Mua bán trái phiếu chính phủ được thực hiện như nào?

Thị trường trái phiếu của nước ta được hình thành từ những năm 1990 và bắt đầu phát triển từ năm 2000. Các chế độ pháp lý điều chỉnh cho hoạt động của thị trường trái phiếu đã được ban hành đầy đủ, đồng bộ từ cấp trên đến cấp dưới. Hiện nay, thị trường trái phiếu đã và đang trên đà phát triển mạnh nhằm đáp ứng yêu cầu huy động vốn của Chính phủ, chính quyền địa phương, các ngân hàng chính sách và doanh nghiệp. Trong đó trái phiếu chính phủ là thị trường đóng vai trò quan trọng trong thị trường trái phiếu. Vậy bán trái phiếu chính phủ là gì? Mời quý bạn đọc cùng tham khảo bài viết dưới đây để hiểu rõ hơn về vấn đề này nhé!

bán trái phiếu chính phủ là gì

1. Thị trường trái phiếu

Thị trường trái phiếu được biết đến là nơi diễn ra các hoạt động trao đổi mua bán trái phiếu giữa các nhà đầu tư, tổ chức phát hành hoặc trung gian môi giới. Đây là nơi các tổ chức phát hành công cụ trái phiếu để thực hiện việc huy động vốn cho hoạt động của mình.

Người nắm giữ trái phiếu được gọi là trái chủ, bên phát hành có trách nhiệm trả lãi cho trái chủ cùng với toàn bộ số vốn vào thời điểm đáo hạn.

Thị trường trái phiếu được chia thành rất nhiều loại phù hợp với từng đặc điểm và chức năng của nó. Tùy theo nhu cầu của nhà đầu tư mà có thể chọn và sở hữu loại trái phiếu phù hợp với mục tiêu đầu tư đã đề ra.

Đặc điểm của trái phiếu

• Trái phiếu có kỳ hạn: Mỗi trái phiếu được phát hành đều có quy định kỳ hạn cụ thể. Trái phiếu có thể là ngắn hạn (từ 01 đến 05 năm), trung hạn (từ 05 đến 12 năm) và dài hạn (từ 12 đến 30 năm).
• Trái phiếu có mệnh giá niêm yết là 100.000 VNĐ và bội số của 100.000 VNĐ nếu phát hành tại thị trường Việt Nam. Giá trái phiếu tỷ lệ nghịch với lãi sự thay đổi lãi suất trên thị trường.
• Trái chủ nhận được lợi tức cố định đối với các trái phiếu đã quy định trước mức lãi suất áp dụng trên trái phiếu.
• Trái chủ được ưu tiên thanh toán tài sản thanh lý nếu tổ chức phát hành bị phá sản.
• Trái chủ không có quyền biểu quyết, tác động đến quyết định của công ty phát hành.

Hiện nay, trên thị trường có 5 loại thị trường trái phiếu phổ biến như sau:

• Thị trường trái phiếu chính phủ
• Thị trường trái phiếu chính phủ bảo lãnh
• Thị trường trái phiếu chính quyền địa phương
• Thị trường trái phiếu doanh nghiệp
• Thị trường trái phiếu quốc tế

2. Trái phiếu chính phủ

Thị trường trái phiếu chính phủ đóng vai trò quan trọng trong thị trường trái phiếu nói chung, nhằm hướng đến 2 mục tiêu là kênh huy động vốn hiệu quả để bù đắp những thâm hụt trong ngân sách nhà nước và là thị trường chuẩn cho thị trường tài chính.

Căn cứ theo quy định tại khoản 1 Điều 2 Nghị định 01/2011/NĐ-CP quy định về khái niệm trái phiếu chính phủ, theo đó Trái phiếu Chính phủ được hiểu là loại trái phiếu do Bộ Tài chính phát hành nhằm huy động vốn cho ngân sách nhà nước hoặc huy động vốn cho chương trình, dự án đầu tư cụ thể thuộc phạm vi đầu tư của nhà nước.

Các trái phiếu trong thị trường trái phiếu chính phủ được phát hành với mục đích chính là huy động vốn cho ngân sách nhà nước và là nơi để chính phủ thực hiện biện pháp quản lý lượng tiền trên thị trường, chống lại tình trạng lạm phát nếu xảy ra.

Đại diện phát hành trái phiếu chính phủ chính là Bộ tài chính. Sau khi quyết định, Kho bạc Nhà nước sẽ công bố kế hoạch phát hành trái phiếu chính phủ ra công chúng. Các thông tin gồm có: Khối lượng phát hành dự kiến, kỳ hạn, lãi suất,… Những thông tin này giúp các nhà đầu tư chủ động nguồn vốn để tham gia vào các đợt phát hành trái phiếu.

Trái phiếu chính phủ được phát hành theo phương thức đấu thầu, bảo lãnh hoặc bán lẻ. Hiện nay các chứng khoán sẽ được đăng ký, lưu ký và niêm yết trên sở giao dịch chứng khoán Hà Nội và phát hành theo hình thức đấu thầu là chủ yếu.

Hằng năm, đối với những người tham gia và mua trái phiếu chính phủ, Bộ tài chính sẽ tiến hành kiểm tra về tình hình tài chính của doanh nghiệp, các hoạt động tham gia vào thị trường sơ cấp và thị trường thứ cấp.

Hình thức ban đầu của trái phiếu chính phủ áp dụng phổ biến là hình thức chứng chỉ, sau đó xuất hiện thêm hình thức bút toán ghi sổ. Hiện nay, có 03 loại trái phiếu Chính phủ đó là:

• Tín phiếu kho bạc
• Trái phiếu kho bạc
• Công trái xây dựng Tổ quốc

3. Bán trái phiếu chính phủ là gì?

Trái phiếu Chính phủ có thể được bán với hai hình thức, đó là đấu thầu và mua bán lại. Mỗi hình thức sẽ có những đặc điểm và cách thực hiện khác nhau. Cụ thể:

• Hình thức thứ nhất là đấu thầu trái phiếu Chính phủ vào lần đầu phát hành: chỉ các ngân hàng thương mại và tổ chức tài chính được tham gia với hình thức này. Trong một số trường hợp, trái phiếu được phát hành qua công ty bảo lãnh, đại lý hoặc bán lẻ. Khi đó, cá nhân và doanh nghiệp cũng có thể tham gia mua trái phiếu Chính phủ.
• Hình thức thứ hai là khi trái phiếu Chính phủ đã được phát hành và được mua bán lại ở thị trường thứ cấp: Nếu một cá nhân muốn đầu tư mua hoặc bán trái phiếu, họ sẽ mở tài khoản tại công ty chứng khoán. Sau đó, theo dõi các lệnh trên trang Sở Giao dịch chứng khoán để thực hiện giao dịch. Nhà đầu tư cần xác định những thời điểm mà giá trái phiếu Chính phủ được chào bán ở mức thấp để mua và bán lại vào thời điểm giá cao. Phương thức này đòi hỏi nhà đầu tư cần theo dõi thị trường một cách sát sao và cần xác định đúng thời điểm giao dịch trái phiếu Chính phủ.

Phương thức mua trái phiếu Chính phủ thường được thực hiện thông qua Sở giao dịch chứng khoán, tại đây sẽ có một Hệ thống giao dịch, người đầu tư thực hiện các lệnh và áp dụng phương thức giao dịch đã được quy định. Có các phương thức cụ thể như sau:

• Giao dịch thỏa thuận điện tử: đây là hình thức giao dịch có cam kết chắc chắn. Các lệnh được chào và thực hiện ngay mà không đòi hỏi xác nhận lại.
• Giao dịch thỏa thuận thông thường: đây là hình thức giao dịch thông qua công cụ nhắn tin trên hệ thống.
• Ngoài ra, còn có thể thực hiện giao dịch bằng các phương thức liên hệ ngoài giữa hai bên. Hai bên sẽ tự thỏa thuận về các điều kiện, báo cáo vào hệ thống để xác lập giao dịch.

Trên đây là toàn bộ nội dung giới thiệu của chúng tôi về vấn đề bán trái phiếu chính phủ là gì, cũng như các vấn đề pháp lý có liên quan. Trong quá trình tìm hiểu nếu như quý bạn đọc còn thắc mắc và có nhu cầu sử dụng dịch vụ tư vấn của ACC về bán trái phiếu chính phủ là gì vui lòng liên hệ với chúng tôi để được tư vấn và giải đáp.