Bùng nổ dân số là gì? Những điều cần biết như thế nào? Hãy cùng Luật ACC tìm hiểu chi tiết thông qua bài viết sau nhé!
1. Bùng nổ dân số là gì? Bùng nổ dân số xảy ra khi nào?
Trong chương trình Địa lý 7, khái niệm bùng nổ dân số đã được nhắc tới. Bùng nổ dân số là hiện tượng dân số tăng nhanh và đột biến trong một khoảng thời gian ngắn. Bản chất của bùng nổ dân số đó chính là sự tăng lên nhanh chóng một cách đột biến về số lượng người sinh sống trong phạm vi của một quốc gia, khu vực hay nói rộng ra là sự gia tăng trên phạm vi toàn cầu.
Bùng nổ dân số gây ra những hậu quả nghiêm trọng cho xã hội và hệ sinh thái tự nhiên. Bùng nổ dân số xảy ra khi tỉ lệ gia tăng tự nhiên vượt quá 2,1%. Dân số tăng quá nhanh, vượt qua khả năng giải quyết các vấn đề ăn, ở, làm việc,… trở thành gánh nặng đối với sự phát triển của nhiều quốc gia.
2. Nguyên nhân bùng nổ dân số thế giới
Có nhiều nguyên nhân được đưa ra để lý giải cho vấn đề bùng nổ dân số, các nguyên nhân chính đó là:
Sự chênh lệch giữa tỉ lệ sinh – tử
Trong giai đoạn đầu lịch sử phát triển nhân loại, tỷ lệ sinh cao do nhu cầu duy trì lòi giống và lực lượng sản xuất phục vụ cho sự phát triển xã hội. Khi đó, tỷ lệ tử cũng khá cao do điều kiện sống còn hạn chế, dịch bệnh, thiên tai,… Vậy nên, tỉ lệ sinh và tử trong giai đoạn này tương đối cân bằng.
Ngược lại, trong giai đoạn bùng nổ dân số, tỉ lệ sinh vẫn được duy trì; tỉ lệ tử có xu hướng giảm do điều kiện sống được nâng cao, y học phát triển,… Thêm vào đó, tuổi thọ của con người ngày càng tăng, năm 1975 trung bình dân cư thế giới là 21,9 tuổi đến năm 2000 là 26,6 tuổi.
Nhu cầu về lực lượng sản xuất
Ở nhiều quốc gia chậm phát triển, nơi khoa học kỹ thuật chưa phát triển, việc áp dụng khoa học kỹ thuật trong sản xuất còn hạn chế, lực lượng lao động chỉ mới ở trình độ cơ khí thủ công,… Cộng với những nguồn năng lượng có sẵn trong tự nhiên để sản xuất cũng khiến cho dân số ngày càng tăng cao, đẩy mạnh sức sản xuất xã hội. Chính vì thế, dân số thế giới không ngừng tăng lên, đáp ứng nhu cầu phát triển kinh tế của mỗi quốc gia.
Quan điểm lạc hậu
Tại một số quốc gia, vẫn tồn tại một số quan niệm lạc hậu như sinh nhiều con, tư tưởng trọng nam khinh nữ,… Điều này khiến cho tỉ lệ sinh cao, mất cân bằng giới tính thậm chí là bùng nổ dân số.
Ở một số nước nghèo và các nước đang phát triển, vấn đề tiếp cận, nhận thức về dân số còn nhiều hạn chế, đặc biệt là Châu Phi và một số nước Châu Á, kinh tế nghèo đói, lương thực không đủ,… thiếu kiến thức về giáo dục dân số, kế hoạch hóa gia đình; phương tiện cơ bản về phòng tránh thai.
3. Bùng nổ dân số trên thế giới đang diễn ra ở đâu?
Trên thế giới, bùng nổ dân số diễn ra mạnh nhất ở các nước, châu lục nghèo và kém đô thị hóa nhất đó là Châu Á và Châu Phi. Các báo cáo mới nhất đều cho thấy hầu hết sự gia tăng đô thị trong vòng 25 năm tới sẽ diễn ra ở các nước phát triển.
Một tỷ người, một phần sáu dân số thế giới hay một phần ba dân số đô thị, hiện đang sống ở các khu đô thị tồi tàn, vốn được coi là “mảnh đất màu mỡ” cho các vấn đề xã hội như tội phạm, ma túy, nghiện rượu hay thất nghiệp, nghèo đói. Tại các nước nghèo, các khu nhà ổ chuột có tỷ lệ dịch bệnh cao vì các điều kiện vệ sinh kém, suy dinh dưỡng, thiếu các dịch vụ chăm sóc y tế.
Nội dung bài viết:
Hãy để lại bình luận của bạn tại đây!