Nguyên tắc bồi thường thiệt hại ngoài hợp đồng năm 2024

Mỗi một ngành luật đêu có một nguyên tắc riêng để điều chỉnh các quan hệ pháp luật mà mình đặt ra, trong đó, pháp luật dân sự cũng quy định điều này. Vậy, trong bồi thường thiệt hại ngoài hợp đồng có những nguyên tắc nào sau đây sẽ được chúng tôi giải đáp qua bài viết sau!

Tuân thủ nguyên tắc là một trong những vấn đề căn bản nhằm áp dụng pháp luật áp dụng vấn đề trên thực tế. Để điều chỉnh thống nhất, và bảo vệ quyền lợi chủ thể một cách tốt nhất, các nguyên tắc cần được đặt lên hàng đầu để pháp luật phát sinh hiệu quả trên thực tế một cách bền vững. Vậy, trong chế định bồi thường thiệt hại ngoài hợp đồng có những nguyên tắc nào sau đây, trong bài viết dưới đây của chúng tôi sẽ giải đáp vấn đề này cho các bạn!

Bồi thường thiệt hại ngoài hợp đồng phải tuân theo nguyên tắc để tối đa hóa quyền lợi chủ thể

1. Thiệt hại thực tế phải được bồi thường toàn bộ và kịp thời.

Các bên có thể thỏa thuận về mức bồi thường, hình thức bồi thường bằng tiền, bằng hiện vật hoặc thực hiện một công việc, phương thức bồi thường một lần hoặc nhiều lần, trừ trường hợp pháp luật có quy định khác.

Như vậy, các bên được thỏa thuận về mức, hình thức bồi thường nhưng phải đáp ứng được các điều kiện luật định. Tuy nhiên, thiệt hại thực tế đó phải căn cứ vào các điều luật tương ứng của Bộ luật Dân sự quy định trong trường hợp cụ thể đó thiệt hại bao gồm những khoản nào và thiệt hại đã xảy ra là bao nhiêu, mức độ lỗi của các bên để buộc người gây thiệt hại phải bồi thường các khoản tương xứng

2. Người chịu trách nhiệm bồi thường thiệt hại có thể được giảm mức bồi thường nếu không có lỗi hoặc có lỗi vô ý và thiệt hại quá lớn so với khả năng kinh tế của mình.

Bởi vì đây là thiệt hại ngoài hợp đồng và lỗi có thể là khách quan mà không nằm trong mong muốn của chủ thể. Do đó, có những hành vi xảy ra mà không có lỗi hoặc có lỗi vô ý, đồng thời thiệt hại quá lớn và việc chi trả vượt xa khả năng kinh tế của mình thì được giảm mức bồi thường.

Trong Nghị quyết hướng dẫn về bồi thường thiệt hại ngoài hợp đồng đang được dự thảo thì thiệt hại quá lớn so với khả năng kinh tế của mình, là người phải bồi thường chỉ có khả năng bồi thường tối đa 1/2 thiệt hại tính bằng tiền

3. Khi mức bồi thường không còn phù hợp với thực tế thì bên bị thiệt hại hoặc bên gây thiệt hại có quyền yêu cầu Tòa án hoặc cơ quan nhà nước có thẩm quyền khác thay đổi mức bồi thường.

Việc không còn phù hợp với thực tế có thể được hiểu là do có sự thay đổi về tình hình kinh tế, xã hội, sự biến động về giá cả mà mức bồi thường đang được thực hiện không còn phù hợp trong điều kiện đó hoặc do có sự thay đổi về tình trạng thương tật, khả năng lao động của người bị thiệt hại cho nên mức bồi thường thiệt hại không còn phù hợp với sự thay đổi đó hoặc do có sự thay đổi về khả năng kinh tế của người gây thiệt hại

Trường hợp này, bên bị thiệt hại hoặc bên gây thiệt hại có quyền yêu cầu Tòa án hoặc cơ quan nhà nước có thẩm quyền khác thay đổi mức bồi thường để nhằm bảo vệ quyền lợi cho mình.

4. Khi bên bị thiệt hại có lỗi trong việc gây thiệt hại thì không được bồi thường phần thiệt hại do lỗi của mình gây ra.

Dựa vào nguyên tắc người nào có lỗi thì bị phạt và người nào bị ảnh hưởng thì được bồi thường trong quan hệ pháp luật dân sự. Do đó, nếu mình gây ra lỗi thì chính bản thân của mình phải chịu trách nhiệm cho hành vi đó và mặc nhiên bỏ qua luôn phần bồi thường phần thiệt hại do lỗi của mình gây ra.

5. Bên có quyền, lợi ích bị xâm phạm không được bồi thường nếu thiệt hại xảy ra do không áp dụng các biện pháp cần thiết, hợp lý để ngăn chặn, hạn chế thiệt hại cho chính mình.

Điều này áp dụng với trường hợp người bị thiệt hại có thể biết, nhìn thấy trước và có đủ điều kiện để ngăn chặn, hạn chế được thiệt hại xảy ra nhưng đã để mặc thiệt hại xảy ra. Tức là có lỗi cố ý và thông thường, các lỗi cố ý thường bắt nguồn từ mong muốn của chủ thể, bởi vậy trong trường hợp này cũng không được bồi thường nếu thiệt hại xảy ra

6. Các câu hỏi thường gặp.

Nguyên tắc của bồi thường thiệt hại ngoài hợp đồng là gì?

• Nguyên tắc của bồi thường thiệt hại ngoài hợp đồng là tôn trọng thỏa thuận giữa các bên, tức là sau khi xảy ra thiệt hại các bên thỏa thuận với nhau về mức bồi thường; hình thức bồi thường bằng tiền, bằng hiện vật hoặc thực hiện một công việc; phương thức bồi thường là một lần hay nhiều lần và theo đó các bên phải thực hiện theo thỏa thuận. 

Nguyên tắc bồi thường thiệt lại là gì?

• Thiệt hại phải được bồi thường toàn bộ, có nghĩa là khi có yêu cầu giải quyết bồi thường thiệt hại do tài sản, sức khỏe, tính mạng, danh dự, nhân phẩm, uy tín bị xâm phạm phải căn cứ vào các điều luật tương ứng của Bộ Luật Dân sự quy định trong trường hợp cụ thể đó thiệt hại bao gồm những khoản nào và thiệt hại đã xảy ra là bao nhiêu, mức độ lỗi của các bên để buộc người gây thiệt hại phải bồi thường các khoản thiệt hại tương xứng đó.
• Tòa án phải giải quyết nhanh chóng yêu cầu đòi bồi thường thiệt hại trong thời hạn luật định. Trong trường hợp cần thiết có thể áp dụng một hoặc một số biện pháp khẩn cấp tạm thời theo quy định của pháp luật tố tụng để giải quyết yêu cầu cấp bách của đương sự.

Có được yêu cầu Tòa án hoặc cơ quan nhà nước có thẩm quyền thay đổi mức bồi thường không?

• Trong nhiều trường hợp do sự thay đổi về tình hình kinh tế, sự biến động về giá cả dẫn đến mức bồi thường không còn phù hợp với thực tế, bởi vậy nguyên tắc này đáp ứng nhu cầu của xã hội. Ví dụ: Tại thời điểm hai bên thỏa thuận tài sản bồi thường là 2 lượng vàng, nhưng thời điểm hiện tại giá vàng tăng lên cao hơn rất nhiều so với thời điểm thỏa thuận, làm cho người vi phạm khó lòng bồi thường. Như vậy bên gây thiệt hại có quyền yêu cầu Tòa án hoặc cơ quan nhà nước có thẩm quyền thay đổi mức bồi thường cho phù hợp. 

Trường hợp không được bồi thường phần thiệt hại do lỗi của mình gây ra?

• Thông thường thiệt hại đến đâu bồi thường đến đó, nhưng trong nhiều trường hợp người bị thiệt hại lại là người có lỗi dẫn đến thiệt hại, như vậy luật quy định người bị thiệt hại sẽ không được bồi thường phần thiệt hại do lỗi của mình. Có thể xảy ra hai trường hợp, một là thiệt hại hoàn toàn do người bị thiệt hại gây ra, như vậy người bị thiệt hại sẽ không nhận được bồi thường. Hai là thiệt hại một phần do người bị thiệt hại gây ra, còn một phần do lỗi của người gây thiệt hại, như vậy người bị thiệt hại vẫn được bồi thường phần thiệt hại không phải do lỗi của mình.

Hy vọng những bài viết dưới đây sẽ nhằm cung cấp được thông tin cho quý khách hàng về câu hỏi bồi thường thiệt hại ngoài hợp đồng có những nguyên tắc nào sau đây. Có thể nói, khi nắm rõ được quy định về bồi thường thiệt hại sẽ giải quyết tốt quyền lợi của chủ thể. Nếu có thắc mắc hay những nội dung khác muốn tư vấn rõ hơn, quý khách hàng có thể liên lạc với ACC Group thông qua các thông tin liên lạc bên dưới:

• Hotline tư vấn pháp luật: 1900.3330
• Zalo: 084.696.7979
• Mail: [email protected]