Bồi thường thiệt hại khi vượt quá giới hạn phòng vệ chính đáng

Để bảo vệ quyền và lợi ích của chủ thể, pháp luật quy định tình thế nguy hiểm, có thể có quyền phòng vệ và được xem là phòng vệ chính đáng. Trong cũng có trường hợp vượt quá thì phải bồi thường thiệt hại trong trường hợp vượt quá giới hạn phòng vệ chính đáng

Bồi thường thiệt hại là một trong những chế định quan trọng của bộ luật dân sự, có thể là trách nhiệm bồi thường thiệt hại ngoài hợp đồng hoặc trách nhiệm bồi thường thiệt hại hợp đồng. Tuy nhiên, trong quan hệ hành chính hoặc hình sự, cũng quy định thêm về việc bồi thường thiệt hại trong trường hợp vượt quá giới hạn phòng vệ chính đáng. Vậy, vượt quá giới hạn phòng vệ chính đáng là gì, việc bồi thường thiệt hại được quy định ra sao, sẽ được chúng tôi giải đáp trong bài viết dưới đây!

Vượt quá phòng vệ chính đáng sẽ phải bồi thường thiệt hại

1. Thế nào là trường hợp vượt quá giới hạn phòng vệ chính đáng?

Phòng vệ chính đáng là một khái niệm được quy định tại Điều 22, Bộ luật hình sự năm 2015, theo đó:

Phòng vệ chính đáng là hành vi của người vì bảo vệ quyền hoặc lợi ích chính đáng của mình, của người khác hoặc lợi ích của Nhà nước, của cơ quan, tổ chức mà chống trả lại một cách cần thiết người đang có hành vi xâm phạm các lợi ích nói trên.

Như vậy, một hành vi được coi là phòng vệ chính đáng phải có đủ các dấu hiệu sau:

- Hành vi xâm hại những lợi ích cần phải bảo vệ phải là hành vi phạm tội hoặc rõ ràng là có tính chất nguy hiểm đáng kể cho xã hội;

- Hành vi nguy hiểm cho xã hội đang gây thiệt hại hoặc đe dọa gây thiệt hại thực sự và ngay tức khắc cho những lợi ích cần phải bảo vệ;

- Phòng vệ chính đáng không chỉ gạt bỏ sự đe dọa, đẩy lùi sự tấn công, mà còn có thể tích cực chống lại sự xâm hại, gây thiệt hại cho chính người xâm hại;

- Hành vi phòng vệ phải cần thiết với hành vi xâm hại, tức là không có sự chênh lệch quá đáng giữa hành vi phòng vệ với tính chất và mức độ nguy hiểm của hành vi xâm hại.

Như vậy, việc một hành vi vi phạm thỏa mãn các điều kiện trên thì là phòng vệ chính đáng và không phải là tội phạm. Nhưng nếu hành vi chống trả rõ ràng quá mức cần thiết, không phù hợp với tính chất và mức độ nguy hiểm cho xã hội của hành vi xâm hại thì là vượt quá giới hạn phòng vệ chính đáng. Người có hành vi vượt quá giới hạn phòng vệ chính đáng phải chịu trách nhiệm hình sự và không thỏa mãn được những dấu hiệu được nêu ở trên

2. Quy định về bồi thường thiệt hại trong trường hợp vượt quá giới hạn phòng vệ chính đáng

Điều 594, Bộ luật dân sự 2015 quy định: Người gây thiệt hại do vượt quá giới hạn phòng vệ chính đáng phải bồi thường cho người bị thiệt hại giống như căn cứ phát sinh trách nhiệm tại Điều 584, Bộ luật dân sự năm 2015. Theo đó:

• Người nào có hành vi xâm phạm tính mạng, sức khỏe, danh dự, nhân phẩm, uy tín, tài sản, quyền, lợi ích hợp pháp khác của người khác mà gây thiệt hại thì phải bồi thường, trừ trường hợp Bộ luật này, luật khác có liên quan quy định khác.
• Người gây thiệt hại không phải chịu trách nhiệm bồi thường thiệt hại trong trường hợp thiệt hại phát sinh là do sự kiện bất khả kháng hoặc hoàn toàn do lỗi của bên bị thiệt hại, trừ trường hợp có thỏa thuận khác hoặc luật có quy định khác.
• Trường hợp tài sản gây thiệt hại thì chủ sở hữu, người chiếm hữu tài sản phải chịu trách nhiệm bồi thường thiệt hại, trừ trường hợp thiệt hại phát sinh theo quy định tại khoản 2 Điều này.

Mức bồi thường sẽ do các bên thỏa thuận. Trường hợp không thỏa thuận được thì căn cứ vào tính chất mức độ thiệt hại sẽ xác định mức thiệt hại cụ thể theo từng tội quy định tại Bộ luật dân sự năm 2015 từ điều 585 đến điều 591.

Như vậy, khi có hành vi có đầy đủ dấu hiệu của vượt quá giới hạn phòng vệ chính đáng thì phải chịu trách nhiệm bồi thường thiệt hại

Toàn bộ thông tin trên đây của chúng tôi liên quan đến việc bồi thường thiệt hại trong trường hợp vượt quá giới hạn phòng vệ chính đáng. Giới hạn của phòng vệ chính đáng và vượt quá khá mong manh cho nên cần phải nắm rõ những quy định pháp luật một cách kỹ càng để bảo vệ quyền lợi của mình. Do vậy, khi có nhu cầu, có thể liên hệ với Luật ACC để được giải đáp thắc mắc bởi đội ngũ chuyên viên tư vấn có kinh nghiệm trong thông tin liên lạc dưới:

• Hotline tư vấn pháp lý: 1900.3330
• Zalo: 084.696.7979
• Mail: [email protected]