộ môn – lý luận về phương pháp được sử dụng trong một bộ môn khoa học và phương pháp luận chung cho các khoa học. Phương pháp luận chung nhất, thông dụng cho làm việc nghiên cứu khoa học là triết học. Triết học Mác-Lênin là phương pháp luận đáp ứng những đòi hỏi của nhận thức khoa học hiện đại cũng như hoạt động cải tạo và xây dựng thế giới mới.

Những phương pháp nghiên cứu khoa học riêng gắn liền với từng bộ môn khoa học( toán học, vật lý học, sinh vật học, kinh tế học v.v…). Do vậy những phương pháp riêng này sẽ được làm sáng tỏ khi nghiên cứu những môn học tương ứng.

Dựa trên những đặc điểm căn bản của phương pháp và phương pháp luận nghiên cứu khoa học, chúng ta đi vào việc phân loại các phương pháp.

Ở thời điểm hiện tại để rất có thể hoàn thành một bài nghiên cứu khoa học cũng cần phải vận dụng rất nhiều những phương pháp nghiên cứu khác nhau:

4.2. Phương pháp thu thập số liệu

Đây là một trong phương pháp nhiều người biết đến và được áp dụng cho hầu hết các bộ môn cũng như các lĩnh vực khoa học. Phương pháp này sử dụng những thông tin đã sẵn có từ các nguồn khác nhau cũng như thu thập trực tiếp thông qua phỏng vấn và đối mặt trực tiếp với sự vật hiện tượng. Với những bộ câu hỏi tự xây dựng để đưa ra cho mình những tóm lại có ảnh hưởng nhất.

4.3.Phương pháp thực nghiệm

Có một vài bộ môn khoa học cần phải dùng phương pháp thực nghiệm. Đây là phương pháp thu thập thông tin khi quan sát đối tượng ở trong điều kiện gây biến đổi. Những người nghiên cứu khoa học để vào 12bet Top10bookie sẽ thay đổi tham số để thu được kết quả như mình nguyện vọng cũng như tách riêng từng phần để nghiên cứu đối với các điều kiện tồn tại của đối tượng.

Điều này giúp cho việc rút ngắn khoảng thời gian quan sát và rất có thể lặp đi lặp để đạt được những hiệu quả chính xác không hạn chế về thời gian và không gian.

4.4.Phương pháp nghiên cứu định tính

Phương pháp nghiên cứu định tính cũng là một trong phương pháp được ứng dụng cực kì nhiều và cũng được sử dụng rất đa dạng trong các lĩnh vực khoa học khác nhau.

Đây là một trong các phương pháp giúp cho người nghiên cứu hiểu biết sâu sắc về hành vi con người và tổng quan những lý do tác động đến sự ảnh hưởng này. Nó cũng là một trong giải pháp để điều tra trả lời cho câu hỏi tại sao và làm thế nào để đánh giá về sự vật hiện tượng một cách toàn diện nhất.

ngoài ra còn các phương pháp như điều tra, phân tích kết luận trải nghiệm, phương pháp chuyên gia…

5. Các phương pháp nghiên cứu thực tiễn

Là các phương pháp ảnh hưởng trực tiếp vào đối tượng có trong thực tiễn để làm rõ bản chất và các quy luật của đối tượng.

5.1. Phương pháp quan sát khoa học

Quan sát khoa học là phương pháp tri giác đối tượng một cách có hệ thống để thu thập thông tin đối tượng. Có 2 loại quan sát khoa học là quan sát trực tiếp và quan sát gián ti

5.2. Phương pháp điều tra

Điều tra là phương pháp khảo sát một nhóm đối tượng trên diện rộng để phát hiện các quy luật phân bố và các đặc điểm của đối tượng.

5.3.Phương pháp thực nghiệm khoa học

Là phương pháp các nhà khoa học chủ động tác động vào đối tượng và quá trình diễn biến sự kiện mà đối tượng tham gia để hướng sự phát triển của chúng theo tham vọng dự kiến của mình.

5.4.Phương pháp phân tích tổng kết kinh nghiệm

Là phương pháp nghiên cứu và xem xét lại những thành quả thực tiễn trong quá khứ để rút ra tóm lại bổ ích cho thực tiễn và khoa học.

5.5.Phương pháp chuyên gia

Là phương pháp tận dụng trí tuệ của đội ngũ những người có chuyên môn để xem xét nhận định bản chất của đối tượng, khám phá một giải pháp tận dụng.

6. Các phương pháp nghiên cứu lý thuyết

Là các phương pháp thu thập thông tin khoa học trên cơ sở nghiên cứu các văn bản, tài liệu đã có và băng các thao tác tư duy logic để rút ra tóm lại khoa học cần thiết.

6.1. Phương pháp phân tích và tổng thích hợp thuyết

Phân tích là nghiên cứu các tài liệu, lý luận khác nhau bằng cách phân tích chúng thành từng bộ phận để quan tâm sâu sắc về đối tượng. Tổng hợp là liên kết từng mặt, từng bộ phận thông tin đã được phân tích tạo ra một hệ thông lý thuyết mới từ đầu đến cuối và sâu sắc về đối tượng.

6.2. Phương pháp phân loại và hệ thống hóa lý thuyết

Phân loại là sắp xếp các tài liệu khoa học theo từng mặt, từng đơn vị, từng vấn đề có cùng dấu hiệu bản chất, cùng một hướng phát triển Hệ thống hóa là chuẩn bị tri thức thành một hệ thống trên cơ sở một mô hình lý thuyết làm sự hiểu biết về đối tượng tất tần tật hơn.

6.3. Phương pháp cách thức hóa

Là phương pháp nghiên cứu các đối tượng bằng xây dựng gần giống với đối tượng, tái hiện lại đối tượng theo các tổ chức cơ cấu, chức năng của đối tượng.

6.4. Phương pháp giả thuyết

Là phương pháp đưa ra các dự đoán về quy luật của đối tượng sau đó đi chứng minh dự đoán đó là đúng.

6.5. Phương pháp lịch sử

Là phương pháp nghiên cứu bằng cách đi tìm nguồn gốc phát sinh, quá trình phát triển của đối tượng từ đó rút ra bản chất và quy luật của đối tượng

Trên đây là một số thông tin về các phương pháp nghiên cứu khoa học.  Hy vọng với những thông tin ACC đã cung cấp sẽ giúp bạn giải đáp được những thắc mắc về vấn đề trên. Nếu bạn cần hỗ trợ hãy đừng ngần ngại mà liên hệ với Công ty Luật ACC, để được chúng tôi hỗ trợ nhanh chóng. ACC cam kết sẽ giúp bạn có trải nghiệm tốt nhất về các dịch vụ mà mình cung cấp đến khách hàng. Chúng tôi luôn đồng hành pháp lý cùng bạn.