Giao dịch bán khống là gì? Làm thế nào để bán một cổ phiếu?

Chứng khoán là hình thức đầu tư, là kênh huy động vốn trung và dài hạn hiệu quả cho nền kinh tế. Thời gian gần đây thị trường chứng khoán nở rộ với số lượng tài khoản chứng khoán mở mới kỷ lục. Điều này cho thấy xu hướng tham gia đầu tư chứng khoán đang ngày càng trở nên phổ biến. Vậy giao dịch bán khống là gì? Làm thế nào để bán một cổ phiếu?

1. Cổ phiếu là gì?

Theo Điều 121 Luật Doanh nghiệp năm 2020, cổ phiếu là chứng chỉ do công ty cổ phần phát hành, bút toán ghi sổ hoặc dữ liệu điện tử xác nhận quyền sở hữu một hoặc một số cổ phần của công ty đó. Theo Điều 4 Luật Chứng khoán năm 2019, cổ phiếu là một loại chứng khoán xác nhận quyền và lợi ích hợp pháp của người sở hữu đối với một phần vốn cổ phần của tổ chức phát hành.

Như vậy có thể hiểu cổ phiếu là một loại chứng khoán của tổ chức phát hành công ty cổ phần, xác nhận quyền sở hữu của người nắm giữ cổ phiếu đối với cổ phần của tổ chức phát hành đó cũng như quyền, lợi ích hợp pháp đối với cổ phần.

Để giao dịch cổ phiếu, nhà đầu tư cần nơi tập hợp và cho phép mua bán chứng khoán. Đó là thị trường giao dịch chứng khoán, là địa điểm hoặc hình thức trao đổi thông tin để tập hợp lệnh mua, bán và giao dịch chứng khoán. Việt Nam có các sàn giao dịch chứng khoán lớn như sàn HOSE của Sở Giao dịch chứng khoán TP.HCM, sàn HNX của Sở Giao dịch chứng khoán Hà Nội, sàn Upcom, ... đều đang niêm yết nhiều cổ phiếu của nhiều công ty cổ phần.

2. Giao dịch bán khống là gì?

Đối với thị trường chứng khoán, việc một nhà đầu tư thực hiện bán cổ phiếu không thuộc sở hữu của mình thì được gọi là bán khống. Bán khống là bán tài sản hoặc cổ phiếu mà người bán không sở hữu.

Giao dịch bán khống thường là một giao dịch trong đó nhà đầu tư bán chứng khoán đi vay với dự đoán giá giảm; người bán sau đó được yêu cầu trả lại một số lượng cổ phiếu bằng nhau vào một thời điểm nào đó trong tương lai. Ngược lại, người bán sở hữu chứng khoán hoặc cổ phiếu ở một vị trí dài.

Để thực hiện giao dịch bán khống, người bán vay ký quỹ cổ phiếu (vay margin) trong một thời gian nhất định và bán cổ phiếu đó khi đạt được giá hoặc hết thời gian. Bán khống được coi là một chiến lược giao dịch rủi ro vì chúng hạn chế lợi nhuận ngay cả khi chúng làm tăng lỗ. Giao dịch bán khống cũng không được quy định của pháp luật điều chỉnh.

Ưu điểm chính của giao dịch bán khống là nó cho phép các nhà đầu tư có lợi nhuận từ việc giảm giá của cổ phiếu. Những người bán khống nhằm mục đích bán cổ phiếu khi giá cao, và sau đó mua lại sau khi giá đã giảm. Bán khống thường được thực hiện bởi các nhà đầu tư nghĩ rằng giá cổ phiếu được bán sẽ giảm trong ngắn hạn (chẳng hạn như một vài tháng).

Điều cần lưu ý là giao dịch bán khống được coi là cực kỳ rủi ro vì nếu giá cổ phiếu tăng thay vì giảm, về mặt lý thuyết sẽ không có giới hạn nào cho việc thua lỗ của nhà đầu tư.

Do đó, hầu hết những người bán khống có kinh nghiệm sẽ sử dụng lệnh cắt lỗ, để nếu giá cổ phiếu bắt đầu tăng, việc bán khống sẽ tự động được bù đắp chỉ với một khoản lỗ nhỏ. Tuy nhiên, hãy lưu ý rằng lệnh cắt lỗ kích hoạt lệnh thị trường không có giá đảm bảo. Đây có thể là một chiến lược rủi ro đối với các cổ phiếu biến động hoặc kém thanh khoản.

3. Làm thế nào để bán một cổ phiếu

Để có thể bán một cổ phiếu mà mình đang nắm giữ, nhà đầu tư cần thực hiện những bước sau:

3.1. Có tài khoản giao dịch chứng khoán, có cổ phiếu đang sở hữu được quyền bán

Để giao dịch bán cổ phiếu trên thị trường, trước hết nhà đầu tư cần có tài khoản giao dịch chứng khoán. Hiện nay có rất nhiều công ty chứng khoán cung cấp tài khoản giao dịch mà nhà đầu tư có thể tham khảo như CTCP Chứng khoán SSI, CTCP Chứng khoán TP. Hồ Chí Minh, CTCP Chứng khoán VNDirect, CTCP Chứng khoán VPS, ... Nhà đầu tư cần cân nhắc về phí giao dịch, phí bán, phí quản lý, phí môi giới, ... khi sử dụng dịch vụ của từng công ty.

3.2. Đặt lệnh bán cổ phiếu

Nhà đầu tư có thể đặt lệnh bán cổ phiếu thông qua ứng dụng điện thoại, web, ... của công ty chứng khoán nơi mở tài khoản.

Để đặt lệnh, nhà đầu tư cần đặt: cổ phiếu cần bán (mã cổ phiếu, ví dụ VIC, VHM, VNM, ...); loại lệnh (lệnh giới hạn, lệnh thị trường, lệnh ATC, ...); giá; khối lượng. Sau đó xác nhận đặt lệnh.

3.3. Chờ khớp lệnh

Sau khi xác nhận đặt lệnh, lệnh sẽ được gửi lên hệ thống giao dịch chờ khớp lệnh.

3.4. Khớp lệnh và chờ thanh toán

Một khi thành công, giao dịch bán cổ phiếu sẽ được thông báo khớp lệnh hoàn toàn hoặc khớp lệnh một phần (trong trường hợp loại lệnh đặt cho phép khớp lệnh một phần). Lúc này cổ phiếu sẽ không còn thuộc sở hữu của người bán.

3.5. Nhận tiền bán cổ phiếu

Tiền bán cổ phiếu sẽ được thanh toán và về tài khoản chứng khoán trước khi mở phiên giao dịch buổi chiều của ngày thứ 2 kể từ ngày khớp lệnh (T+2.5).

Trên đây là giải đáp của chúng tôi về câu hỏi giao dịch bán khống là gì? Làm thế nào để bán một cổ phiếu? Khách hàng nếu có thắc mắc hoặc gặp khó khăn và cần sự trợ giúp từ đội ngũ luật sư chuyên nghiệp và giàu kinh nghiệm, xin liên hệ với Văn phòng Luật sư ACC để được tư vấn nhanh chóng và chính xác nhất!